SOHA NEWS
Đây có lẽ là một trong những câu chuyện khó tin nhất, mà mới nghe, ai cũng tưởng là cổ tích.
Một phi công được phong Anh hùng Liên Xô, bỗng mất tích trong một cuộc không kích. Sau đó rất nhiều năm, một đoàn đại biểu Xô viết tình cờ gặp lại ông trong cương vị là thủ lĩnh một bộ tộc da đỏ ở Canada.
Chiến công vẻ vang, mất tích bí ẩn
Con người có số phận kỳ lạ đó là Ivan Ivanovich Datsenko. Ông sinh ngày 29/11/1918 tại làng Chernechi Yar, tỉnh Poltava, ngày nay thuộc Ukraine. Năm 1937, Datsenko nhập ngũ và tốt nghiệp trường không quân Chkalov.
Ông tham gia chiến đấu từ những ngày đầu chiến tranh và lập nhiều chiến công hiển hách trong 213 trận không chiến. Datsenko được phong danh hiệu Anh hùng Liên Xô ngày 18/9/1943 (sắc lệnh số 1733).
Ngoài ra, Ivan Datsenko còn được Nhà nước Liên Xô trao tặng huân chương Lenin, huân chương Cờ Đỏ, huân chương Bảo vệ Stalingrad.
Ngày 19/4/1944, khi thực hiện ném bom ga đường sắt Lvov-2, máy bay của Datsenko bị trúng đạn. Kể từ đó trở đi, Ivan Datsenko hoàn toàn mất tích.
Trong kết luận chính thức của Hồng quân, Datsenko đã hy sinh trong trận này. Nhưng trên thực tế, Datsenko đã kịp nhảy dù và bị quân Đức bắt làm tù binh.
Số phận tiếp theo của Datsenko gắn liền với nhiều giả thiết khác nhau. Một giả thiết cho rằng sau khi trốn khỏi trại tập trung của phát xít Đức, Datsenko bị quân đội Xô viết bắt giữ và đày đi Siberia vì tội phản quốc.
Từ đây, viên phi công này đã đào thoát bằng cách nào đó qua đường hàng không Alsib (là tuyến hàng không duy nhất nối liền Liên Xô và Mỹ) để đến Bắc Mỹ.
Giả thiết này sau đó đã bị loại trừ, bởi nếu như vậy, thì sau đó Liên Xô đã gạch tên ông khỏi danh sách Anh hùng Liên Xô. Nhưng chính quyền Xô viết không làm điều đó.
Một giả thiết khác cho rằng Datsenko đã chạy trốn khỏi trại tập trung của Đức, rơi vào vùng giải phóng do quân Mỹ kiểm soát. Lo sợ phải quay về Liên Xô và bị xử với tội danh phản quốc, ông đã tìm cách sang Canada.
Ngoài ra còn có một giả thiết nữa: Datsenko là điệp viên Liên Xô tìm cách ở lại và hoạt động ở Canada.
Cuộc gặp gỡ tình cờ
Năm 1967, triển lãm quốc tế EXPO-67 được tổ chức ở thành phố Montreal, bang Quebec, Canada.
Đoàn đại biểu Liên Xô do thành viên Đoàn chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô, Phó chủ tịch thứ nhất Hội đồng Bộ trưởng Dmitry Polyanski dẫn đầu.
Trong đoàn nghệ thuật Liên Xô tham gia biểu diễn ở EXPO-67 có NSND Makhmud Esambaev. Khi được xem điệu múa của các thổ dân Canada, ông ngỏ lời muốn được đến tận nơi ở của các bộ tộc để xem đời sống văn hóa của họ ở đó ra sao.
Phía chủ nhà Canada đồng ý. Và họ đưa Esambaev đến thăm một bộ tộc da đỏ.
Theo lời Esambaev kể lại, thủ lĩnh bộ tộc ra đón ông. Đó là một người đàn ông trong trang phục thổ dân, đội mũ lông chim.
Thủ lĩnh bộ tộc chào nghệ sĩ Liên Xô bằng tiếng... Ukraine và tiếng Nga, sau đó mời ông về lều của mình. Tại cuộc vui này, vị thủ lĩnh đã mời Esambaev uống vodka, rồi hát tặng ông một bài dân ca Ukraine.
Trước sự sửng sốt của vị khách Liên Xô, vị thủ lĩnh bộ tộc da đỏ cho biết ông là người gốc Ukraine, tên là Ivan Datsenko và rất nhớ quê hương, ngôi làng Chernechi Yar yêu dấu.
Ở bộ tộc này, các thổ dân gọi ông với biệt danh Poking Fire, ngoài ra ông còn có tên tiếng Anh là John Macomber.
Cũng theo Esambaev, Ivan Datsenko đã lấy vợ là con gái duy nhất của thủ lĩnh bộ tộc da đỏ và sau khi ông này qua đời, Datsenko đã trở thành thủ lĩnh.
Sau khi về nước, Esambaev đã kể lại câu chuyện kỳ lạ này cho một số người nhưng nó nhanh chóng bị chìm vào quên lãng bởi nhiều lý do.
Năm 2001, câu chuyện này được xới lại bởi những người thân của Anh hùng Ivan Datsenko. Họ nhờ Chương trình tìm kiếm người thân qua truyền hình "Zhdi menya" của Ukraine vào cuộc.
Trong vòng 2 năm, Chương trình đã tìm được hơn 20 người đã từng gặp Datsenko ở Canada. Lãnh đạo chương trình cũng đã liên hệ với chính quyền thành phố Montreal nhờ tìm kiếm Ivan Datsenko cùng con cháu.
Một phụ nữ Canada là Dale cho biết khi khoảng 10 tuổi, cô đã từng đến thăm bộ tộc này và biết rõ vị thủ lĩnh này có 1 con trai và 2 đứa cháu nội.
Năm 2002, Datsenko và con trai đã qua đời. Không rõ số phận 2 đứa cháu của ông hiện ra sao.
Có một nghi vấn cũng được đặt ra: Có đúng vị thủ lĩnh bộ tộc da đỏ ở Canada kia và Anh hùng Liên Xô Ivan Datsenko chính là 1 người?
Các bức ảnh chụp Datsenko thời chiến tranh và các bức ảnh chụp vị thủ lĩnh bộ tộc da đỏ mà NSND Esambaev đã gặp gỡ năm 1967 được gửi đến Viện giám định y khoa Moskva.
Kết quả: Trong các bức ảnh đó chính là một người, công dân Xô viết Ivan Datsenko.
Anh hùng Liên Xô Ivan Datsenko, vị thủ lĩnh bộ tộc da đỏ Canada đã qua đời, đem theo rất nhiều bí ẩn.
Những bí ẩn của một số phận, và của lịch sử mà có lẽ rất lâu nữa mới được giải đáp một cách rõ ràng.