Mới đây, tờ The Drive đăng tải bài viết nhan đề: "Navy P-8 With Secretive Radar Pod Surveils Massive Chinese Naval Base In South China Sea" (Được trang bị radar bí mật, P-8 của Hải quân Mỹ trinh sát căn cứ hải quân lớn nhất của Trung Quốc ở Biển Đông) của tác giả Joseph Patrick.
Nhằm đem lại cho độc giả một cái nhìn khách quan, đặc biệt là trong bối cảnh phức tạp đang diễn ra tại khu vực Tây Thái Bình Dương nói chung và Biển Đông nói riêng, chúng tôi xin dược lược dịch bài viết.
Máy bay trinh sát Mỹ bay "cắt mặt" căn cứ quân sự Trung Quốc
Ngày 15/5/2020, một máy bay trinh sát - săn ngầm P-8A Poseidon (Thần biển) của Hải quân Mỹ đã thực hiện một "nhiệm vụ đặc biệt" gần Đảo Hải Nam (Hainan), nơi có căn cứ Yulin (Du Lâm) thuộc loại lớn nhất của Hải quân Quân giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLAN).
Mang theo một hệ thống radar đặc biệt được gọi là Advanced Airborne Sensor (Bộ cảm biến trên không tiên tiến) AN/APS-154, chiếc trinh sát cơ P-8A số hiệu 169010, đã thực hiện một hành trình dài phía nam đảo Hải Nam.
Chiếc P-8A số hiệu 169010 tiến hành trinh sát gần khu vực biển lân cận Căn cứ hải quân Yulin của Trung Quốc.
Theo các quan sát viên, Hải quân Mỹ hiện đã trang bị radar AN/APS-154 do Raytheon sản xuất cho ít nhất 7 chiếc P-8A. Nếu quan sát kỹ, có thể thấy loại radar đặc biệt này rất dễ bị phát hiện do chiếm vị trí khá lớn ở phần dưới thân máy bay.
Cụ thể, AN/APS-154 là radar quét mảng pha điện tử chủ động (AESA), có thể chụp lại các bức không ảnh chi tiết, ngay cả trong điều kiện thiếu ánh sáng hoặc thời tiết xấu, khẩu độ tổng hợp giao thoa.
AN/APS-154 cũng được trang bị tính năng chỉ thị mục tiêu di động (MTI) có tác dụng biến P-8A thành một “trạm trung chuyển” điều khiển các loại tên lửa như Harpoon AGM-84 và NSM được phóng từ các tàu chiến ở cự ly xa.
Một chiếc P-8A Poseidon mang số hiệu 169007 của Hải quân Mỹ với Radar AN/APS-154 rất dễ nhận biết.
Mục tiêu của P-8A Poseidon
P-8A Poseidon có khả năng phát hiện, định vị và phân loại các tín hiệu, bao gồm tín hiệu radar của các hệ thống phòng không, giúp Hải quân Mỹ xây dựng cái gọi là "cấu trúc chiến tranh điện tử" trong mạng lưới phòng thủ của đối phương nhằm tìm cách vô hiệu hóa.
AN/APS-154 được chế tạo để hoạt động ở các vùng duyên hải, nơi nó có thể trinh sát các mục tiêu trên biển lẫn trên đất liền với độ nét cao. Nói cách khác, Đảo Hải Nam và căn cứ Du Lâm của PLAN là loại "mục tiêu" mà AN/APS-154 được thiết kế để trinh sát.
Đảo Hải Nam từ lâu đã là mục tiêu của quân đội và tình báo Mỹ.
Vào năm 2001, một máy bay trinh sát EP-3E Aries II của Hải quân Mỹ đã va chạm với một tiêm kích J-8II của Không quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLAAF) và đã phải hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay Lingshui (Lăng Thủy) trên Đảo Hải Nam.
Chiếc J-8II thì không may mắn như vậy, nó đã bị rơi sau va chạm khiến phi công - Trung úy Wang Wei thiệt mạng.
Nếu chiếc P-8A Poseidon di chuyển gần Đảo Hải Nam với tư thế máy bay nghiêng cánh, nhiều khả năng radar AN/APS-154 sẽ thu thập được các thông tin về tình trạng của các tàu ngầm tên lửa đạn đạo (SSBN) lớp Tấn (Type 094) của PLAN.
Không ảnh Căn cứ hải quân Du Lâm của PLAN trên Đảo Hải Nam.
Vào tháng 4/2020, một số nguồn tin cho biết Hải quân Trung Quốc đã tiếp nhận thêm 2 chiếc Type 094, nếu thông tin này là được xác thực, tổng số tàu ngầm thuộc lớp này được PLAN đưa vào hoạt động đã tăng lên 6 chiếc.
Ngoài Tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM), việc Trung Quốc đưa thêm SSBN lớp Tấn vào trang bị và máy bay ném bom chiến lược tàng hình H-20 trong tương lai sẽ hoàn thiện "bộ ba hạt nhân" - các nền tảng phóng vũ khí hạt nhân.
Ngoài ra, chính quyền Trung Quốc cũng đã nhấn mạnh rằng họ vẫn đang tiếp tục phát triển Tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLNM) sử dụng nhiên liệu rắn JL-3.
Tuy nhiên, bên cạnh việc trinh sát căn cứ hải quân, hệ thống phòng không và các tàu ngầm của PLAN, nhiệm vụ của chiếc P-8A nói trên mang ý nghĩa lớn hơn nhiều.
Đây có lẽ là biện pháp trả đũa của Washington đối với các cuộc tập trận của PLAN tại eo biển Đài Loan, Biển Đông cũng như hoạt động "quấy rối" nhằm vào các tàu chấp pháp và tàu thăm dò của các nước trong khu vực biển mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền một cách phi pháp.
Trước đó vào ngày 8/5, một máy bay ném bom chiến lược B-1B Lancer cũng đã thực hiện một nhiệm vụ ở Tây Thái Bình Dương.
Chuyến bay được cho là nhằm "hiện thực hóa" khái niệm của Không quân Mỹ về khả năng cơ động bất ngờ của lực lượng máy bay ném bom chiến lược ở Thái Bình Dương và Châu Âu.
Tuy nhiên, hành trình của chiếc B-1B Lancer nói trên tiến thẳng tới khu vực Biển Hoa Đông tiếp giáp eo biển Đài Loan cho thấy chiếc oanh tạc cơ mang theo mình một thông điệp hoàn toàn khác.
Hành trình của máy bay ném bom chiến lược B-1B Lancer hôm 8/5.
Kết luận
Việc biết được chiếc P-8A Poseidon số hiệu 169010 đang tìm kiếm "mục tiêu" cụ thể gì trong chuyến xuất kích ngày 15/5 là điều bất khả thi, tuy nhiên hầu như không có gì bất ngờ khi người Mỹ quyết định gửi nó tới một trong những căn cứ chiến lược của PLAN khi căng thẳng đang gia tăng ở Biển Đông.
Radar AN/APS-154 cung cấp cho Hải quân Mỹ một công cụ thu thập thông tin tình báo mới, mạnh mẽ và quan trọng.
Nhiều khả năng trong thời gian tới chúng ta sẽ thấy thêm nhiều chiếc P-8A được trang bị thiết bị tối tân này, đặc biệt là ở khu vực Tây Thái Bình Dương.
P-8A Poseidon của Hải quân Hoa Kỳ liên tục nhận được các cảnh báo của từ các thực thể phi pháp của Trung Quốc trong một chuyến tuần tra tại Biển Đông năm 2015.