Mỹ gấp rút chuẩn bị thành lập liên minh toàn cầu đối phó với Iran
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 23/6 tuyên bố, ông muốn thành lập một liên minh toàn cầu để đối phó với những mối đe dọa từ Iran và vấn đề này sẽ được ông đưa ra thảo luận với các đối tác và đồng minh ở Trung Đông trong chuyến công du khẩn cấp tới khu vực.
Ông Pompeo đưa ra thông báo trên trước khi rời Washington lên đường tới Saudi Arabia và tiếp đó là Các tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), 2 đồng minh Ả Rập theo dòng Hồi giáo Sunni đang tỏ ra hết sức lo ngại trước các hành động quả quyết của Iran - nước theo dòng Shiite, trong thời gian gần đây và đang tìm cách làm giảm ảnh hưởng của Tehran trong khu vực.
Chuyến công du của ông Pompeo tới Jeddah và Abu Dhabi là một quyết định bất ngờ, chỉ mới được thu xếp gấp rút cuối tuần qua. Ngay sau đó, người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ bay sang Ấn Độ rồi tháp tùng Tổng thống Donald Trump đến Nhật Bản và Hàn Quốc.
Tất cả những kế hoạch công tác trên chỉ mới được thông báo ngay trước khi ông Pompeo khởi hành, điều đó cho thấy tính chất cấp bách và những diễn biến khó đoán trước trong những chuyến công cán này.
Đặc biệt, nó lại diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa Mỹ và Iran đang hết sức căng thẳng sau vụ chiếc máy bay không người lái (UAV) RQ-4A Global Hawk của Hải quân Mỹ bị tên lửa Iran bắn rơi và Washington cũng mới chỉ quyết định hoãn tấn công quân sự Tehran chứ chưa hề hủy bỏ.
"Chúng tôi sẽ thảo luận với các đối tác trong khu vực để đàm bảo rằng tất cả chúng tôi sẽ liên kết chiến lược với nhau, thảo luận về cách thức xây dựng liên minh toàn cầu, không chỉ ở vùng Vịnh mà còn ở cả châu Á và châu Âu. Liên minh này phải hiểu được mối đe dọa hiện nay và sẵn sàng đánh bật nhà nước bảo trợ cho khủng bố lớn nhất thế giới", ông Pompeo nói về Iran.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phát biểu tại Căn cứ Không quân Andrews ngày 23/62019 trước khi lên đường tới Jeddah, Saudi Arabia. Ảnh: AP
Giờ G liệu đã điểm?
Tuần vừa qua là một khoảng thời gian đã chứng kiến nhiều tuyên bố đưa ra rồi lại rút về trong chính sách ngoại giao của Mỹ đối với Iran sau vụ chiếc UAV RQ-4A Global Hawk bị bắn rơi.
Tổng thống Donald Trump ban đầu tuyên bố Iran đã "mắc phải một sai lầm rất lớn" và "thật khó tin" khi cho rằng việc bắn hạ chiếc UAV hôm 19/6 là không mang tính chủ đích.
Sau đó, ông lại nói rằng đó là một hành động vô ý được thực hiện bởi một người Iran "xuẩn ngốc và nông cạn" nào đó và quyết định hủy bỏ mệnh lệnh tấn công quân sự trả đũa Iran.
Đến ngày chủ Nhật (23/6), ông Trump lại thay tỏ ra mâu thuẫn với chính mình khi tuyên bố Iran đã hành động "có chủ ý".
Cũng cuối tuần qua, người đứng đầu Nhà Trắng lại nói rằng ông đánh giá cao việc Iran đã quyết định không bắn hạ một máy bay do thám có người lái của Mỹ, đồng thời cam kết sẽ trở thành "người bạn tốt nhất" của Iran nếu Tehran đồng ý từ bỏ tham vọng chế tạo vũ khí hạt nhân và ông sẽ giúp đỡ Iran khôi phục lại nền kinh tế đang rất kiệt quệ này.
Trong khi đó, phát biểu trước cuộc gặp với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Jerusalem, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton lại đưa ra một lời cảnh báo sắc lạnh với Iran, rằng Tehran đừng nhầm lẫn sự cẩn trọng và cân nhắc kỹ lưỡng của Mỹ đồng nghĩa với khả năng yếu kém sau khi Tổng thống Trump hoãn tấn công Iran.
Vốn nổi tiếng là một nhân vật có quan điểm "diều hâu" với Iran, ông Bolton nhấn mạnh rằng nước Mỹ bảo lưu quyền tấn công Iran vào một thời điểm nào đó thích hợp sau này.
Sự việc chiếc máy bay không người lái RQ-4A Global Hawk bị bắn hạ đã đánh dấu một bước leo thang căng thẳng mới trong quan hệ Mỹ - Iran.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã cam kết tăng cường tối đa các sức ép trừng phạt kinh tế kết hợp với đẩy mạnh sự hiện diện quân sự ở Trung Đông sau khi Washington đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015.
Theo các quan chức cấp cao Mỹ, ngay sau khi UAV RQ-4A bị bắn rơi, Bộ tư lệnh Tác chiến Mạng của Quân đội Mỹ đã phát động một chiến dịch tấn công mạng đánh sập các hệ thống máy tính điều khiển rocket và tên lửa của Iran.
Trong những năm gần đây, Mỹ được cho là đang cố gắng thiết lập một liên minh quân sự chống Iran theo cấu trúc kiểu NATO.
Tháng 1/2019, Chính quyền Donald Trump từng đẩy mạnh các nỗ lực tìm kiếm sự hậu thuẫn từ các nước ở Trung Đông bằng cách cử Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton tổ chức một loạt các cuộc đàm phán với đồng minh trong khu vực.
Vì vậy, lời cảnh báo cứng rắn được ông Bolton đưa ra trước cuộc gặp với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Jerusalem ngày 23/6 chắc chắn là một thông điệp rất đáng chú ý.
"Iran hay bất cứ thế lực thù địch nào cũng không nên nhầm lầm sự cẩn trọng và cân nhắc kỹ lưỡng của Mỹ đồng nghĩa với sự yếu kém", ông John Bolton tuyên bố.
Ngay sau đó, Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng cũng khẳng định, Washington vẫn bảo lưu quyền tấn công Iran vào một thời điểm thích hợp vì Tổng thống Donald Trump mới chỉ rút lại lệnh trả đũa quân sự Tehran hôm 20/6 khi biết rằng 150 người có thể sẽ thiệt mạng chứ chưa hề từ bỏ kế hoạch tấn công quân sự Iran.
Iran công bố những hình ảnh đầu tiên về chiếc UAV của Mỹ bị bắn hạ