Theo PGS.TS Trần Văn Thuấn, Giám đốc bệnh viện K, Viện trưởng Viện nghiên cứu phòng chống ung thư hiện nay các thông tin cho rằng Việt Nam có tỷ lệ ung thư hàng thứ 2 trên thế giới là không đúng, thực tế tỷ lệ ung thư ở Việt Nam chỉ ở mức trung bình
Ung thư không như "con ngáo ộp"
PGS Thuấn cho biết thời gian gần đây nhiều thông tin báo chí cho rằng bệnh ung thư ở Việt Nam có tỷ lệ cao thứ 2 trên thế giới là không đúng. Thông tin sai lệch này khiến người dân sợ bệnh ung thư coi ung thư như con "ngáo ộp".
Theo số liệu của Ghi nhận ung thư toàn cầu (GLOBOCAL) và ước tính của ghi nhận ung thư Việt Nam, Việt Nam có khoảng 94.000 người chết vì ung thư/năm.
Trên thế giới, có 172 quốc gia được báo cáo thì tỷ lệ tử vong do ung thư, Việt Nam là quốc gia đứng thứ 78, xếp theo tỷ lệ tử vong từ cao xuống thấp. Như vậy, thông tin từ nhiều bài báo gần đây cho rằng Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ tử vong do ung thư cao nhất thế giới là không chính xác.
PGS Trần Văn Thuấn
PGS Thuấn cho biết cũng như các nước trên thế giới, số người mắc bệnh ung thư ở Việt Nam đang có xu hướng ngày một tăng nhanh, từ 68.000 ca năm 2000 lên 126.000 ca năm 2010 và dự kiến sẽ vượt 190.000 ca vào năm 2020. Bệnh gặp ở mọi tầng lớp xã hội, mọi lứa tuổi, mọi khu vực địa lý và mọi ngành nghề khác nhau.
Cùng với sự tiến bộ nói chung của nền Y học thế giới và Việt Nam, trình độ và kỹ thuật phát triển đã giúp tỷ lệ bệnh nhân được chẩn đoán sớm và điều trị ung thư hiệu quả đã tăng lên rõ rệt.
Các bệnh ung thư đến nay phát hiện sớm hoàn toàn có thể chữa khỏi được, ví dụ với bệnh ung thư vú nếu phát hiện ở giai đoạn I thì tỷ lệ điều trị thành công 95 %, ở giai đoạn II được 70 – 75 %, giai đoạn III đạt 65 % nhưng đến giai đoạn IV thì chỉ đạt được 5 % tỷ lệ thành công.
Chính vì thế, PGS Thuấn cho biết để phát hiện được ung thư sớm giúp việc điều trị tốt, bệnh nhân nên có thói quen đi kiểm tra bệnh sớm để phát hiện bệnh sớm, chính xác, cơ hội điều trị thành công nhiều hơn.
Đặc biệt, thời gian gần đây mọi người thường cho rằng phác đồ điều trị ung thư bằng truyền hóa chất hiện nay quá lỗi thời và lạc hậu, không hiệu quả dẫn đến số bệnh nhân tử vong nhiều; hóa chất chưa tìm diệt được tế bào ung thư đã tàn phá lục phủ ngũ tạng của người bệnh dẫn đến tử vong khiến bệnh nhân ung thư càng hoang mang không biết lựa chọn như thế nào.
PGS Thuấn cho biết đây là ý không có cơ sở khoa học và không mang tính chất xây dựng. Hoá trị vẫn là một trong các phương pháp quan trọng điều trị ung thư. Bên cạnh việc có thể điều trị khỏi một số ung thư, hóa trị còn có thể ngăn chặn được tiến triển của ung thư, giúp cải thiện triệu chứng và kéo dài thời gian sống thêm cho người bệnh ung thư.
Các độc tính của hoá trị hầu hết có thể kiểm soát được. Nếu chỉ định đúng, hợp lý, hoá trị sẽ mang lại hiệu quả điều trị và các tác dụng phụ có thể chấp nhận được - hay nói theo từ chuyên môn là người bệnh dung nạp được điều trị.
Đừng đổ lỗi cho thực phẩm
Theo PGS Thuấn, một nguyên nhân có thể gây ra nhiều bệnh ung thư và một bệnh ung thư cũng có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Các nguyên nhân chính gây ung thư được PGS Thuấn vạch ra đó là khói thuốc lá, lối sống, môi trường và từ 5 – 10 % do nội sinh là di truyền hoặc do nội tiết tố.
Bên cạnh đó, theo PGS Lê Văn Quảng – Trưởng bộ môn ung thư trường Đại học Y Hà Nội, thức ăn không phải nguyên nhân gây ung thư, mà cách dùng thức ăn sai lầm và hoá chất khi bảo quản thực phẩm mới gây ung thư.
Ví dụ ăn gạo mốc ung thư gan, nếu cả nhà cùng ăn gạo mốc, ngô mốc, lạc mốc thì nguy cơ ung thư cho cả gia đình là rất lớn.
Thực phẩm không gây ung thư mà cách chế biến và bảo quản thực phẩm sai mới gây ung thư
Ngoài ra, ăn dưa muối khú để lâu ngày quá chuyển hoá nitrat có thể gây ung thư vòm họng, ung thư dạ dày, ung thư đường tiêu hoá.
Ngoài ra, nếu ăn nhiều mỡ động vật, ít rau xanh, trái cây dễ ung thư tiêu hóa, ung thư vú. Sử dụng thịt chế biến nướng hay rang cháy thì nguy cơ ung thư đại trực tràng rất lớn. Chính vì thế, PGS Quảng nhấn mạnh đừng đổ lỗi thực phẩm gây ung thư mà chính là cách sử dụng thực phẩm gây ung thư.
Dùng chế độ ăn hợp lý, trong chế độ ăn cần có nhiều rau xanh, trái cây, giữ gìn cân nặng để tránh béo phì gây ra các bệnh ung thư vú, ung thư tiêu hoá…
Ngoài thực phẩm, thuốc lá chiếm 30 % nguyên nhân gây bệnh ung thư như ung thư phổi, hạ họng, thanh quản, ung thư cổ tử cung ở phụ nữ cũng là do thuốc lá.
Ngoài ra, nhiễm trùng, nhiễm vi rút, HPV gây ung thư cổ tử cung. Viêm gan B, viêm gan C gây xơ gan ung thư gan, ánh nắng mặt trời gây ung thư da, thợ hun khói tiếp xúc với mồ hóng gây ung thư da, tia phóng xạ gây ung thư hạch, giáp trạng tăng đột biến.