Hành trình tiến vào thị trấn chiến lược
Gần đây, rời khỏi Damascus không còn là chuyện đơn giản nữa. Chính phủ Syria đã lập ra rất nhiều trạm quân đội nằm giữa lối vào thủ đô ở phía bắc và đường quốc lộ để kiểm tra hành lý và tài liệu của người du lịch.
Qua những cuộc kiểm tra đó, chính phủ đang cố gắng tìm ra những kẻ trốn nghĩa vụ quân sự bắt buộc và quân nổi dậy chống chính phủ.
Chính những việc này đã khiến chuyến đi đến làng Latakia của phóng viên Al-Monitor khó khăn hơn, mất thời gian hơn và cũng ẩn chứa nhiều bất trắc hơn.
"Sau khi đợi hai tiếng ở trạm kiểm soát để rời khỏi thủ đô, chúng tôi tới làng Latakia bằng đường quốc lộ Damascus-Aleppo. Tiếp đó, chúng tôi lái xe đến vùng ngoại ô phía nam Damascus an toàn, dù trên đường có nhiều tay súng bắn tỉa của phe nổi dậy.
Tại trạm kiểm soát của chính phủ, các tài liệu của chúng tôi bị kiểm tra kĩ lưỡng. Và 6 tiếng sau, chúng tôi mới tới được làng Latakia, nơi gần đây đã chứng kiến những chuyển biến lớn của quân đội Syria." - Khaled Atallah, phóng viên của Al-Monitor kể lại.
Latakia, thành phố hiện thuộc quyền kiểm soát của chính phủ, có vẻ yên tĩnh, anh Atallah nhận định.
Không hề có âm thanh của pháo hay các cuộc va chạm, có lẽ do chính phủ - với sự hỗ trợ của không quân Nga - đã giành được quyền kiểm soát thị trấn Salma vào ngày 12/1, nơi được cho là địa điểm phóng tên lửa chính của quân đội phe nổi dậy vào Latakia.
Điều này được nhà báo Hani Haidar, người từng đưa tin về những hoạt động nhằm giành quyền kiểm soát Salma của chính phủ, xác nhận với Al-Monitor.
"Hành trình tiến vào Salma của quân đội Syria bắt đầu sau khi chính phủ giành được quyền kiểm soát các cao điểm Jirm al-Qalaa, Rweiset al-Qalaa, Shish al-Qadi, Dahr al-Adra, núi Qaraqfi thuộc vùng tiếp giáp với thị trấn này và làng Tartyah.
Đây là nơi mở đầu tiến trình kiểm soát vùng ngoại ô Salma của chính phủ, một động thái mang tính quyết định, giúp quân đội có thể tiến sâu vào trung tâm thị trấn" - anh Haidar chia sẻ trên Al-Monitor.
"Các cuộc không kích của Nga và việc kiểm soát các cao điểm quanh thành phố của quân đội chính phủ đã góp phần chặn đứng nhiều tuyến đường tiếp tế cho các tay súng phe nổi dậy, những người đã rút lui về phía làng Marouniyat, tận dụng khu vực rừng rậm để ẩn nấp.
Tuy nhiên, quân đội Syria đã tấn công và chiếm giữ làng Marouniyat ngày 13/1, buộc quân nổi dậy một lần nữa phải rút lui về phía bắc tới thành phố Rabia, tiếp giáp với biên giới Thổ Nhĩ Kỳ và Syria." - Anh nói thêm.
Về phần mình, Ali Safyan, một chỉ huy của phe nổi dậy, người đã có mặt tại trận chiến ở Salma, trao đổi với Al-Monitor qua Skype: "Chiến dịch quân sự nhằm giành lại thị trấn Salma đã bắt đầu từ tháng 10/2015."
Nhắc tới lý do quân nổi dậy rút khỏi thị trấn, ông Safyan nói: "Các cuộc tấn công của chính phủ hầu hết đều dựa vào lực lượng không quân của Nga."
"Ngoài ra, các nhóm nổi dậy chính như Jaish al-Fatah đã từ chối giúp đỡ lực lượng nổi dậy ở mặt trận ven biển, trong khi quân đội nước ngoài (Iraq và Lebanon) lại tham chiến nhằm hỗ trợ chính phủ.
Đó là hai trong số những nguyên nhân dẫn tới thất bại của chúng tôi trong thị trấn." - ông kể lại.
Lực lượng không quân Nga luôn sát cánh bên quân đội Syria trong từng bước tiến. Ảnh: Sputnik
Ông Safyan cũng nói rằng dù phe nổi dậy thất bại ở Salma, quân đội của chính phủ cũng chịu tổn thất lớn, với "800 người chết và 10.000 phương tiện bị phá hủy trong vòng 3 tháng tham chiến."
Ông chỉ ra rằng các trận chiến giữa hai phe ở Marouniyat, bắt đầu từ ngày 13/1, vẫn còn tiếp diễn, và lực lượng của chính phủ ngày càng tiến gần thị trấn hơn, sau khi đã giành lại quyền kiểm soát ở Salma.
Ranh giới phòng thủ đầu tiên
Thị trấn Salma cách mặt nước biển khoảng 800m. Nơi này nắm giữ một vị trí chiến lược, là trung tâm của tam giác nối liền 3 vùng Latakia, Idlib và Hama.
Đây là một thị trấn với nhiều núi non hiểm trở, gần biên giới Thổ Nhỉ Kỳ và núi Turkmen, nơi hiện nằm trong tầm kiểm soát của phe nổi dậy.
Núi Turkmen đã chứng kiến nhiều đợt nã pháo của Nga trong nỗ lực tiến quân của chính phủ, và cả sự kiện Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi máy bay Nga ngày 24/11 tiếp sau đó.
Lý giải về việc quân nổi dậy nắm quyền kiểm soát Salma trong 3 năm, từ tháng 7/2012, Chuẩn tướng đã về hưu của Syria, Hafez Nabil trao đổi với Al-Monitor qua điện thoại: "Địa hình vùng núi đã giúp lực lượng nổi dậy thắt chặt quyền kiểm soát trong thời gian vừa qua."
Ông nói: "Đối với phe nổi dậy, thị trấn Salma là ranh giới phòng thủ đầu tiên của các thành lũy quân đội trong núi Turkmen, nằm giữa biên giới Thổ Nhĩ Kỳ và Syria. Đó là lối chính vào dãy núi Kurd, nơi tiếp giáp với vùng ngoại ô phía tây Idlib.
Salma đóng vai trò liên kết giữa các tuyến đường tiếp tế ở ngoại ô Latakia, Idlib và Hama, tất cả đều thuộc quyền kiểm soát của quân đội phe nổi dậy. Nhưng những tuyến đường này đã bị chặn lại sau khi chính phủ giành được thị trấn.
Salma đã che chắn những tuyến đường tiếp tế từ Thổ Nhĩ Kỳ (tới quân nổi dậy). Ngoài ra, thành phố này cũng gần với công sự lớn nhất của chính phủ là thành phố Slinfah."
"Lực lượng nổi dậy đã dùng Salma làm bàn đạp để tổ chức các cuộc tấn công sang những làng lân cận có chung đặc điểm về lượng người Alawite và bắt cóc cư dân ở đó.
Đây là một trong những lý do tại sao quân nổi dậy huy động hết sức lực để bảo vệ thành phố này: họ cho rằng chính phủ sẽ cầm chắc thất bại tại vùng bờ biển nếu tất cả người dân Alawite bị giết chết.
Phe nổi dậy cũng coi thành phố này là vật cản đối với tham vọng xây dựng tiểu nhà nước Alawite của chính phủ ở vùng này." - ông nói thêm
Tình cảnh đổ nát tại Salma sau khi quân đội chính phủ cùng lực lượng không quân Nga tấn công giành lại quyền kiểm soát. Ảnh: AP
Ông Nabil giải thích rằng tiến trình tiến đánh vùng ngoại ô Latakia của chính phủ là mối đe dọa đối với Idlib, nơi quân nổi dậy đang chiếm giữ, bởi việc này sẽ chặn đường tiếp tế giữa thành phố Jisr al-Shughur và núi Kurd.
Tiến trình này cũng đe dọa sự tồn tại của phe nổi dậy ở núi Turkmen, mục tiêu chính của lực lượng không quân Nga sau vụ máy bay rơi.
"Bằng việc giành quyền kiểm soát Salma, chúng tôi đã tiêu diệt được hệ thống bệnh viện quân đội lớn nhất của lực lượng nổi dậy" - một chỉ huy của lữ đoàn Baath tham chiến ở ngoại ô Latakia chia sẻ với Al-Monitor, với điều kiện giữ bí mật danh tính.
"Bước tiếp theo của tiến trình quân sự, mà chúng tôi gọi là giai đoạn hậu-Salma, là tiếp tục tiến quân về phía bắc và đông bắc thành phố, tới thành phố Kinsabba.
Điều này sẽ giúp chúng tôi vào được thành phố Jisr al-Shughur ở vùng ngoại ô Idlib và sau đó di chuyển tới phía bắc để tiến hành những trận đánh quyết định với quân nổi dậy."
"Việc chính phủ giành quyền kiểm soát Salma và những tiến triển tiếp sau đó không thể thành công nếu không có sự trợ giúp của không quân Nga", một lực lượng luôn đồng hành trong mọi bước tiến của chính phủ Syria và phe ủng hộ - ông nhấn mạnh.
Liệu chính phủ Syria và quân đội Nga có thể vào được các thành lũy của phe nổi dậy ở phía Bắc hay không? Những ngày tiếp theo sẽ đưa ra câu trả lời cho câu hỏi này, phóng viên của Al-Monitor viết
Trong lúc đó, lực lượng chính phủ vẫn tiếp tục tiến sâu vào phía bắc, nơi họ vừa giành được quyền kiểm soát các làng Mureji, Ras al-Ghazal và Ras al-Kabir.
Báo The Washing Post ngày 15/1 vừa qua đã đăng tải các tài liệu lấy được từ một trang web của chính phủ Nga về sự giúp đỡ không giới hạn của Nga đối với chính phủ Syria.
