Trung Quốc cắt giảm quân số những lực lượng nào?
Vào lúc 10h06 ngày 3-9, Tổng bí thư Đảng cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch quân ủy Trung ương, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập cận Bình đã có bài phát biểu trong buổi lễ duyệt binh nhân kỷ niệm 70 năm ngày chiến thắng phát xít.
Một vấn đề đặc biệt quan trọng là trong bài phát biểu này, ông Tập tuyên bố, từ nay cho đến năm 2017, quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) sẽ cắt giảm 300.000 quân. Kế hoạch giảm biên này nằm trong khuôn khổ chương trình cải cách lớn lực lượng quân sự của nước này.
Theo phát biểu của người phát ngôn Bộ quốc phòng Trung Quốc Dương Vũ Quân ngày 3-9, bắt đầu từ thập niên 80 của thế kỷ trước, Trung Quốc đã 3 lần tiến hành giảm biên, với số lượng cắt giảm lần lượt là 1 triệu, 500.000 và 200.000 quân.
Quân đội Trung Quốc hiện có quy mô lớn nhất thế giới
Đợt điều chỉnh quân số lớn nhất của quân đội Trung Quốc là dưới thời ông Đặng Tiểu Bình. Vào năm 1985, Trung Quốc đã điều chỉnh số lượng quân khu từ 11 xuống còn 7, quân số cũng giảm tới hơn 1 triệu người.
Theo đánh giá trong báo cáo quân sự Trung Quốc hàng năm, được Bộ Quốc phòng Mỹ công bố hồi tháng 5 năm nay, Lầu Năm Góc cho rằng, đợt điều chỉnh quân số năm 1985 là lần cắt giảm quân số lớn nhất của nước này kể từ năm thành lập nước 1949.
Ông Dương Vũ Quân còn cho biết, sau 3 lần cắt giảm quân số trước đây, hiện tổng quân số của Quân giải phóng Nhân dân Trung Quốc là 2,3 triệu quân, nên sau đợt giảm biên này, đến năm 2017, quân số của quân đội nước này sẽ chỉ còn 2 triệu.
Ngoài ra, ông Dương cũng không đưa ra số liệu cụ thể về việc sẽ tinh giảm biên chế ở các quân, binh chủng nào và thuộc lực lượng tác chiến hay bảo đảm, phục vụ, mà chỉ tuyên bố rằng, việc này sẽ đi theo hướng tối ưu hóa về cơ cấu tổ chức quân đội Trung Quốc.
Lực lượng phục vụ, bảo đảm và Lục quân Trung Quốc sẽ là đối tượng chính để giảm biên?
Theo tài liệu công bố chính thức năm 2013 của Bộ quốc phòng Trung Quốc (lần đầu tiên công khai), cơ cấu quân số của các quân chinh chủng Trung Quốc như sau:
Quân chủng lục quân có tổng quân số 850.000, quân chủng phòng không-không quân là 398.000, còn quân chủng hải quân hiện có 235.000.
Trung Quốc mơ xây dựng quân đội kiểu Mỹ?
Việc Trung Quốc đột nhiên tuyên bố kế hoạch cắt giảm quân số đã khiến nhiều người bất ngờ bởi trong thời gian gần đây, Bắc Kinh ráo riết tăng cường lực lượng, trang bị và không hề có những tuyên bố hay động thái gì đề cập đến vấn đề giảm biên.
Bình luận về vấn đề này, hãng tin Bloomberg của Mỹ đánh giá, gần đây Trung Quốc đã tuyên bố trong vòng 30 năm tới sẽ cải cách quân đội triệt để theo mô hình quân đội Mỹ, xây dựng cơ cấu của PLA tiệm cận với cơ cấu tổ chức kiểu Bộ chỉ huy liên hợp của Mỹ.
Theo nguồn tin này, trong tương lai các quân chủng lục quân, hải quân, không quân và binh chủng Pháo binh 2 (tên lửa chiến lược) của quân đội Trung Quốc sẽ được đặt dưới sự chỉ huy thống nhất của một Bộ chỉ huy liên hợp.
Kế hoạch này đòi hỏi phải cắt giảm cơ cấu lực lượng tác chiến mặt đất kiểu truyền thống (lục quân), nâng tầm quan trọng của lực lượng không quân và hải quân, đồng thời chú trọng vào phát triển cơ cấu theo hướng tăng cường năng lực đổ quân tầm xa.
Bàn về vấn đề này, ông Philip Saunders - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu quân sự Trung Quốc thuộc Học viện Quốc phòng Mỹ có trụ sở tại Washington nói rằng, sự hội nhập và tích hợp chỉ huy các quân binh chủng khác nhau đang là một điểm yếu chí mạng trong triển khai các nhiệm vụ tác chiến của PLA.
Vị chuyên gia quân sự Mỹ chỉ ra: “Việc xây dựng một cơ cấu chỉ huy và kiểm soát liên hợp là một vấn đề nan giải với bất cứ quân đội nước nào. Ngay cả quân đội Mỹ cũng phải mất rất nhiều năm, quá nhiều thử nghiệm và điều chỉnh mới giải quyết được vấn đề này”.
Trung Quốc sẽ chú trọng đầu tư cho hải quân và không quân
Ông Saunders phân tích, vấn đề tương tác giữa các quân binh chủng thế nào và triển khai hiệp đồng tác chiến giữa các quân binh chủng ra sao chính là điểm cốt lõi trong xây dựng một quân đội tác chiến liên hợp, mà điều này có liên quan mật thiết với cơ cấu tổ chức, biên chế quân đội.
Vị chuyên gia Hoa Kỳ thẳng thắn phát biểu rằng, để xây dựng được một mô hình quân đội theo kiểu Mỹ, Trung Quốc còn cần rất nhiều thời gian, thậm chí là đến hàng thập niên.
Như vậy, với tuyên ngôn là cắt giảm quân số là sự thể hiện của việc phát triển quân đội vì mục đích hòa bình nhưng về thực chất, việc giảm biên của quân đội nước này là sự cắt giảm những chỗ dôi dư, trong quá trình điều chỉnh cơ cấu tổ chức, biên chế.
Còn trong thực tế, Trung Quốc vẫn duy trì một lực lượng tác chiến lớn, không ngừng tăng cường vũ khí, trang bị hiện đại, xây dựng mô hình quân đội tiên tiến theo kiểu Mỹ nhằm nâng cao khả năng tác chiến của PLA, phục vụ cho những tham vọng của nước này.
Với quy mô 2 triệu quân chính quy cùng với lực lượng dự bị hùng hậu (theo một số nguồn tin là khoảng trên 5 triệu người), được đầu tư ngân sách hàng trăm tỷ USD để trang bị vũ khí hiện đại, Trung Quốc vẫn đảm bảo giữ được vị thế là quân đội có quy mô lớn nhất trên thế giới.
