Vài ngày qua, tình hình khủng hoảng tại Syria đã có nhiều biến chuyển quan trọng với sự xuất hiện và tham chiến của lực lượng không quân Nga chống lại phong trào Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
Tuy nhiên, đúng theo quy luật binh gia, cục diện chiến tranh chỉ có thể giải quyết bằng lực lượng trên bộ.
Trong khi đó, quân đội Syria sau 3 năm nội chiến và là sắc tộc thiểu số đang trở nên yếu thế và phải dàn mỏng lực lượng tại các vùng lãnh thổ nằm dưới quyền kiểm soát của chính phủ.
Liệu Nga có cân nhắc khả năng đổ quân quy mô lớn tham chiến trên bộ hỗ trợ chính quyền Tổng thống Basal Al Assad chấm dứt tình hình nội chiến và vấn nạn IS hiện nay hay không?
Bài học Afghanistan
Ngay từ khi truyền thông loan tin việc Nga tăng cường hiện diện quân sự ở Syria với các bức ảnh, clip về hoạt động tác chiến của xe bọc thép BTR-82A, Tiger… nhiều người đã đưa ra nhận định, Nga có thể sẽ can dự sâu vào cuộc khủng hoảng ở Syria.
Thậm chí là đổ quân tham chiến trực tiếp tại đây. Nếu điều đó xảy ra, đây có phải là quyết định khôn ngoan.
Mặc dù quân đội chính phủ Syria có suy yếu, họ không có nguy cơ tan rã, chia rẽ tôn giáo như tại Afghanistan những năm 1980, nơi Liên Xô buộc phải đổ quân để đảm bảo sự tồn tại của chính phủ Kabul thời điểm đó.
Sau 3 năm “thử lửa”, lực lượng trung thành với Tổng thống Assad đã có đủ sức tồn tại và sống sót trước các làn sóng tấn công của lực lượng đối lập được nước ngoài hậu thuẫn và IS.
Syria cần mọi sự hỗ trợ, trong đó có sự hỗ trợ trên bộ, nhưng điều đó không phải là từ Nga.
Trong vài ngày, máy bay của Không quân Nga đã thực hiện nhiều phi xuất không kích IS tại Syria.
Có thể thấy, nếu Nga đổ quân quy mô lớn vào Syria, quốc gia có phần lớn dân số là người Hồi giáo dòng Sunni sẽ thổi bùng lên cuộc chiến chống lại lực lượng nước ngoài của các phong trào Hồi giáo cực đoan không chỉ ở Syria, mà cả thế giới.
Đông thời khoét sâu thêm xung đột giữa dòng Hồi giáo Shitte và Sunni tại đây... Với sự can dự của Nga, quân đội chính phủ Syria sẽ giảm vai trò và thậm chí là ỷ lại vào lực lượng Nga.
Hơn thế nữa, can dự sâu vào cuộc chiến tại Syria, dù có ưu thế về mọi mặt, con số thương vong sẽ không nhỏ. Đây là điều Moscow không hề mong muốn thấy. Thậm chí, Nga có thể sa lầy vào cuộc chiến hao người, tốn của ở Syria như từng gặp phải ở Afghanistan.
Trong khi đó, sau khi tình hình chiến sự tại Iraq tạm lắng dịu, chính quyền Damascus chắc chắn sẽ nhận được nguồn nhân lực hỗ trợ trên bộ từ các nhóm vũ trang người Shitte Iraq; chuyên gia quân sự Iran, thậm chí là cả các đơn vị đặc nhiệm.
Và phong trào Hồi giáo vũ trang Lebanon Hezbollah có thể cũng sẽ tham gia ở cấp độ nào đó. Đây mới chính là lực lượng trên bộ có vai trò giải quyết chiến trường tại Syria.
Điều này cũng đã được chứng minh khi ngay trong ngày 1-10, hàng trăm binh sĩ Iran đã vượt biên giới vào Syria tham chiến và sắp tới sẽ còn còn có thêm các nhóm vũ trang người Shitte từ Iraq.
Máy bay nem bom chiến thuật Su-24M của Không quân Nga trên bầu trời Syria.
Nga sẽ tham gia ra sao tại Syria
Từ các thông tin về trang bị, khí tài Nga chuyển tới Syria tới thời điểm hiện tại, nhiều khả năng Nga sẽ tham chiến ở Syria với vai trò cung cấp thông tin tình báo, hỏa lực yểm trợ trên không.
Rất có thể “mô hình Afghanistan” được Mỹ thực nghiệm thành công tại chiến trường Afghanistan năm 2001 và Iraq 2003 cũng sẽ lại được Nga tính đến.
Đây là phương thức sử dụng thông tin tình báo thu thập từ máy bay trinh sát, UAV, các đơn vị đặc nhiệm tinh nhuệ luồn sâu vào lãnh thổ đối phương.
Nhiệm vụ chính sẽ là chỉ điểm hỏa lực, cung cấp thông tin tác chiến cho lực lượng trên bộ hoặc tiêu diệt thủ lĩnh đầu sỏ của đối phương, chiến trường trên bộ sẽ do lực lượng địa phương giải quyết.
Cung cấp hỗ trợ đường không của Nga cũng giúp lấp đầy thiếu hụt hỏa lực đường không khi Không quân Syria tỏ ra không mấy hiệu quả khi đối đầu với phiến quân.
Tuy nhiên, đó mới chỉ là ở phương diện quân sự, trên hết là sự hiện diện của Nga tại Syria đã khẳng định rằng Moscow sẵn sàng sử dụng quân sự để hỗ trợ chính quyền Tổng thống B. al-Assad và bảo vệ lợi ích cốt lõi của mình tại Trung Đông.
Điều này sẽ khiến các “ông chủ nước ngoài” đứng sau phe nội dậy ở Syria và thậm chí cả IS phải chùn bước khi muốn lật đổ chính quyền Damascus đương nhiệm.
Việc Nga động binh tại Syria cũng là bước đi hiện thực hóa ý tưởng của Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc thành lập liên minh quốc tế rộng rãi chống lại IS, khi liên quân quốc tế chống IS do Mỹ đứng đầu hiện nay tỏ ra không hiệu quả.
