Con đường hướng tới thế giới đa cực
Diễn đàn Kinh tế Phương Đông tại Vladivostok năm nay có chủ đề “Con đường hướng tới thế giới đa cực”. Theo Phó Thủ tướng Nga, đại diện toàn quyền của Tổng thống Nga tại Khu liên bang Viễn Đông Yuri Trutnev, “một trong những điểm khác biệt chính của Diễn đàn Kinh tế Phương Đông lần này bắt đầu ngay với tên gọi của nó - "Trên đường đến một thế giới đa cực”. Nga tin rằng các lệnh trừng phạt đã thay đổi bức tranh thế giới và phá hủy các mối quan hệ kinh tế. Do đó, Nga phải vượt qua những trở ngại này.
Ảnh minh họa: CFP
Trong thông điệp gửi tới những người than gia diễn đàn, Tổng thống Nga Putin đã nhấn mạnh rằng, chủ đề chính của cuộc gặp năm nay - Trên đường đến một thế giới đa cực dường như rất phù hợp và có ý nghĩa. Mô hình đơn cực lỗi thời đang được thay thế bằng một trật tự thế giới mới dựa trên các nguyên tắc cơ bản của công bằng và bình đẳng, công nhận quyền của mọi quốc gia và mọi người đối với con đường phát triển có chủ quyền của mình.
Từ sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt, nước này đứng đầu thế giới về số lượng các lệnh trừng phạt bị áp đặt trên nhiều phương diện. Giới lãnh đạo Nga đã nhiều lần cho rằng, Mỹ và châu Âu đang tiến hành một cuộc chiến hỗn hợp chống lại nước này để bảo vệ trật tự thế giới đã được thiết lập. Các lệnh trừng phạt chống Nga được áp đặt không chỉ từ hồi cuối tháng 2/2022, mà là từ năm 2014, sau khi Nga sáp nhập Bán đảo Crimea. Do đó, có thể tin rằng, hướng tới một thế giới đa cực, đa trung tâm đã được Nga ấp ủ từ lâu. Bối cảnh hiện tại chỉ thúc đẩy thêm xu hướng đó.
Đa cực theo lý giải của Tổng thống Nga Putin trong lời chúc mừng các nhân viên và cựu nhân viên Cơ quan tình báo Đối ngoại Nga vào cuối tháng 6 vừa qua, là tự do. Quyền tự do của các quốc gia và các dân tộc, quyền tự nhiên của họ đối với con đường phát triển của riêng họ, để bảo tồn tính nguyên bản và độc đáo của họ. Trong một mô hình trật tự thế giới như vậy, không thể có chỗ cho độc tài, khuôn mẫu do ai đó áp đặt, ý tưởng về sự độc quyền của từng quốc gia hoặc thậm chí một số khối. Cùng ngày, Tổng thống Putin tuyên bố tại Diễn đàn Pháp lý Quốc tế St. Petersburg lần thứ 10 rằng, một hệ thống đa cực trên thế giới đang được hình thành tích cực, quá trình này là không thể đảo ngược.
Cơ hội để Nga gỡ thế khó
Nền kinh tế Nga đã trải qua hơn 6 tháng chống đỡ trước các lệnh trừng phạt khắc nghiệt nhất của phương Tây . Vì vậy có ý kiến cho rằng Diễn đàn Kinh tế Phương Đông là cơ hội để Nga tìm kiếm những giải pháp, những quan hệ đối tác tin cậy để tháo gỡ những khó khăn gây ra bởi các lệnh trừng phạt.
Hướng đông đang trở thành hướng chính trong việc củng cố nền kinh tế của Nga khi đối mặt với các lệnh trừng phạt mà các nước không thân thiện áp đặt. Sự tái định hướng của các ngành công nghiệp Viễn Đông đang diễn ra, các nhà sản xuất trong nước của Nga đang nâng cao tay nghề, xây dựng năng lực, làm chủ công nghệ mới.
Không phải ngẫu nhiên mà năm nay, triển lãm “Phố Viễn Đông” được tổ chức trong khuôn khổ Diễn đàn kinh tế Phương Đông với khẩu hiệu “Bạn đã làm gì cho chiến thắng công nghệ của Nga?”, đặc biệt nhấn mạnh vào việc trình bày các khả năng thay thế nhập khẩu và sự độc lập về công nghệ của các vùng Viễn Đông, khả năng tự cung tự cấp các sản phẩm lương thực. Bởi vì, một trong những khó khăn, thách thức lớn nhất đối với Nga, đó là bị hạn chế tiếp cận các công nghệ của thế giới, ảnh hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế, nếu không muốn nói là có nguy cơ bị tụt hậu. Nga một mặt phải phát huy nội lực để phát triển các gỉai pháp công nghệ thay thế, mặt khác, đang tích cự tìm kiếm sự hợp tác từ các nước đối tác quan trọng như Trung Quốc, Ấn Độ, Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), các nước trong Liên minh kinh tế Á-Âu…
Chiếm một vị trí quan trọng trong chương trình của Diễn đàn là các cuộc đối thoại kinh doanh “Nga - Ấn Độ”, “Nga - ASEAN”, “Nga - Mông cổ”, cuộc họp của Hội đồng doanh nghiệp vì sự phát triển vùng Viễn Đông của Nga và các tỉnh Đông Bắc -Trung Quốc, hội nghị thương mại và đầu tư vùng Bắc cực.
Một khó khăn khác đối với Nga, đã được Phó Chủ tịch Trung tâm Xuất khẩu Nga Alexei Solodov nêu ra tại Diễn dàn kinh tế Phương Đông lần này, đó là vấn đề xuất khẩu, khi chuỗi logistics bị phá vỡ. Ông cho biết, Trung tâm Xuất khẩu Nga đang đề ra lộ trình các hướng xuất khẩu ưu tiên, tổng hợp thông tin về các quốc gia, về vị trí địa lý mà hiện tại các nhà xuất khẩu có thể sử dụng. Nhóm thứ nhất là các quốc gia có quan hệ kinh tế và thương mại đã được thiết lập với Nga như Kazakhstan, Uzbekistan, Belarus, Azerbaijan, nơi các sản phẩm của Nga có vị thế ổn định, thị trường đang phát triển; châu Á và Trung Đông, Trung Quốc, Việt Nam trong nhóm thứ hai, các nước châu Phi và Đông Nam Á - Thái Lan, Indonesia - trong nhóm thứ ba và thứ tư là Serbia.
Nga coi các lệnh trừng phạt vừa là thách thức, vừa là cơ hội để đẩy mạnh hợp tác với các nước thân thiện, các nước trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Kỳ vọng sau 4 ngày hội nghị
Diễn đàn Kinh tế Phương Đông năm ngoái đã kết thúc với những thỏa thuận được ký kết có giá trị hơn 50 tỷ USD.
Năm nay, ciễn đàn mới qua ngày làm việc đầu tiên, nhưng đã có những thông tin ban đầu về các thoả thuận được ký kết. Chẳng hạn, chính quyền vùng Primore dự kiến ký kết khoảng 30 thỏa thuận, nhằm thực hiện các dự án phát triển kinh doanh xã hội, văn hóa, công nghệ kỹ thuật số, truyền thông, chính sách thanh niên và các lĩnh vực khác.
Đại diện của phái đoàn Yakutia dự kiến sẽ ký 40 thoả thuận. Tổng số tiền đầu tư vào các dự án dự kiến lên tới 330 tỷ rúp, nhằm đầu tư vào lĩnh vực giao thông, dầu khí, nhà ở, trường học, phát triển doanh nghiệp.
Vùng Irkutsk có kế hoạch ký kết 14 thỏa thuận tại diễn đàn, trong đó có 4 thỏa thuận đầu tư với tổng vốn đầu tư hơn 10 tỷ rúp.
Trường Đại học Liên bang Viễn Đông, mà tại đây đang diễn các phiên họp, đối thoại kinh doanh sôi nổi của diễn đàn kinh tế Phương Đông năm nay, dự định ký các thỏa thuận trong lĩnh vực phát triển giáo dục với các tổ chức khoa học của Ấn Độ, Trung Quốc và các nước khác của Đông-Nam Á.
Các chuyên gia lưu ý rằng, nhiều thỏa thuận sẽ liên quan đến sự phát triển của các vùng lãnh thổ, thực hiện các chương trình, dự án nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, thay thế nhập khẩu và độc lập về công nghệ, và phát triển quan hệ, hợp tác giữa Nga và các nước trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Nhìn chung, dưới áp lực của các lệnh trừng phạt cũng như tình hình phức tạp khác, việc Nga vẫn có thể tổ chức Diễn đàn kinh tế Phương Đông lần thứ VII với sự tham gia của các đại diện từ nhiều nước trên thế giới đã là một chiến thắng mang tính biểu tượng, cho thấy Nga không bị cô lập, ngược lại cơ hội hợp tác với các nước thân thiện đang trở nên rộng mở hơn./.