Kinh tế Hy Lạp phục hồi
Chưa đầy một năm sau khi nhận được hàng tỷ euro cứu trợ quốc tế và bước qua chuỗi khủng hoảng tài chính, Hy Lạp đang tiếp tục chứng kiến một "tương lai đầu tư xán lạn". Xa xa góc chân trời của thủ đô Athens rải rác những khách sạn mới sang trọng có tầm nhìn tới thành cổ Acropolis.
Công nhân xây dựng đang cải tạo những ngôi nhà để các chủ sở hữu cho thuê ngắn hạn hoặc trở thành dinh cơ mới cho người nước ngoài.
Hiện ở Hy Lạp có hàng ngàn người đang tìm kiếm visa, nhiều người trong số họ là các nhà đầu tư Trung Quốc muốn mua bất động sản giá rẻ. Họ đến thủ đô Athens, đến Santorini và Kérkyra để tìm kiếm một ngôi nhà làm chỗ đứng ở châu Âu.
Các chủ sở hữu địa phương - những người đã chịu áp lực từ cuộc khủng hoảng tài chính kéo dài - đang cố gắng tận dụng các cơ hội mà các nhà đầu tư mang lại, nhằm bán hoặc cho thuê căn hộ cho người ngoài trong bối cảnh nhu cầu về thị trường nhà đất bùng nổ cao độ.
Theo New York Times (NYT - Mỹ), những người nước ngoài đang cố gắng tìm kiếm visa vàng Hy Lạp. Các quốc gia khác từng bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng tài chính như Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha, đã sử dụng loại hình visa này để thu hút các nhà đầu tư trong nhiều năm nhằm thúc đẩy phục hồi kinh tế.
Mùa thu năm ngoái, Maria Dolores và ba người bạn đã phải chuyển khỏi căn hộ đang sống do chủ sở hữu muốn cải tạo để cho người nước ngoài thuê với giá cao. Ảnh: NYT
Theo quy định tại chính quyền Hy Lạp, nếu mua một ngôi nhà ở nước này với trị giá ít nhất 250.000 euro thì chủ sở hữu có thể nhận được một visa có thể gia hạn với thời hạn hiệu lực năm năm.
Mặc dù là nước đi sau trong xu thế của thị trường bất động sản toàn cầu - một phần vì đất nước này đã trải qua một cuộc khủng hoảng nợ rất nghiêm trọng vào năm 2011 - nhưng Hy Lạp đã trở thành một điểm đến hứa hẹn cho những người có tiền. Chính phủ Hy Lạp đã cấp visa vàng từ năm 2013 và visa này cũng đã thu hút các nhà đầu tư từ Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Trung Đông.
Dân lao động phải "trả giá"
Tuy nhiên, sự phục hồi kinh tế của Hy Lạp đang phải "trả giá". Mặc dù giá nhà tăng mang lại lợi ích cho chủ sở hữu nhưng người thuê nhà giá rẻ đang bị đẩy ra khỏi thị trường khi giá thuê tăng cao. Cùng với sự tham gia của các công ty phá dỡ xây dựng, các gia đình - vẫn đang cố gắng thoát khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế - cũng đang bị ép ra khỏi khu vực của tầng lớp lao động.
"Điều này giống như những gì đã xảy ra ở Barcelona, mọi người buộc phải rời khỏi trung tâm thành phố", nghệ sĩ trẻ Maria Dolores, người chuyển đến Athens bốn năm trước và từng sống ở Barcelona trước đó chia sẻ.
Vào tháng 11 năm ngoái, cô và ba người bạn cùng phòng đã bị đuổi ra khỏi căn hộ ở Athens với giá thuê hàng tháng là 400 euro, bởi vì chủ nhà đã cân nhắc có thể chuyển căn chung cư thành căn hộ chia sẻ hay đơn giản là bán cho người nước ngoài.
Carrie Law, Giám đốc điều hành của Juwai.com, một website đầu tư bất động sản có trụ sở tại Hồng Kông, cho biết chương trình visa vàng đã khiến đất nước - vốn có nền kinh tế trì trệ - trở thành điểm đến ưa thích của tầng lớp trung lưu Trung Quốc.
Cửa hàng tạp hóa của ông Siempos: "Chúng tôi không còn hàng xóm người Hy Lạp, chúng tôi có hàng xóm trên Airbnb". Ảnh: NYT
Bà này cho biết, người Trung Quốc rất yên tâm khi đến Hy Lạp, bởi vì các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc quy mô lớn bao gồm Tập đoàn Vận tải biển Trung Quốc COSCO đã đầu tư vào Hy Lạp và tập đoàn này còn sở hữu phần lớn cổ phần tại Cảng Piraeus của Hy Lạp.
Carrie Law tiết lộ, khách hàng Trung Quốc thường bay đến Hy Lạp với một chiếc vali chứa đầy tiền mặt, đây là cách dễ nhất để mang tiền ra khỏi Trung Quốc.
Bà cho biết, mặc dù Trung Quốc hạn chế trao đổi ngoại tệ nhưng mỗi người có thể đổi số tiền tương đương 50.000 USD Mỹ mỗi năm, chẳng hạn, một gia đình sáu người có thể góp chung số tiền tối đa theo quy định, chuyển qua các chi nhánh ngân hàng nội địa Trung Quốc ở nước ngoài và dùng số tiền này để mua bất động sản ở nước ngoài.
Ngân hàng trung ương Hy Lạp gần đây đã tăng cường xem xét các giao dịch bất động sản bởi vì họ từng phát hiện ra rằng một số công ty bất động sản Hy Lạp cho phép khách hàng Trung Quốc mua nhà bằng thẻ tín dụng.
Giá nhà ở Hy Lạp hiện đang hồi phục sau lần trượt dốc sâu đến 40% vào năm 2010. Năm ngoái, ngành du lịch nước này đã phát triển mạnh mẽ và ghi dấu ấn với số lượng khách lên tới 33 triệu lượt du khách.
Theo Enterprise Hy Lạp, một cơ quan chính phủ chịu trách nhiệm thúc đẩy đầu tư và thương mại, các nhà đầu tư lớn, bao gồm Thomas Cook và Wyndham Hotels, đang đầu tư hàng tỷ đô la vào ngành du lịch Hy Lạp, hàng chục dự án khách sạn và khu nghỉ dưỡng đang kinh doanh hoặc đang trong quá trình xây dựng.
"Chúng tôi thấy niềm tin của các nhà đầu tư vào Hy Lạp đang phục hồi", người đứng đầu cơ quan trên, Grigoris Stergioulis nói.
Năm 2018, đầu tư bất động sản ở Hy Lạp tăng khoảng 20% so với năm trước.
Koukuka - khu vực gần thành cổ Acropolis - nơi đang nhận được sự yêu thích của các khách hàng thuê nhà. Ảnh: NYT
Các nhà đầu tư đã cố gắng kiếm lợi nhuận từ tài sản bằng cách biến bất động sản thành một nhà nghỉ cho thuê ngắn hạn. Số lượng nhà nghỉ đã tăng gấp bốn lần trong năm năm, dẫn đến sự sụt giảm trong việc cung cấp nhà ở giá rẻ cho người dân bản địa. Ngày càng có nhiều nhà nghỉ xuất hiện trên trang web cho thuê nhà nghỉ khách sạn của Airbnb, khiến chính phủ Hy Lạp phải xem xét hạn chế chúng.
Argiro Fouraci, 29 tuổi, gần đây đã bắt đầu cho thuê năm căn hộ mà cô đã sở hữu từ lâu. Cô từng là một giáo viên, mất việc trong cuộc khủng hoảng tài chính và đã phải vật lộn mưu sinh cho đến khi cô bắt đầu cho thuê nhà riêng trên Airbnb. Nhà của cô nằm ở khu vực Koukaki nổi tiếng gần Acropolis. Cô nói rằng, sau khi khấu trừ thuế và phí quản lý, cô có thể nhận được khoản lợi nhuận lên tới khoảng 400 euro mỗi tháng từ mỗi căn hộ.
Công việc kinh doanh nhà nghỉ cũng mang lại nhiều thu nhập cho Stavros Siempos, 53 tuổi, người sở hữu một cửa hàng tạp hóa tên là Pantopolion ở Koukaki, nơi bán các sản phẩm truyền thống của Hy Lạp như phô mai sữa cừu và ô liu.
Ông thừa nhận rằng sự gia tăng số lượng nhà cho thuê ở trên Airbnb đã buộc nhiều người Hy Lạp bản địa phải rời khỏi khu phố. "Chúng tôi không còn hàng xóm người Hy Lạp, chúng tôi có hàng xóm trên Airbnb", tuy nhiên ông nói điều này tốt cho kinh doanh, "Bởi vì khách du lịch có tiền, chúng tôi giờ giàu hơn."
Khi Airbnb gia nhập thị trường du lịch Hy Lạp, chương trình visa vàng của Hy Lạp cũng mở ra thị trường nhà ở ở đất nước này, thay đổi cấu trúc giá của tài sản.
Từ các bất động sản được bán ở Athens, Thessaloniki và các đảo nhỏ của Hy Lạp có thể thấy, nhiều căn hộ cỡ trung được định giá 250.000 euro, đây là giá trị thấp nhất cho người mua nhà đủ điều kiện xin visa vàng.
Theo Enterprise Hy Lạp, chương trình visa vàng đã thu hút khoảng 10.000 nhà đầu tư từ Trung Quốc, Nga và các quốc gia ngoài EU khác. Những người này đã rót khoảng 1,5 tỷ euro vào thị trường bất động sản Hy Lạp trong 5 năm qua. Các nhà đầu tư Trung Quốc chiếm hơn 40% những người mua nhà để xin visa.
Giới đầu tư cho biết, các công ty đầu tư của Trung Quốc đã mua nhiều tòa nhà chung cư trên khắp Athens, bao gồm cả các khu nhập cư giá rẻ và các khu dân cư sinh viên như Exarchia.
Giám đốc điều hành của Anastassiadis Group, một công ty bất động sản làm việc với nhiều nhà đầu tư Trung Quốc, ông Yannis Anastassiadis cho biết, cách thức của công ty thường là, tu sửa cải tạo một căn hộ, sau đó bán trực tiếp cho khách hàng đang tìm kiếm visa vàng.
Các nhà môi giới bất động sản sẽ sắp xếp để gặp khách hàng Trung Quốc tại sân bay Athens, lái xe đưa họ đến thăm căn hộ và chiêu đãi họ những món ăn ngon và rượu vang. Các nhà môi giới cũng sẽ làm việc với các luật sư để giúp người mua có được số thuế và tài khoản ngân hàng. Người mua không cần phải sống trong một căn hộ đã mua thì mới có được visa, vì vậy sau khi bán căn nhà, công ty của Anastassiadis cũng đảm nhận luôn việc quản lý căn hộ với mô hình cho thuê.
Lefteris Potamianos, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Athens-Attica, cho biết thị thực vàng giúp thúc đẩy thị trường bất động sản và đẩy gia thuê nhà ở một số khu vực tăng 30%.
Theo NYT, các nhà hoạt động Hy Lạp cảnh báo rằng, cuộc khủng hoảng nhà ở - gây ra bởi sự kết hợp giữa chương trình visa vàng và việc mở rộng Airbnb - đang gây ra mối đe dọa cho toàn bộ xã hội nước này.
Maria Dolores, nghệ sĩ trẻ buộc phải tìm một ngôi nhà mới, nói rằng một nhà đầu tư nước ngoài cũng đã mua tòa nhà mà cô đang ở. Chủ sở hữu tòa nhà là AMOQA, một tổ chức phi chính phủ chuyên nghiên cứu về giới tính và nghệ thuật. Cô cho biết, có một trường võ thuật và trung tâm thanh thiếu nhi hoạt động trong tòa nhà này.
"Bây giờ, công ty đầu tư sẽ cải tạo tòa nhà thành một khu chung cư," Dolores nói. "Ngoài các cá nhân và gia đình, các không gian tập thể và hệ thống cộng đồng cũng đã bị buộc phải dời đi, những loại hình hoạt động này đang biến mất khỏi bản đồ."
"Nó giống như hiệu ứng domino," cô nói, "Những tổ chức cộng đồng dễ bị tổn thương nhất đang bị thay thế."