Nhụy hoa nghệ tây - Saffron là gì?
Saffron là tên gọi của phần nhụy hoa của cây nghệ tây có màu đỏ vàng, có tên khoa học là Crocus sativus L, nhưng vẫn thường được gọi là nhụy hoa nghệ tây.
Đây là loài hoa phân bổ chủ yếu ở lục địa Á-Âu, Bắc Phi, Bắc Mỹ, và Châu Đại Dương. Mỗi cây có thể ra từ 2-5 bông hoa màu tím, mỗi bông có 3 nhụy hoa.
Nhụy hoa nghệ tây được cho là có nguồn gốc từ khu vực Địa Trung Hải, Tiểu Á, Iran. Chúng được người Ả Rập trồng ở Tây Ban Nha ở khoảng năm 961. Vào khoảng thế kỷ thứ 13, người Tây Ban Nha đã đưa giống cây nghệ tây đến ngôi làng Navelli, thuộc tỉnh L'Aquila nước Ý. Vào lúc ấy, nó được xem như một loài gia vị đặc biệt và được bán ở các khu vực và thành phố giàu có như Milan và Venice, lan dần sang các nước Pháp, Đức và Áo.
Saffron là tên gọi của phần nhụy hoa của cây nghệ tây
Saffron tại Việt Nam
Trong vài năm trở lại đây, saffron nổi lên ở Việt Nam như một ‘thần dược’ nhiều công dụng.
Các cửa hàng kinh doanh saffron quảng cáo loại nhụy hoa này được ví như "vàng đỏ", được giới quý tộc Trung Đông ưa chuộng.
Trên một website của một công ty Việt Nam chuyên nhập khẩu và kinh doanh saffron nổi tiếng, saffron được gọi là "thảo dược thiên nhiên quý giá cho nhiều tác dụng từ sâu bên trong cơ thể".
Cũng tại công ty này, saffron được bán theo gram. Mỗi gram saffron có giá 175.000 đ, 250.000 đ, 350.000 đ và 450.000 đ tùy loại. Điều này có nghĩa là mỗi kilogram saffron có giá tương ứng là 175 triệu đến 450 triệu đồng.
Các cửa hàng kinh doanh saffron quảng cáo loại nhụy hoa này được ví như "vàng đỏ"
Loại saffron cao cấp nhất có giá 450 triệu đồng/kg được quảng cáo là "dòng sản phẩm nhụy hoa nghệ tây cao cấp nhất được thu hoạch từ những cây hoa 4-5 năm tuổi, sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ".
Cũng theo công ty này, người tiêu dùng cần cần kiên trì với saffron, "từ 2-3 tháng sẽ thấy hiệu quả".
Trên website của một công ty khác, saffron được cho là có hàng loạt lợi ích cho sức khỏe và làm đẹp, ví dụ như: hỗ trợ điều trị mất ngủ, tăng cường trí nhớ, hỗ trợ điều trị trầm cảm, bệnh Alzheimer, hỗ trợ điều trị & phòng chống ung thư, giúp giảm cân, giảm viêm khớp & mệt mỏi, giảm huyết áp, giảm cholesterol & lưu thông máu, giúp tim mạch khỏe mạnh, giúp da sáng & săn chắc hơn, hỗ trợ điều trị mụn, giảm sẹo thâm, kích thích mọc tóc…
Giá saffron tại công ty này cũng không kém ‘chát’ – 1 gram saffron nguyên bản cao cấp có giá 450.000 đ. Ngoài saffron nguyên bản, công ty này còn bán rất nhiều sản phẩm phụ như mật ong saffron, kem dưỡng saffron, tinh dầu saffron.
Mỗi kilogram saffron có giá từ 175 triệu đến 450 triệu đồng.
Saffron cũng là mặt hàng được kinh doanh online rầm rộ ở Việt Nam. Trên một tài khoản Facebook cá nhân kinh doanh saffron, một loạt lợi ích về sức khỏe của saffron cũng được liệt kê. Ngoài ra, người này còn hướng dẫn cách sử dụng saffron rất da dạng: pha trà, ngâm cùng mật ong, ăn cùng sinh tố hoa quả, nấu cùng các món ăn như gà nướng, salad…
Vì sao Saffron rất đắt?
Saffron đắt đỏ bởi vì để có được 01 ounce (chưa đến 30 gr), cần khoảng 4.000 bông hoa, cùng với những lao động lành nghề, quy trình xử lý tinh tế.
Saffron được thu hoạch trong vài giờ trước khi bình minh, vì lúc này cánh hoa vẫn còn khép lại giúp bảo vệ nhụy hoa, đồng thời giúp quá trình thu hoạch hoa cũng dễ dàng hơn. Sau khi thu hoạch, các bông hoa được xếp cẩn thận vào giỏ.
Saffron chưng tổ yến
Mật ong saffron
Vào cùng ngày, các nghệ nhân sẽ tách ba sợi nhụy nhỏ trên mỗi cánh hoa còn ẩm. Đó là một quá trình tinh tế đòi hỏi những nghệ nhân lành nghề làm việc hàng giờ đồng hồ và cực kỳ kiên nhẫn.
Vào buổi tối, những nhụy hoa tươi được sấy khô, một quá trình làm tăng thêm sự phong phú về cả màu sắc lẫn hương vị của chúng.
Sự hạn chế của sản xuất và nhu cầu tiêu thụ cao đã góp phần thổi cao giá thành của loại gia vị này. Mặt khác, các báo cáo gần đây về hoạt tính dược lý và đặc tính y học của Saffron cũng khiến nó trở thành mặt hàng bị làm giả khá nhiều trên thị trường.
Các chuyên gia lưu ý, mặc dù đắt đỏ, saffron không phải loại ‘thần dược’ dành cho tất cả mọi người bởi chúng có tác dụng phụ. Và đặc biệt, các chuyên gia chỉ ra rằng hoạt chất và tác dụng của nhụy hoa nghệ tây hoàn toàn có trong những loại thuốc rẻ tiền tương đương. Đọc bài viết của chuyên gia về vấn đề này tại đây.
Bài viết có sử dụng tài liệu khảo cứu của tác giả Trần Lê Kim Ngọc - thành viên Thực phẩm cộng đồng. Dự án "Thực phẩm Cộng đồng" https://thucphamcongdong.vn/ cung cấp kiến thức khách quan, gần gũi, chính xác và đáng tin cậy về thực phẩm cho người Việt Nam, với mong muốn nâng cao hiểu biết và ý thức của mọi người về chế độ dinh dưỡng lành mạnh, góp phần bảo vệ và cải thiện sức khỏe cộng đồng.
Hệ thống kiến thức được truyền tải là nguồn thông tin khoa học đáng tin cậy được tổng hợp hoặc chuyển dịch bởi các nhà khoa học và những kỹ sư đang nghiên cứu, giảng dạy và sản xuất trong ngành Công nghệ Thực phẩm và những ngành nghề liên quan trong nước và quốc tế.