Kể từ khi cuộc nội chiến Syria bùng phát, Tổng thống Bashar al-Assad chưa từng rời khỏi Damascus.
Thứ nhất, trong bối cảnh phức tạp ở Trung Đông 4 năm qua, ông Assad không tìm được đồng minh đáng kể nào. Ngoài ra, ông cũng không dám rời khỏi “đại bản doanh” bởi lo ngại một cuộc “đảo chính cung đình sẽ xảy ra”.
Việc Tổng thống Syria bất ngờ xuất hiện ở Moscow ít nhất chứng minh được 2 điểm.
Đầu tiên, dưới sự hỗ trợ của Nga, quân đội chính phủ Syria từ thế phòng thủ chuyển đã sang phản công một phần trước phe đối lập và tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS). Sức ép từ các thế lực chống Assad từ bên ngoài nhờ vậy cũng giảm bớt.
Thứ hai, Nga về cơ bản đã giúp Syria kiểm soát được trật tự chính quyền nội bộ, và việc Tổng thống Assad rời khỏi “cung đình” cũng không đến mức gây ra rối loạn nội bộ.
Theo Phượng Hoàng, ông Bashar al-Assad rất có thể đã tới Moscow bằng máy bay chiến đấu của Nga, với hành trình được bố trí chặt chẽ và bí mật.
Vì sao al-Assad bất ngờ công du Nga?
Tổng thống Nga Vladimir Putin tiết lộ, chuyến thăm của Tổng thống Syria được tiến hành theo lời mời của Điện Kremlin.
Trong cuộc hội đàm với ông Assad, Putin nói: “Mặc dù tình hình tại Syria phức tạp, nhưng ngài (Assad) vẫn lập tức đáp lại lời mời của chúng tôi và bay tới Nga. Chúng tôi hết sức cảm ơn vì điều này."
Phượng Hoàng chỉ ra, việc Putin đưa ra "lời mời" Assad tới Nga trên thực tế là cách nói ngoại giao của việc Nga đưa ra yêu cầu đối với Tổng thống Syria.
Điều này cho thấy ông Putin có những vấn đề quan trọng cần phải trao đổi trực tiếp với ông Assad, bên cạnh những trao đổi về tình hình chung ở Syria.
Theo thông tin của Điện Kremlin, ông Putin nói với ông Assad: “Tình hình hiện tại (ở Syria) rất tốt, nhưng đến cuối cùng vẫn phải tìm kiếm giải pháp chính trị.”
Giải pháp chính trị cho vấn đề Syria mà Tổng thống Nga đề cập bắt buộc phải có sự tham dự của tất cả lực lượng chính trị, tôn giáo, dân tộc liên quan.
Ông Assad cảm ơn Nga đã can thiệp quân sự, nếu không các nhóm khủng bố có thể đã chiếm thêm lãnh thổ Syria. Ảnh: Huanqiu.
Putin bàn chuyện "đi hay ở" với Tổng thống Syria?
Theo Phượng Hoàng, không thể loại trừ khả năng Putin “triệu kiến” Bashar al-Assad để thảo luận về sinh mạng chính trị của ông này.
Kể từ khi Nga khởi động chiến dịch không kích nhằm vào IS tại Syria, lực lượng khủng bố đã bị đẩy lùi, khiến vị thế chính trị của Tổng thống Putin tại Syria và khu vực Trung Đông nói chung được nâng lên một tầm cao mới.
Tuy nhiên, Nga cũng nhận thức rõ chiến dịch không kích không thể kéo dài mãi và “tổng đạo diễn” Putin cũng nhận thấy “vở kịch Trung Đông” tới lúc cần bước vào “màn 2”, đó là xây dựng một lộ trình hòa bình khu vực.
Phượng Hoàng đánh giá, vấn đề then chốt để thực hiện lộ trình này chính là giải quyết vấn đề tương lai chính trị và cá nhân của ông Assad. Đây đồng thời là vấn đề “tối mật” trong cuộc hội đàm hôm 21.
Ông Putin mời Assad đến Điện Kremlin, thứ nhất để tỏ rõ thái độ với phương Tây và thế giới Ả Rập rằng Tổng thống đương nhiệm Syria là “cánh tay trái” của Nga, được Nga bảo vệ trước phương Tây.
Mặt khác, cuộc hội đàm hôm 21/10 cũng cho quốc tế thấy rằng Damascus lắng nghe lời ông Putin. Tiếng nói của Nga do đó đóng vai trò trọng yếu đối với sự ra đi hay ở lại của ông Assad trên cương vị Tổng thống.
Trước thời điểm Nga can thiệp quân sự vào Syria, chính quyền của ông Assad đã đối diện với mối đe dọa nguy hiểm.
Dù vậy, với việc nghe theo sự “đưa đường chỉ lối” của Nga, Bashar al-Assad có thể yên tâm rằng ông sẽ không gặp phải kết cục thê thảm như nhà độc đài Lybia Muammar Gaddafi.
Theo Phượng Hoàng, với cuộc hội đàm Putin-Assad tại Điện Kremlin, lộ trình giải quyết vấn đề Syria bằng giải pháp chính trị mà Tổng thống Nga chủ trương đã được bắt đầu.
Tương lai của ông Assad cũng có thể được phán đoán thông qua khoảng thời gian mà ông lưu lại nước Nga và những đề xuất cụ thể song phương nêu ra đối với phương Tây sau chuyến thăm.
