Cách bán đảo Cam Ranh 299 hải lý, đảo Đá Nam nằm ở 11 độ 23’15” vĩ độ Bắc; 114 độ 17'54” kinh độ Đông, cách đảo Song Tử Tây khoảng 2,6 hải lý về phía Đông Bắc.
Đá Nam khá bằng phẳng có hình elíp chạy dài từ Bắc xuống Nam, chiều dài khoảng 2 hải lý, chiều rộng khoảng 1,5 hải lý. Khi thủy triều xuống thấp, bãi san hô nổi lên khỏi mặt nước từ 0,5- 0,7m. Đây là đảo chìm nên công tác tăng gia trồng rau xanh, chăn nuôi của cán bộ, chiến sỹ gặp rất nhiều khó khăn. Khác với các đảo nổi, ở đây nguồn nước ngọt dùng cho sinh hoạt được khai thác chủ yếu từ nước mưa.
Những năm gần đây do được trang bị hệ thống bể chứa nên đảo đã chủ động bảo đảm được 100% nhu cầu nước sinh hoạt. Để tổ chức tăng gia trồng rau xanh, cán bộ, chiến sỹ đảo Đá Nam phải vận chuyển từ đất liền ra từng bao đất nhỏ.
Mặc dù nguồn nước ngọt khan hiếm song nhờ các biện pháp sử dụng nước ngọt tiết kiệm, khoa học và phù hợp trong sinh hoạt, cán bộ, chiến sỹ đảo Đá Nam đã thực hiện tốt công tác trồng rau xanh và chăn nuôi. Năm 2012, chiến sĩ trên Đảo Đá Nam sản xuất được hàng trăm kilogam rau xanh và hàng trăm kilogam thịt, cá các loại.
Chấp hành chỉ thị của Bộ Tư lệnh Hải quân về việc thực hiện nhiệm vụ CQ88 sau sự kiện 14/3/1988 ở Gạc Ma, đề phòng địch đóng xen kẽ với các đảo của ta, chủ trương của cấp trên là gia cố thêm một số điểm, trong đó có đảo Đá Nam.
Ngày 15/3/1988 tàu 16, tàu 11 và tàu 05 của Quân khu 5 đưa lực lượng ra làm nhà ở đảo Đá Nam. Với tinh thần xây dựng khẩn trương, đến ngày 7/4/1988, việc làm nhà trên đảo đã hoàn thành và bàn giao lại cho lực lượng bảo vệ đảo.
Để đáp ứng nhu cầu nhà ở, sinh hoạt và phòng ngự lâu dài, theo đề nghị trực tiếp của Quân chủng Hải quân, bằng tình cảm và trách nhiệm “Tất cả vì Trường Sa thân yêu”, Đảng bộ chính quyền và nhân dân tỉnh Bình Trị Thiên đã giúp đỡ cho bộ đội chiến sỹ đảo Đá Nam xây dựng nhà cấp 1- một công trình mang đậm tình đoàn kết quân dân.
Đến năm 1995, được sự quan tâm của Bộ Quốc phòng và Quân chủng Hải quân, đảo Đá Nam đã được thiết kế, xây dựng vững chắc, khang trang hơn. Hiện nay đảo được đầu tư xây dựng hệ thống năng lượng gió, năng lượng mặt trời góp phần nâng cao đời sống sinh hoạt giúp cán bộ, chiến sỹ trên đảo "về gần" đất liền thân yêu hơn nữa.
Khi màn đêm xuống, nhìn từ xa đảo Đá Nam như ngọn Hải Đăng lung linh, huyền diệu, tràn đầy sức sống giữa biển nước bao la Trường Sa.
Đời sống vật chất tinh thần của cán bộ, chiến sỹ đảo Đá Nam từng bước được cải thiện. Đảo được trang bị tivi, hệ thống karaoke kỹ thuật số hiện đại, trạm thu phát tín hiệu vệ tinh của Đài Truyền hình Việt Nam đã giúp cho cán bộ, chiến sỹ trên đảo cập nhật kịp thời những thông tin trong nước và thế giới.
Trên các điểm đảo có tủ sách, báo với gần 1.000 đầu sách và trên 20 đầu báo các loại, 1 tủ sách pháp luật... Qua đó nâng cao nhận thức niềm tin, trách nhiệm với sự nghiệp xây dựng Tổ quốc và bảo vệ vững chắc chủ quyền Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Do vị trí địa lý của đảo Đá Nam nằm trong khu vực địa lý thường xuyên có dông bão nên công tác phòng chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn luôn được cấp ủy, chỉ huy đảo quan tâm chú trọng. Trong năm 2012, đảo đã khám bệnh và cấp thuốc cho 140 ngư dân trong đó thực hiện một ca cấp cứu, giúp đỡ ngư dân 3.000 lít nước ngọt.
Trong 25 năm qua, lớp lớp cán bộ, chiến sỹ đảo Đá Nam luôn sát cánh bên nhau không quản ngại hy sinh gian khổ, khó khăn chống chọi với sóng gió, phát huy truyền thống “Chiến đấu anh dũng, đoàn kết chủ động, khắc phục khó khăn, giữ vững chủ quyền” của Đoàn Trường Sa anh hùng, luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Lực lượng bảo vệ đảo Đá Nam 3 lần được Lữ đoàn khen thưởng vào các năm 2000, 2004 và 2012; năm 2005, 2006 được Tư lệnh Hải quân tặng 2 Bằng khen về nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn.
Cán bộ, chiến sỹ đảo Đá Nam nhận được nhiều thành tích nữa như: năm 2006, 2011 được Quân chủng Hải quân tặng danh hiệu “Đơn vị quyết thắng”; cũng trong năm 2006 được Bộ Quốc phòng, Tư lệnh Hải quân tặng bằng khen; năm 2007 và 2009 được Vùng 4 Hải quân tặng giấy khen; tháng 4/2012 được Bộ Quốc phòng, Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa tặng bằng khen về thành tích xây dựng quân đội, củng cố Quốc phòng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong tình hình hiện nay, trước những diễn biến phức tạp trên các vùng biển đảo, nhất là trên khu vực Trường Sa tiềm ẩn nhiều nhân tố khó lường, cán bộ chiến sỹ các thế hệ bảo vệ đảo Đá Nam tiếp tục phát huy truyền thống đơn vị anh hùng, lực lượng vũ trang nhân dân, bám sát nhiệm vụ chính trị trọng tâm, thực hiện thắng lợi các khâu đột phá của Quân chủng Vùng 4 và Lữ đoàn.
Cán bộ, chiến sĩ trên đảo đảo Đá Nam tăng cường đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân, tích cực giúp đỡ ngư dân, tiếp tục thực hiện phong trào học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh gắn với thực hiện nghị quyết Trung ương 4 khóa XXI xây dựng đảo Đá Nam thực sự mạnh về phòng thủ, tốt về nếp sống, đẹp về cảnh quan môi trường, mẫu mực về đoàn kết quân dân, xứng đáng với lòng mong đợi của quân dân cả nước.
Bài vở và ý kiến đóng góp cho chuyên mục vui lòng gửi về email: quansu@soha.vn. Trân trọng!
