Bãi biển ở Brighton, miền Nam Anh chật cứng du khách tránh nắng nóng khi nhiệt độ lên ngưỡng cao kỷ lục trên 40 độ C. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo tờ The Guardian, các nhà khoa học khí hậu đã sốc trước kỷ lục nhiệt độ bị phá vỡ ở Anh khi mức nhiệt lần đầu tiên tăng vọt trên 40 độ C vào ngày 19/7.
Các kỷ lục về nhiệt độ thường chỉ cao hơn kỷ lục cũ một chút, nhưng nhiệt độ 40,2 độ C tại Heathrow cao hơn tới 1,5 độ C so với kỷ lục trước đó là 38,7 độ C năm 2019 ở Cambridge.
Trung bình khoảng 2.000 ca tử vong do nắng nóng xảy ra mỗi năm ở Anh trong thập kỷ qua, gây gián đoạn hoạt động của người dân trên diện rộng. Các nhà khoa học cho biết kỷ lục nhiệt độ mới nhất cho thấy cắt giảm lượng phát thải carbon và nhanh chóng cải tạo các ngôi nhà, tòa nhà quá nóng ở Anh là điều cấp thiết hơn bao giờ hết.
Giáo sư Peter Stott tại Cơ quan Khí tượng Anh (Met Office) cho biết: “Tôi thấy thật sốc khi chúng ta đã đạt đến nhiệt độ này vào ngày hôm nay vào năm 2022, phá vỡ kỷ lục trước đó chỉ mới xảy ra vào năm 2019”.
Nghiên cứu của ông vào năm 2020 cho thấy có khả năng Anh chạm ngưỡng 40 độ C do nhiệt độ toàn cầu tăng cao. Ông Stott nói: “Nhưng chúng tôi đã tính toán và coi đây là một khả năng tương đối thấp, chỉ khoảng một phần trăm nguy cơ, mặc dù những nguy cơ đó đang tăng lên nhanh chóng. Phá vỡ mức 40 độ C như hiện nay rất đáng lo ngại. Chúng tôi chưa bao giờ thấy bất cứ điều gì như thế này ở Anh. Có thể là nguy cơ xảy ra nhiệt độ khắc nghiệt như vậy thậm chí còn lớn hơn so với tính toán trước đây của chúng tôi”.
Người dân làm mát bên đài phun nước khi nhiệt độ lên cao kỷ lục trên 40 độ C tại London, Anh. Ảnh: AFP/TTXVN
Tiến sĩ Nikos Christidis, người cũng thực hiện nghiên cứu năm 2020, cho biết: “Thông điệp chính là sự kiện thời tiết kiểu này ngày càng trở nên phổ biến hơn và đến cuối thế kỷ này, nắng nóng sẽ không còn là điều cực đoan nữa”.
Vai trò của con người trong làm cho khí hậu nóng lên ngày càng rõ ràng vì các nhà khoa học ước tính rằng khả năng phá vỡ kỷ lục 40 độ C ở Anh mà không có tác động của con người sẽ chỉ là hơn 0,1%. Tiến sĩ Friederike Otto tại Đại học Hoàng gia London cho biết: “Mặc dù vẫn còn hiếm, nhưng 40 độ C hiện đã trở thành hiện thực của mùa hè ở Anh”.
Bà nói: “Biến đổi khí hậu đang gây ra đợt nắng nóng này, cũng như sẽ gây ra mọi đợt nắng nóng hiện nay. Phát thải khí nhà kính, từ việc đốt các nhiên liệu hóa thạch như than, khí đốt và dầu, đang làm cho các đợt nắng nóng khắc nghiệt hơn, kéo dài hơn và thường xuyên hơn”.
Giáo sư Hannah Cloke tại Đại học Reading, cho biết: “Kỷ lục nhiệt độ mọi thời đại của Anh không chỉ bị phá vỡ, mà còn bị xóa sổ hoàn toàn. Ngay cả khi là một nhà khoa học khí hậu nghiên cứu những thứ này, điều này vẫn thật đáng sợ”.
Giáo sư Stephen Belcher tại Met Office cho biết: “Tôi dự báo là sẽ không trải qua mức nhiệt độ này khi còn đang làm việc”.
Các nhà khoa học khí hậu lo ngại rằng tình trạng thời tiết khắc nghiệt có thể xảy ra nhanh hơn dự kiến.
Người dân che nắng nóng khi nhiệt độ lên cao kỷ lục trên 40 độ C tại London, Anh ngày 19/7/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Giáo sư Stefan Rahmstorf tại Viện Nghiên cứu Tác động Khí hậu Potsdam ở Đức cho biết có thể lý giải hiện tượng nắng nóng cực đoan xảy ra khi toàn cầu chỉ ấm lên hơn 1 độ C. Thứ nhất, đất liền nóng lên nhanh hơn nhiều so với đại dương vốn chiếm 70% diện tích hành tinh.
Thứ hai, các hình thái thời tiết thay đổi có thể dẫn đến nhiệt độ khắc nghiệt hơn. Ông nói. “Châu Âu là một điểm nóng của sóng nhiệt, thể hiện xu hướng đi lên nhanh hơn từ ba đến bốn lần so với phần còn lại của các vùng phía bắc. Nguyên nhân là những thay đổi trong dòng tia”.
Thứ ba, tình trạng chậm lại của dòng chảy chính Đại Tây Dương có xu hướng làm tăng nhiệt mùa hè và hạn hán ở châu Âu.
Trong khi nhiệt độ 40 độ C đã phá vỡ kỷ lục ở Anh, các nhà nghiên cứu ở lục địa châu Âu đang xem xét mức 50 độ C. Giáo sư Robert Vautard tại Đại học Sorbonne cho biết: “Ở Pháp, không thể loại trừ khả năng sẽ đạt 50 độ C trong những thập kỷ tới. Đối với Pháp, Tây Ban Nha và nhiều quốc gia khác, kỷ lục lịch sử hiện tại đang cách 50 độ C khoảng 5 độ C. Chúng tôi biết rằng nhiệt độ tăng vọt là hoàn toàn có thể xảy ra”.
