Dứa (Ananas comosus) là một loại trái cây nhiệt đới cực kỳ ngon và tốt cho sức khỏe. Nó chứa nhiều chất dinh dưỡng, chất chống oxy hóa và các hợp chất hữu ích khác, chẳng hạn như các enzym có thể bảo vệ chống lại chứng viêm và bệnh tật. Dứa thường được ăn tươi hoặc nướng, xào, nấu canh.
Dứa có nguồn gốc từ Nam Mỹ. Loại quả này chứa các hợp chất có liên quan đến một số lợi ích sức khỏe, bao gồm cải thiện tiêu hóa, miễn dịch và giảm nguy cơ ung thư.
Dưới đây là 6 lợi ích sức khỏe ấn tượng của dứa, theo chuyên trang y tế Healthline.
1. Giàu dinh dưỡng
Dứa có hàm lượng calo thấp nhưng có hàm lượng chất dinh dưỡng ấn tượng. Chỉ 1 cốc (165 gram) dứa chứa các chất dinh dưỡng sau:
- Lượng calo: 83
- Chất béo: 1,7 gram
- Chất đạm: 1 gram
- Carbs: 21,6 gram
- Chất xơ: 2,3 gram
- Vitamin C: 88% giá trị hàng ngày (DV)
- Mangan: 109% DV
- Vitamin B6: 11% DV
- Đồng: 20% DV
- Thiamine: 11% DV
- Folate: 7% DV
- Kali: 4% DV
- Magiê: 5% DV
- Niacin: 5% DV
- Axit pantothenic: 7% DV
- Riboflavin: 4% DV
- Sắt: 3% DV
Dứa cũng chứa phốt pho, kẽm, canxi và vitamin A và K.
Dứa chứa nhiều chất dinh dưỡng, chất chống oxy hóa và các hợp chất hữu ích khác.
Như bạn có thể thấy, loại quả này đặc biệt giàu vitamin C và mangan. Vitamin C cần thiết cho sức khỏe miễn dịch, giúp hấp thụ sắt, trong khi mangan cung cấp các đặc tính chống oxy hóa và hỗ trợ tăng trưởng và trao đổi chất.
Chất chống oxy hóa giúp ngăn chặn quá trình oxy hóa trong cơ thể, có thể giúp ngăn ngừa chứng viêm có thể dẫn đến ung thư và các bệnh mãn tính khác.
Theo Healthline, quả dứa cũng chứa các vi chất dinh dưỡng khác, chẳng hạn như đồng, thiamine và vitamin B6, rất cần thiết cho sự trao đổi chất.
2. Chứa chất chống oxy hóa chống lại bệnh tật
Dứa không chỉ giàu chất dinh dưỡng mà còn chứa nhiều chất chống oxy hóa - những phân tử giúp cơ thể bạn phòng ngừa stress oxy hóa.
Stress oxy hóa xảy ra do sự tích tụ các gốc tự do, các phân tử không ổn định gây tổn thương tế bào, thường liên quan đến chứng viêm mãn tính, sức khỏe miễn dịch suy yếu, bệnh tim, tiểu đường và một số bệnh ung thư.
Theo Healthline, quả dứa đặc biệt giàu chất chống oxy hóa được gọi là flavonoid và các hợp chất phenolic. Hai nghiên cứu trên chuột cho thấy chất chống oxy hóa của dứa có thể có tác dụng bảo vệ tim, mặc dù chưa có nhiều nghiên cứu trên người về chủ đề này.
Hơn nữa, nhiều chất chống oxy hóa trong dứa được coi là chất chống oxy hóa liên kết, có nghĩa là chúng tạo ra hiệu quả lâu dài hơn.
Dứa không chỉ giàu chất dinh dưỡng mà còn chứa nhiều chất chống oxy hóa - những phân tử giúp cơ thể bạn phòng ngừa stress oxy hóa.
3. Có thể hỗ trợ tiêu hóa
Bạn sẽ thường thấy dứa được ăn cùng với thịt ở các quốc gia như Brazil.
Điều thú vị là loại trái cây này có chứa một nhóm các enzym tiêu hóa gọi là bromelain có thể hỗ trợ tiêu hóa thịt.
Bromelain có chức năng như một protease, giúp phá vỡ các phân tử protein thành các axit amin và peptit nhỏ.
Một khi các phân tử protein bị phá vỡ, ruột non có thể dễ dàng hấp thụ chúng hơn. Điều này đặc biệt hữu ích đối với những người bị suy tuyến tụy, một tình trạng mà tuyến tụy không thể tạo ra đủ enzym tiêu hóa.
Bromelain cũng được sử dụng rộng rãi như một chất làm mềm thịt do khả năng phá vỡ các protein trong thịt.
Một nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy bromelain làm giảm các chỉ số báo hiệu viêm trong mô tiêu hóa.
Hơn nữa, dứa là một nguồn cung cấp chất xơ dồi dào, giúp hỗ trợ sức khỏe hệ tiêu hóa.
Dứa chứa một nhóm các enzym tiêu hóa gọi là bromelain có thể hỗ trợ tiêu hóa thịt.
4. Có thể giảm nguy cơ ung thư
Ung thư là một bệnh mãn tính đặc trưng bởi sự phát triển không kiểm soát của tế bào. Sự tiến triển của ung thư thường liên quan đến stress oxy hóa và viêm mãn tính.
Một số nghiên cứu cho thấy dứa và các hợp chất của nó, bao gồm bromelain, có thể làm giảm nguy cơ ung thư bằng cách giảm thiểu stress oxy hóa và giảm viêm.
Một số nghiên cứu cho thấy bromelain cũng có thể giúp điều trị ung thư đã phát triển.
Ví dụ, một nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy bromelain ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư vú, trong khi một nghiên cứu trên chuột cho thấy bromelain tăng cường tác dụng của liệu pháp chống ung thư.
Các nghiên cứu khác ở ống nghiệm cũng cho kết quả tương tự đối với ung thư da, ung thư đại trực tràng hoặc ống mật.
Hơn nữa, các nghiên cứu trên động vật và ống nghiệm đã phát hiện ra rằng bromelain có thể kích thích hệ thống miễn dịch sản xuất các phân tử làm cho tế bào bạch cầu ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư và loại bỏ tế bào ung thư hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, cần lưu ý là các nghiên cứu này sử dụng lượng bromelain đậm đặc.
Một đánh giá về các nghiên cứu trên người cho thấy không có lợi ích khi sử dụng bromelain đường uống cùng với liệu pháp điều trị ung thư. Tuy nhiên, kết quả của các nghiên cứu tương tự còn có nhiều chênh lệch. Nhìn chung, các nhà khoa học cần có thêm nhiều nghiên cứu trên người để có thể xác nhận những công dụng này.
Một số nghiên cứu cho thấy dứa và các hợp chất của nó, bao gồm bromelain, có thể làm giảm nguy cơ ung thư bằng cách giảm thiểu stress oxy hóa và giảm viêm.
5. Có thể tăng cường khả năng miễn dịch và ngăn chặn tình trạng viêm nhiễm
Dứa đã được sử dụng trong y học cổ truyền trong nhiều thế kỷ. Chúng chứa nhiều loại vitamin, khoáng chất và các enzym như bromelain có thể cải thiện khả năng miễn dịch và giảm viêm.
Trong một nghiên cứu kéo dài 9 ngày, 98 trẻ khỏe mạnh được chia thành 3 nhóm: nhóm không ăn dứa và nhóm ăn khoảng 1 cốc (140 gram) dứa hoặc khoảng 2 cốc (280 gram) dứa mỗi ngày.
Các em ăn dứa có nguy cơ nhiễm virus và vi khuẩn thấp hơn đáng kể. Thêm vào đó, những đứa trẻ ăn nhiều trái cây này có lượng bạch cầu chống lại bệnh tật nhiều hơn gần 4 lần so với các nhóm khác.
Một nghiên cứu kéo dài 30 ngày ở 40 người lớn bị viêm xoang mãn tính cho thấy những người dùng 500 mg bromelain hồi phục nhanh hơn đáng kể so với những người trong nhóm đối chứng.
Hơn nữa, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng bromelain có thể làm giảm các chỉ số báo hiệu chứng viêm, do đó hỗ trợ sức khỏe miễn dịch.
Các nghiên cứu sơ bộ trong ống nghiệm thậm chí còn phát hiện ra rằng thực phẩm chức năng chứa bromelain có thể giúp giảm các triệu chứng của COVID-19 và làm chậm sự tiến triển của bệnh.
Tuy nhiên, các nhà khoa học cần có thêm nhiều nghiên cứu trên người để có thể xác nhận những công dụng này. Hãy nhớ rằng cả dứa và các hợp chất của nó đều không thể chữa khỏi hoặc ngăn ngừa COVID-19.
Cơm rang dứa là một trong những món ăn được nhiều người yêu thích.
6. Có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh viêm khớp
Chỉ riêng ở Mỹ, bệnh viêm khớp ảnh hưởng đến hơn 54 triệu người trưởng thành.
Đặc tính chống viêm của bromelain có thể giúp giảm đau cho những người bị viêm khớp. Một nghiên cứu cho thấy thực phẩm chức năng chứa bromelain có hiệu quả trong việc xoa dịu viêm xương khớp ở lưng dưới tương tự các thuốc giảm đau thông thường.
Trong một nghiên cứu khác ở những người bị viêm xương khớp, thực phẩm chức năng bổ sung enzym tiêu hóa có chứa bromelain giúp giảm đau hiệu quả như các loại thuốc trị viêm khớp thông thường.
Hơn nữa, một nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy hợp chất này giúp bảo vệ chống lại sự suy thoái của mô sụn và chứng viêm liên quan đến viêm xương khớp.
Nhìn chung, các nhà khoa học cần có thêm nhiều nghiên cứu trên người để có thể xác nhận những công dụng này.
Dứa đã được sử dụng trong y học cổ truyền trong nhiều thế kỷ. Chúng chứa nhiều loại vitamin, khoáng chất và các enzym như bromelain có thể cải thiện khả năng miễn dịch và giảm viêm.
Cách thêm dứa vào chế độ ăn
Quả dứa có vị ngọt, rất dễ bổ sung vào chế độ ăn của bạn.
Loại trái cây này được bán nhiều ở chợ, siêu thị của Việt Nam. Bạn có thể ăn dứa trực tiếp hoặc xay sinh tố, cho dứa vào salad hoặc pizza tự làm. Ở Việt Nam, cơm rang dứa là một trong những món ăn được nhiều người yêu thích.
Dưới đây là một vài ý tưởng công thức nấu ăn thú vị từ quả dứa:
- Bữa sáng: sinh tố dứa, việt quất và sữa chua Hy Lạp
- Salad: gà nướng, hạnh nhân, quả việt quất và rau xà lách, dứa hoặc các loại rau xanh khác
- Bữa trưa: bánh mì kẹp thịt tự làm (bánh mì kẹp thịt bò và dứa)
- Bữa tối: cơm rang dứa và thịt bò
- Món tráng miệng: kem dứa (làm từ dứa tươi trộn với một chút nước cốt dừa và một chút nước cốt chanh, sau đó để lạnh)
Dứa được dùng để pha nhiều loại đồ uống như nước ép, sinh tố, thậm chí là trà.
Lưu ý khi ăn dứa
Dứa không phải là một chất gây dị ứng phổ biến. Nếu bạn bị dị ứng dứa, bạn nên tránh dứa và các chất chiết xuất từ loại quả này.
Những người mắc bệnh tiểu đường nên lưu ý đến khẩu phần ăn để giữ lượng đường trong máu của họ ổn định.
Tuy nhiên, ngay cả ở những người không bị dị ứng hoặc tiểu đường, ăn quá nhiều dứa - hơn một vài khẩu phần mỗi ngày - có thể có tác dụng phụ ngoài ý muốn.
Ví dụ, bromelain có thể ảnh hưởng đến quá trình đông máu. Vì vậy, những người dùng thuốc làm loãng máu nên ăn dứa với lượng vừa phải.
Những người nhạy cảm với bromelain cũng có thể bị nóng rát lưỡi và thậm chí buồn nôn hoặc tiêu chảy nếu ăn quá nhiều – tuy nhiên những điều này chưa được nghiên cứu.
Một số người cho rằng ăn nhiều dứa chưa chín sẽ gây đau bụng, buồn nôn và tiêu chảy. Một lần nữa, điều này chưa được nghiên cứu, nhưng tốt nhất bạn nên chọn dứa chín. Thịt dứa phải có màu vàng nhạt đến vàng tươi.
Kết luận
Dứa rất ngon, thơm và chứa nhiều chất dinh dưỡng và chất chống oxy hóa.
Các chất dinh dưỡng và hợp chất trong dứa có liên quan đến những lợi ích sức khỏe ấn tượng, bao gồm cải thiện tiêu hóa, giảm nguy cơ ung thư và giảm đau xương khớp. Tuy nhiên, các nhà khoa học cần có thêm nhiều nghiên cứu trên người để có thể xác nhận những công dụng này.
Bạn có thể ăn dứa tươi hoặc ép, xay sinh tố, nấu cùng các thực phẩm khác.
(Nguồn: Healthline)