Kyodo News đưa tin, Bộ ngoại giao Nga hôm 10/6 đã lên tiếng về vụ việc 3 tàu chiến của Nga, bao gồm 1 tàu khu trục, xuất hiện ở Vùng tiếp giáp lãnh hải Nhật Bản hôm 9/6, gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư mà Trung-Nhật tranh chấp chủ quyền.
Theo Bộ ngoại giao Nga, 3 chiến hạm của nước này chỉ đi qua vùng biển quốc tế trong khi thực hiện nhiệm vụ, đồng thời khẳng định "đây là tình huống thông thường trong hoạt động lưu thông hàng hải quốc tế nhưng lại bị nhắc nhở một cách nghiêm trọng, khiến chúng tôi cảm thấy kinh ngạc".
Trong khi đó, Nga không đưa ra lời giải thích nào về nghi vấn quân đội Nga-Trung đang hợp tác với nhau trong sự kiện trên.
Kyodo cho hay, đây là lần đầu Moscow công khai thái độ về sự kiện rạng sáng 9/6, khi 3 chiến hạm Nga xuất hiện cùng thời điểm với 1 tàu khu trục của Trung Quốc.
Vụ việc khiến Nhật Bản hết sức quan ngại. Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Akitaka Saiki đã triệu Đại sứ Trung Quốc tại Tokyo Trình Vĩnh Hoa tới để trao công hàm phản đối ngay trong đêm.
3 tàu chiến của Nga được phía Nhật Bản xác định xuất hiện ở Vùng tiếp giáp lãnh hải nước này hôm 9/6. (Ảnh: Phượng Hoàng)
Tín hiệu đáng ngại trên biển Hoa Đông
Theo Kyodo, cuối tháng 5 vừa qua, Nga và Trung Quốc đã tiến hành cuộc diễn tập chung chống tên lửa trên hệ thống máy tính, cho thấy tiến triển mới trong mối quan hệ hợp tác giữa hai nước về lĩnh vực quân sự.
Mặt khác, phản ứng của Nga hôm mùng 10 cũng tạo ra mối lo ngại đáng kể cho Tokyo, khi từ trước đến nay Moscow vẫn duy trì thái độ trung lập.
Theo tờ Nihon Keizai Shimbun (Nikkei) của Nhật, việc Nga thể hiện thái độ "đồng điệu" với Trung Quốc trong một số trường hợp có thể là cách để nước này giành thêm lợi thế trong vấn đề tranh chấp quần đảo Nam Kuril/Vùng lãnh thổ phương Bắc với Tokyo.
Theo Reuters (Anh), nguyên nhân khiến tình hình trở nên phức tạp đối với Tokyo là do "sự trùng hợp" về thời gian tàu chiến Nga xuất hiện cùng với tàu khu trục Trung Quốc.
Nhật Bản e ngại Bắc Kinh và Moscow đang "khoe cơ bắp" để cảnh cáo Mỹ, Nhật bằng hình thức này.
Chuyên gia Trung tâm nghiên cứu Nhật Bản, Viện Viễn Đông, thuộc Viện Hàn lâm khoa học Nga đánh giá vụ việc 9/6 có khả năng là lời cảnh cáo của Nga đối với cuộc tập trận chung giữa Mỹ-Nhật-Ấn Độ ở gần đảo Okinawa từ 10-17/6.
Cho đến nay, phản ứng của Nhật đối với Nga, Trung trong vụ 9/6 là hoàn toàn đối lập.
Trong khi phản đối gay gắt nhằm vào Trung Quốc, Nội các của Thủ tướng Shinzo Abe về cơ bản quyết định không coi sự hiện diện của tàu chiến Nga là một vấn đề.
Đồng thời, công tác chuẩn bị cho chuyến thăm Nga vào tháng 9 tới của ông Abe vẫn được xúc tiến.
Bộ quốc phòng Trung Quốc hôm 9/6 cũng phản ứng với động thái của Tokyo và tuyên bố "đảo Điếu Ngư là lãnh thổ cố hữu của Trung Quốc, tàu chiến Trung Quốc đi lại trong vùng biển của mình là hợp lý và hợp pháp, nước khác không có quyền nói bừa".