Một số sản phẩm của các nền quốc phòng Mỹ Latinh đã vượt ra ngoài phạm vi lãnh thổ quốc gia đó và được xuất khẩu đến nhiều nước trên thế giới. Ví dụ thành công nhất trong lĩnh vực từng bước đưa CNQP đi lên theo hướng này phải kể đến Brazil.
Thiếu tiền thì tự làm
Trong bối cảnh các mối thách thức an ninh ngày càng trở nên phức tạp trên lãnh thổ rộng lớn, các phong trào ly khai, khủng bố, buôn lậu ma túy trong vùng rừng sông nước Amazon ngày càng táo tợn và được vũ trang tốt.
Trước thực trang trên, Chính phủ Brazil đã phải chi ra một khoản kinh phí khổng lồ để mua sắm quốc phòng nhằm bảo vệ các công dân của mình.
Hàng năm, chi phí mua sắm đến hàng chục tỷ USD cứ thế chạy vào túi các tập đoàn vũ khí đến từ Mỹ. Brazil đã không thể đứng nhìn tiền của mình cứ chạy vào túi kẻ khác vì nhu cầu sống còn của bản thân.
Tổng thống Brazil đã ra sắc lệnh kêu gọi các tập đoàn công nghiệp trong nước, nhấn mạnh các công ty nội địa phải nhanh chóng nắm bắt công nghệ từng bước một và tiến tới thay thế hoàn toàn nhập khẩu các sản phẩm phục vụ quân đội.
Lời kêu gọi trên đã được đáp ứng nhiệt tình từ các doanh nghiệp nội địa, cả nhà nước lẫn tư nhân.
Đầu tiên, Brazil tìm tới Mexico khi hai nước có nhiều điểm tương đồng về trình độ công nghệ cũng như hệ vũ khí. Đã có một số chương trình xe bọc thép và máy bay vận tải được phát triển, nhưng dưới áp lực từ Mỹ, Mexico buộc phải từ bỏ.
Quá thất vọng, các chuyên gia Brazil đã tự mình làm lấy tất cả mọi việc và tìm kiếm sự giúp đỡ to lớn từ khối BRICS.
Những thành tựu thần tốc
“Gái có chông, chồng không phụ”, Brazil đã thu được những thành tựu làm ngạc nhiên giới quân sự thế giới.
Tiêu biểu nhất có lẽ là Super Tucano - Máy bay chiến đấu cánh quạt gọn nhẹ dùng trong nhiệm vụ huấn luyện, trinh sát, tấn công phiến quân ly khai trong vùng rừng lá rộng Amazon của họ.
Không chỉ là một máy bay cánh quạt bình thường, đây là một giải pháp giá rẻ và thú vị khi ngoài khả năng sống còn và độ tin cậy cao, Super Tucano còn có thể mang những vũ khí dẫn đường hiện đại để thực hiện các phi vụ tấn công chính xác.
A-29 Super Tucano đã nhận được đơn đặt hàng từ các quốc gia có nhu cầu như Angola, Burkina Faso, Chile, Colombia, Cộng hòa Dominican, Ecuador, Guatemala, Indonesia, Mauritania, Senegal, và thậm chí là từ Hoa Kỳ.
Hợp đồng với Hoa Kỳ đánh dấu sự thành công vang dội của CNQP Brazil với 20 máy bay được xuất khẩu, mang về hơn 430 triệu USD.
Super Tucano được vận hành ở Afghanistan - nơi những chiếc máy bay cánh quạt tin cậy, bay thấp và tấn công chính xác tỏ ra hiệu quả hơn bao giờ hết trên vùng sơn cước nguy hiểm.
Một đặc điểm rất thú vị của Brazil đó là các sản phẩm quốc phòng của họ được sản xuất với chi phí rẻ và đặc biệt thích hợp với khí hậu nhiệt đới ẩm. Do đó phù hợp với các khu vực khắc nghiệt trên thế giới.
Ngoài hàng không, Brazil còn thu quả ngọt trong lĩnh vực xe bọc thép, xe vận tải quân sự khi Engesa EE-11 Urutu là đại diện của dòng xe tải bọc thép 6 bánh được ưa chuộng tại hơn 20 quốc gia trên thế giới.
Chủng loại xe này còn được ưa thích bởi các lực lượng gìn giữ hòa bình, ngăn cản xung đột, nội chiến tại những quốc gia nóng nực châu Phi và các điểm nóng Trung Đông.
Brazil cũng rất biết thế mạnh của mình, tính nội địa cao của vũ khí khiến họ có khả năng xuất khẩu sản phẩm đi khắp nơi mà không phụ thuộc vào bên thứ ba.
Do đó, các quốc gia nghèo có thể thoải mái trang bị các khí tài tương đối hiện đại mà không gặp phải ràng buộc những vấn đề “gai góc” như “nhân quyền, dân chủ” khi mua sắm với một số nước khác.
Avibrás Astros I có lẽ là trường hợp rất đặc biệt, khi những năm 1980, Brazil đã bán cho cả Iraq lẫn Iran để họ sử dụng hệ thống này trong chiến tranh. Có thể nói đây là một trong số ít các quốc gia trên thế giới sẵn sàng bán cho ai cần mà không quan tâm tới điều kiện đi kèm.
Chưa dừng lại ở đó, tham vọng của Brazil ngày càng lớn hơn khi cho ra đời Engesa EE-T1 Osorio Main Battle Tank - Dự án xe tăng chiến đấu chủ lực cạnh tranh trực tiếp với Anh, Mỹ.
Kinh ngạc hơn nữa là Saudi Arabia đã đồng ý mua dòng xe này, đáng tiếc dưới áp lực từ Mỹ, họ buộc phải hủy hợp đồng.
Mặc dù đổ bể chỉ vì áp lực chính trị của những “tay chơi không đẹp” nhưng điều đó đã cho thấy dòng xe tăng này đã thể hiện những tính năng tuyệt vời và chi phí rẻ, được khách hàng thế giới đánh giá cao.
Rút kinh nghiệm từ thất bại trên, ngành công nghiệp quốc phòng Brazil đang áp dụng bài học cũng như công nghệ của Osorio cho các dự án khác.
Hàng loạt những sản phẩm đình đám và tham vọng như máy bay vận tải Embraer KC-390 , MLRS Astros 2020, cung cấp tàu ngầm tấn công nhanh hạt nhân, và các tên lửa hành trình Avibas… đã có những khách hàng đầu tiên đặt mua, thanh toán.
Với thế mạnh là sự đa dạng, giá rẻ, chất lượng tương đối cao và không ràng buộc chính trị, Brazil thực sự là một ông lớn, một đối thủ cạnh tranh đáng gờm đang trỗi dậy thần tốc trong số các quốc gia xuất khẩu vũ khí trên thế giới.
