Ông Trương Trung Mưu (Morris Chang) sinh ngày 10/7/1931 (88 tuổi) tại quê hương Ninh Ba, Trung Quốc - sau đó trở thành một doanh nhân Đài Loan có quốc tịch Mỹ và là người sáng lập, đồng thời là cựu chủ tịch và Giám đốc điều hành của Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan, xưởng đúc silicon đầu tiên và lớn nhất thế giới.
Ông được biết đến như là người sáng lập ngành công nghiệp bán dẫn của Đài Loan.
Mặc dù đã ở độ tuổi gần 90 nhưng ông Trương được mọi người ngưỡng mộ bởi sức khỏe dẻo dai phi thường với nhịp độ sống nhanh nhẹn, tốc độ, giọng nói chậm nhưng sắc bén, ấm áp. Dù mái tóc đã bạc trắng nhưng đôi mắt tinh anh, suy nghĩ sắc sảo, giống như công ty mà ông lãnh đạo, vẫn mạnh mẽ và tràn đầy sức sống.
Đa số mọi người khi nhắc đến ông đều chỉ tập trung vào chiến lược quản lý lãnh đạo và những thành tựu kinh doanh thành công cùng với tầm nhìn quốc tế sâu rộng mà chưa để ý rằng, sức khỏe và tuổi thọ của ông mới là "lợi thế" giúp ông liên tục duy trì phong độ làm việc, đưa ra những quyết định sáng suốt trong một thời gian dài, để đưa sự nghiệp kinh doanh thành công.
Điều gì ở doanh nhân Trương Trung Mưu có thể giúp chúng ta trở nên khỏe mạnh hơn?
Có thể bạn chưa từng nghĩ mình cần phải làm điều này, ông Mưu coi sức khỏe là một nghề nghiệp, có kỷ luật, có kế hoạch, có hệ thống và quyết tâm làm từ rất sớm. Chăm chỉ chính là kỹ năng mà mọi người có thể dễ dàng sao chép và học hỏi.
"Mẹ tôi sống đến 102 tuổi, còn bố tôi sống đến 86 tuổi. Họ là những người sống từ đầu thế kỷ 20. Vào thời điểm đó, tuổi thọ trung bình chỉ là 60 tuổi. Vì vậy," gen "của tôi rất tốt và có gen có tuổi thọ cao". Ông Mưu nói và nở một nụ cười.
Ngay lập tức, ông thể hiện niềm tự hào đó bằng cách nói nhấn mạnh hơn để người nghe hiểu thêm: "Nhưng sức khỏe của tôi không dựa trên gen, mà dựa trên những thói quen sống tốt đã được tôi thiết lập từ lâu và kiên trì làm theo".
Trong nhiều bài phát biểu với sinh viên đại học, lời khuyên đầu tiên mà doanh nhân Mưu đưa ra là: "Từ nhỏ, bạn sẽ phải xây dựng và phát triển cho mình một lối sống lành mạnh, suốt đời. Sau đó, bạn phải làm như vậy, vừa chu đáo vừa nghiêm khắc với cơ thể của bạn".
1. Đi ngủ sớm, dậy sớm, làm việc và nghỉ ngơi điều độ
Doanh nhân Mưu thường thức dậy lúc 5:30 đến 6:00 mỗi sáng, đến công ty lúc 8:30, chiều tan sở về đến nhà lúc 6:30 tối, lên giường đi ngủ lúc 10:00 vào buổi tối và ngủ vào lúc 11:00.
Khi ông còn là một thiếu niên, ông đã ý thức được rằng việc giữ cho cơ thể của mình chạy với tốc độ trơn tru là vô cùng quan trọng, chỉ có những ngày cuối tuần thì ông thường "thả lỏng" bản thân ra một chút. Nhưng kể từ năm 70 tuổi trở đi, ông đã "nghiêm khắc" áp dụng thời gian biểu này, không du di như hồi trẻ.
2. Không làm thêm giờ, không tiệc tùng
Quán triệt nguyên tắc không ở lại công ty quá 50 giờ mỗi tuần, không tiệc tùng quá 2 lần một tháng, mỗi lần tham gia tiệc tùng tụ tập chỉ kéo dài trong vòng một tiếng rưỡi là kết thúc.
Là một người thuộc cung Cự Giải, ông Mưu rất thích không khí ở nhà, ít khi muốn đi ra ngoài nếu không có việc quan trọng.
Sau khi đi làm cho các công ty, khoảng 24 tuổi, ông bắt đầu theo đuổi nguyên tắc không làm việc ngoài giờ tại công ty. Ngay cả khi cần phải tiếp tục giải quyết hoặc quan tâm đến các vấn đề liên quan đến công việc thì đều đưa về làm ở nhà, ông tin rằng khi làm việc ở trong không khí gia đình có thể khiến mọi người cảm thấy thoải mái.
Sự căng thẳng trong văn phòng và ở gia đình là hoàn toàn khác nhau, và khi đã trở thành một vị thủ lĩnh cao cấp nhất của tập đoàn nổi tiếng toàn cầu, nhân viên dưới quyền của ông cũng được khuyến khích áp dụng nguyên tắc này.
Ông Mưu thậm chí còn ít hài lòng với văn hóa giải trí của các trung tâm mua sắm hay tiệc tùng kiểu người châu Á. Các bữa ăn kiểu xã giao thì chỉ tham gia miễn cưỡng khi không thể tránh khỏi.
Nếu ông chủ động được thì sẽ về nhà, ăn bữa tối lúc 6 giờ, tiếp tục dùng món tráng miệng cuối cùng lúc 7:15, kết thúc bữa ăn tối lúc 7:30, cũng là để cho những người tham gia tiệc tùng được nghỉ ngơi và về đến nhà lúc 8:30. Điều này cũng là để ông có thể đảm bảo lịch sinh hoạt, đi ngủ đúng giờ như thường lệ.
3. Tập thể dục đều đặn, chế độ ăn uống thanh đạm
Một tuần có 7 ngày thì ít nhất ông Mưu sẽ dành 6 ngày để tập thể dục. Ông sẽ đi bộ từ 40 đến 45 phút trên máy chạy bộ. Công ty ông cũng sắm một chiếc máy chạy bộ ở văn phòng, dù ở nhà hay ở công ty, khi nào rảnh rỗi, ông đều lên máy chạy bộ để tập thể dục, tranh thủ mọi lúc mọi nơi.
Trong chế độ ăn thanh đạm của mình, ông thường uống một cốc nước hoa quả ép vào buổi sáng sau khi ngủ dậy. Bữa trưa của ông thường được người nhà chuẩn bị sẵn các món ăn. Bữa trưa của ông thường được gọi là "Bữa ăn tình yêu" dưới bàn tay của vị đầu bếp Trương Thúc Phân - một bậc thầy về ẩm thực Trung Quốc và Pháp.
Nói chung, bữa trưa và bữa tối của ông đều duy trì một món cá, thịt và rau đơn giản, với ít dầu và ít muối.
4. Đọc sách nâng cao kiến thức, nghe nhạc giải tỏa áp lực
Ngoài các bí quyết sống khỏe nêu trên được thực hiện dưới những kiến thức y tế quốc gia chuẩn mực thì cách đọc sách kết hợp với nghe nhạc để nâng cao kiến thức và giải tỏa áp lực được xem là một "bí quyết độc đáo của gia tộc họ Trường" mà ông Mưu là người khởi xướng.
Giống như Đông y xưa thường xuyên người ta nguyên tắc sống thuận theo tự nhiên, tùy cơ ứng biến, thì ông Mưu chủ trương đọc sách và nghe nhạc để điều chỉnh cảm xúc và nhịp đập sinh học của cơ thể. Cụ thể như sau.
Vào buổi sáng sớm là thời gian để ông đọc báo, nắm rõ tình hình tin tức, phân tích các vấn đề chính trị và kinh tế trong và ngoài nước, tập trung vào tâm trí, suy nghĩ chuyên sâu. Trong thời gian đó, ông sẽ nghe thêm các loại nhạc kiểu nghiêm túc và tôn giáo.
Vào buổi chiều gần thời khắc hoàng hôn, khi tâm trạng và cảm xúc nổi lên, ông thường đọc tài liệu là tiểu sử của người nổi tiếng để có thể mở ra không gian tưởng tượng. Và sau đó ông nghe nhạc thể loại Beethoven hùng vĩ, hay vở opera Puccini, các bản nhạc khơi gợi cảm xúc.
Buổi tối trước khi đi ngủ, ông nghe Mozart và Chopin, làm cho những dây thần kinh và nhịp tim ổn định nhất, kết hợp với việc đọc các tác phẩm văn học ngắn, đơn giản.
Sự kết hợp âm nhạc và đọc sách, giống như một liều thuốc để "giải độc" tinh thần cho ông Mưu, cả một ngày căng thẳng và nhiều áp lực, ông đã dùng âm nhạc và chữ viết để thải độc hoàn toàn. Sau đó, sự nghỉ ngơi giúp ông bồi đắp năng lượng mới và sự tập trung cho ngày hôm sau. Khi ngủ dậy là có thể bắt đầu ngày mới với tâm trạng và thể chất hưng phấn, khỏe mạnh.
5. Học tập có hệ thống, có kế hoạch trong suốt cuộc đời
Doanh nhân Mưu không đồng tình với quan điểm "sống đến già, học đến già". Thay vào đó, ông cho rằng, học tập không nên theo kiểu sống đến đâu học đến đó, mà nên được lên kế hoạch, có hệ thống và chiến lược rõ ràng và từng bước từng bước thực hiện thật tốt để đạt được mục tiêu.
Ông thường xuyên đọc các loại sách thuộc nhóm tiểu sử của người nổi tiếng, như Churchill, Washington,… rồi từ đó phân tích và đưa ra những quyết định trong lãnh đạo, trở thành một doanh nhân nổi tiếng nhờ áp dụng các kiến thức này.
Ông đã trích dẫn ý kiến của nhà sinh vật học người Mỹ Edward Ostern Wilson: "Thế giới mà chúng ta đang sống có rất nhiều thông tin, nhưng cuối cùng nó sẽ bị chi phối bởi những người tạo thông tin. Những người này có thể tóm tắt và tích hợp đúng thông tin vào đúng thời điểm, suy nghĩ chín chắn, khôn ngoan, đưa ra quyết định quan trọng". Đây là những giải pháp mang tính dấu ấn về "học tập suốt đời" mà ông tin tưởng.
Ông dành cả cuộc đời mình để nghiên cứu về ngành công nghiệp bán dẫn và thực hành chiến lược lãnh đạo của công ty.
Thực tế cho thấy ông đã dùng tiếng Trung và tiếng Anh từ hồi trẻ cho đến bây giờ, không ngừng nghỉ, và ông tiếp tục định hình mình là một "thành phần tạo thông tin", trong khi học tập, hiểu, phân tích và phán đoán ở mức tối ưu nhất trong lĩnh vực của mình. Đó là tiêu chuẩn và bằng chứng cho thấy quan điểm của ông về "tuổi già nhưng tính không già".
Cường nhân cũng phải có nhược điểm, mạnh mẽ mấy cũng có lúc yếu đuối
Nhưng đừng nghĩ rằng những người mạnh mẽ không có điểm yếu. Trong cuộc phỏng vấn gần đây, ông Mưu nói về những ngày tháng mình đã từng xuất hiện với hình ảnh "điếu thuốc không rời tay". Hai năm nay mặc dù ông đã thông báo rằng mình cai thuốc thành công, nhưng ông luôn nghĩ đến khái niệm "xét lợi ích lớn hơn tác hại" khi bản thân hút thuốc.
Trong thời điểm ông thường xuyên hút thuốc, ông đã từng nghĩ, "hút thuốc mang lại hạnh phúc, hạnh phúc sẽ mang lại khỏe mạnh". Mối quan hệ nhân quả giữa hút thuốc và các mối nguy hại cho sức khỏe hầu hết là có, nhưng lợi ích mang lại cũng có, vì vậy ông phải cân nhắc giữa những lợi ích và mất mát trước khi tiếp tục hút thuốc.
Chuyên gia Trần Lương Cung, giám đốc Trung tâm y tế cao cấp Đài Bắc, đã xem cuốn sách "Sức khỏe cũng như kinh doanh" của Trương Trung Mưu và đánh giá là 120 điểm (trên thang điểm 100).
Chuyên gia Cung cho rằng, sức khỏe của mỗi người dựa vào hai yếu tố là bẩm sinh và bản thân rèn luyện. Riêng ông Mưu thì đã biết tận dụng được yếu tố bẩm sinh kết hợp với sự rèn luyện bền bỉ để đạt được kết quả như hiện nay.
Đối với chế độ chăm sóc sức khỏe dựa vào âm nhạc và đọc sách cũng rất độc đáo, chuyên gia Cung cũng khẳng định rằng cả hai có thể thực sự giúp nuôi dưỡng trái tim và cảm xúc ổn định.
Trước đây, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, âm nhạc có giá trị rất lớn trong điều trị và chăm sóc sức khỏe.
Tạo ra cảm xúc ổn định và làm sống lại ký ức ngay cả ở những bệnh nhân mắc chứng mất trí nhớ nghiêm trọng. Có thể nói, đọc và theo đuổi kiến thức có hiệu quả hơn nữa trong việc ngăn ngừa chứng mất trí nhớ.
Tuy nhiên, ông Cung vẫn nhắc nhở rằng lượng protein của người cao tuổi đã được cải thiện gần đây. Chế độ ăn uống cần phải đánh giá dựa trên tổng lượng protein đầy đủ.
Về mặt tập thể dục, đi bộ nhanh là một bài tập tập thể dục hiệu quả, nhưng cũng cần tính đến các chuyển động trở kháng của các nhóm cơ khác.
Đối với việc hút thuốc, có một cảm giác khoái cảm trong ngắn hạn sau khi hút, nhưng nó vẫn là thứ có nhiều tác hại hơn là tốt. Thói quen này nên thay đổi sẽ tốt cho sức khỏe hơn.
*Theo Tạp chí sức khỏe/Commonhealth