SOHA NEWS
Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang âm thầm thúc đẩy việc thành lập một liên minh an ninh và chính trị mới với 6 nước Ả Rập ở vùng Vịnh cùng Ai Cập và Jordan, nhằm ngăn chặn sự mở rộng ảnh hưởng của Iran trong khu vực, theo các quan chức Mỹ và Ả Rập.
Ít nhất 4 nguồn tin cho biết Nhà Trắng muốn nhìn thấy sự hợp tác sâu sắc hơn về phòng thủ tên lửa, huấn luyện quân sự, chống khủng bố và các vấn đề khác như tăng cương quan hệ ngoại giao và kinh tế khu vực.
Kế hoạch thành lập liên minh mà các quan chức Nhà Trắng và Trung Đông gọi là "NATO Ả Rập" của các đồng minh Hồi giáo Sunni của Mỹ, có thể sẽ gây căng thẳng giữa Mỹ và Iran, một nước theo Hồi giáo Shiite. Mối quan hệ giữa Washington và Tehran ngày càng căng thẳng kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức.
Theo các nguồn tin, hy vọng của chính quyền Mỹ là nỗ lực đó, có thể được biết đến với tên gọi Liên minh Chiến lược Trung Đông (MESA), có thể được thảo luận tại một hội nghị được lên kế hoạch tạm thời tại Washington vào ngày 12-13/10.
Nhà Trắng xác nhận đang thảo luận về ý tưởng thành lập liên minh với "các đối tác khu vực của chúng tôi lúc này và đã được vài tháng".
Các nguồn tin Mỹ tiết lộ giới chức Ả Rập Saudi đã đẩy cao ý tưởng về một hiệp định an ninh trước thềm chuyến thăm năm ngoái của ông Trump tới nước này, Lúc đó, ông Trump đã thông báo một thỏa thuận vũ khí lớn nhưng đề xuất liên minh không được đả động tới.
Trong khi đó, các nguồn tin từ các nước Ả Rập liên quan cũng cho biết họ đã biết về những nỗ lực mới nhằm khởi động kế hoạch.
Theo Reuters, người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ (NSC) cho biết MESA sẽ đóng vai trò như một bức tường chống lại sự bành trướng của Iran, chủ nghĩa khủng bố, chủ nghĩa cực đoan và sẽ mang lại sự ổn định cho khu vực Trung Đông.
Người phát ngôn này từ chối xác nhận rằng ông Trump có tổ chức hội nghị thượng đỉnh vào thời điểm nói trên hay không. Trong khi đó, các nguồn tin lưu ý rằng hiện vẫn chưa chắc chắn kế hoạch an ninh sẽ hoàn thành vào giữa tháng 10.
Đây không phải lần đầu tiên nổi lên thông tin Mỹ thúc đẩy xây dựng một liên minh chính thức hơn với các đồng minh Vùng Vịnh và Ả Rập, có điều các sáng kiến tương tự từ các chính quyền Mỹ trước đó đều chưa thành công.
Washington, Riyadh và Abu Dhabi cáo buộc Iran làm mất ổn định khu vực, gây xào xáo ở một số quốc gia Ả Rập thông qua các nhóm ủy thác và ngày càng tăng cường đe dọa Israel.
Liên minh nói trên sẽ đặt trọng tâm vào 2 cường quốc "nặng ký" vùng Vịnh, Ả Rập Saudi và Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), để hợp tác chặt chẽ hơn với chính quyền Trump để đối phó với Iran.
Hiện chưa rõ liên minh này có thể làm thế nào để có thể lập tức chống lại Tehran nhưng chính quyền của Tổng thống Trump và các đồng minh Hồi giáo Sunni có lợi ích chung trong các cuộc xung đột ở Yemen và Syria cũng như bảo vệ các tuyến hàng hải qua vùng Vịnh, nơi phần lớn nguồn cung dầu trên thế giới đi qua.
Reuters dẫn lời một quan chức cấp cao của Iran nói rằng "lấy cớ đảm bảo sự ổn định ở Trung Đông, Mỹ và các đồng minh khu vực của họ đang kích động căng thẳng tại khu vực".
Ông này nhận định cách tiếp cận trên sẽ không mang lại kết quả nào ngoài việc "đào sâu thêm thêm khoảng cách giữa Iran, các đồng minh của nước này tại khu vực với các quốc gia Ả Rập do Mỹ chống lưng".
Trở ngại tiềm tàng đối với kế hoạch liên minh này là cuộc khủng hoảng ngoại giao đã kéo dài 13 tháng giữa Ả Rập Saudi và UAE với Qatar, nơi có căn cứ không quân lớn nhất của Mỹ ở khu vực. Xích mích này bắt nguồn từ việc các nước Ả Rập cáo buộc Qatar ủng hộ chủ nghĩa khủng bố.
Trong khi một nguồn tin cho biết Washington đang lo lắng điều này có thể là một trở ngại cho sáng kiến thành lập liên minh, các nguồn tin khác cho biết Riyadh và Abu Dhabi đã đảm bảo với Washington căng thẳng với Qatar sẽ không gây ra vấn đề.
Người phát ngôn của NSC phủ nhận rạn nứt ở vùng Vịnh là rào cản.