Dưới đây PGS TS Đoàn Hữu Nghị chia sẻ cách phát hiện 3 căn bệnh ung thư hay mắc nhất ở nam và nữ tại Việt Nam, có thể phát hiện khi chưa có dấu hiệu bệnh.
Ung thư đại trực tràng
Đây là loại ung thư khá phổ biến tại Việt Nam, năm 2018, nước ta ghi nhận 14.733 trường hợp mắc mới và 7856 ca tử vong vì căn bệnh này. Việc phát hiện sớm ung thư đại trực tràng là chìa khóa quan trọng nhất để "cứu" bệnh nhân, giảm gánh nặng kinh tế.
Theo PGS Nghị việc tầm soát ung thư đại trực tràng sớm có ý nghĩa rất quan trọng phát hiện ung thư sớm. Hiện nay, tầm soát ung thư đại trực tràng được thực hiện là tìm test tìm máu trong phân, đây là xét nghiệm đơn giản, dễ thực hiện, chi phí thấp.
Chỉ định tầm soát với đối tượng: Nam giới từ 40 tuổi trở lên; 35 tuổi vơi nam giới có bố mẹ, anh, chị đã mắc ung thư đại trực tràng.
"Tìm máu trong phân sẽ là yếu tố để bác sĩ chỉ định bước tiếp theo nội soi trực tràng chứ không phải là yếu tố có thể kết luận mắc ung thư. Vì test tìm máu ẩn trong phân có thể xảy ra việc dương tính giả trong trường hợp bệnh nhân ăn tiết canh, lòng lợn, tiết trau, tiết vịt… hoặc nứt kẽ hậu môn, viêm đại tràng cấp", TS. Nghi cho hay.
Cũng theo PGS TS Nghị nội soi đại trực tràng định kỳ phát hiện ung thư sớm nên thực hiện với nhóm tuổi trung niên, tuổi già, người mang gen, 1-2 năm nội soi trực tràng hoạc đại trực tràng/lần.
Cần chú ý tới một số dấu hiệu sớm của ung thư như: rối loạn tiêu hóa (đầy bụng, khó tiêu), rối loạn phân (lúc lỏng, lúc táo), đi đại tiện nhiều lần trong ngày (người bình thường chúng ta đi ngoài 1-2 lần/ngày).
Ung thư vú
PGS TS Nghị cho biết, bệnh ung thư vú muốn phát hiện sớm thì bệnh nhân phải thường xuyên tự khám vú, đây cũng là cách tầm soát ung thư vú rất hiệu quả. Khi chị em phụ nữ tự khám cho mình thấy bất thường mới tiến tới siêu âm, chụp phim là bước quyết định để xác định ung thư.
Cách tự khám vú tại nhà cho chị em như sau:
1. Đứng trước gương: Kiểm tra hai bên vú có đối xứng không?; Vùng da ngực có bị nhăn nheo, viêm loét, sần sùi, thay đổi màu sắc không?; Đầu vú có lõm xuống, tiết dịch bất thường không?
2. Dùng ngón tay kiểm tra đầu vú: Dùng ngón tay cái và ngón trỏ vê nhẹ đầu vú, ấn đầu vú xuống xem có thấy xuất hiện khối u hay không?; Bóp nhẹ núm vú kiểm tra xem có tiết dịch không.
3. Kiểm tra toàn bộ vú: Kiểm tra toàn bộ vùng vú theo hướng xoắn ốc từ núm vú ra bên ngoài hoặc theo hình nan hoa từ trong ra ngoài, từ ngoài vào trong; Ấn nhẹ, xoay tròn, miết trượt trên da, phát hiện có u, cục bất thường không?
Khi kiểm tra vú có bất kỳ vấn đề gì bất thường chị em nên đi khám sớm để loại trừ nguy cơ ung thư.
Ung thư cổ tử cung
Theo PGS Nghị ung thư cổ tử cung là một trong những căn bệnh ung thư ác tính ở phụ nữ, bệnh hiện nay chủ yếu phát hiện ở giai đoạn muộn do chị em chủ quan.
Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ 20 -30 tuổi 1 năm đi khám phụ khoa ít nhất 1 lần. Phụ nữ trên 30 tuổi mỗi một năm nên đi khám 2 lần/năm.
Ung thư tử cung có thể phát hiện sớm nếu như tầm soát. Tầm soát bằng cách quyẹt dịch cổ tử cung, khi có bất thường bác sĩ sẽ chỉ định các bước tiếp theo.