SOHA NEWS
Kỷ niệm đặc biệt
Vào một ngày hè tháng 5 năm 2006, nhân kỷ niệm 40 năm thành lập đơn vị, Ban Liên lạc bạn chiến đấu Trung đoàn 263 - Đoàn Tên lửa Phòng không Quang Trung Anh hùng chúng tôi tổ chức một đoàn đại diện cựu chiến binh của Trung đoàn, trong đó có cả các đồng chí mang quân hàm cấp tướng, đến thăm Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại nhà riêng của Đại tướng ở 30 Hoàng Diệu, Hà Nội.
Năm ấy Đại tướng đã 95 tuổi. Chúng tôi được Đại tá Nguyễn Huyên - Thư ký lâu năm của Đại tướng cho biết, dạo này sức khoẻ của Đại tướng đã kém và đi lại cũng khó khăn hơn.
Vì vậy đoàn chúng tôi chờ Đại tướng ở phòng bên ngoài và thăm khuôn viên sân vườn ngôi nhà mấy chục năm nay là địa chỉ hằng ao ước muốn đến thăm của không ít cựu chiến binh cả nước cũng như bạn bè quốc tế.
Tác giả Nguyễn Hữu Mão - Cựu chiến binh Trung đoàn 263 Tên lửa phòng không
Một lát sau, Đại tá Nguyễn Huyên ra thông báo và mời cả đoàn chúng tôi vào phòng khách vì Đại tướng đang chờ chúng tôi ở đó.
Vừa mở cửa vào phòng khách, chúng tôi đã thấy Đại tướng trong bộ quân phục đầy đủ quân hàm, cầu vai với nụ cười trìu mến. Anh em trong đoàn chúng tôi từng người lần lượt đến chào và bắt tay Đại tướng trước khi vào vị trí ngồi xung quanh chiếc bàn lớn kê ở giữa phòng.
Đến lúc này tôi mới quan sát căn phòng tiếp khách của Đại tướng và choáng ngợp trước những kỷ vật cùng những bức trướng với bao lời chúc mừng, chúc thọ trang trọng của các tập thể, cá nhân cựu chiến binh, nhân sĩ, trí thức trong và ngoài nước gửi tặng Đại tướng treo trên tường của căn phòng.
Tôi đặc biệt ấn tượng và ghi ngay vào sổ tay đôi câu đối "Võ công truyền quốc sử/ Văn đức quán nhân tâm" trên bức trướng của Viện Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh mừng thọ Đại tướng 85 tuổi.
Đôi câu đối vẻn vẹn có 10 chữ (sau đó tôi hỏi Đại tá Nguyễn Huyên thì được biết đó là đôi câu đối của Giáo sư Vũ Khiêu mừng sinh nhật Đại tướng) nhưng đã khái quát được cả sự nghiệp, công lao cũng như đức độ và sự bao dung, nhân văn của Đại tướng…
Toàn cảnh cuộc gặp Đại tướng với đoàn đại diện cựu chiến binh Trung đoàn 263 Tên lửa Phòng không.
Khâm phục trí nhớ tuyệt với của Đại tướng khi đã 95 tuổi
Trông dáng vẻ Đại tướng hôm đó, tôi thấy hình như Đại tướng không được khoẻ cho lắm, nhưng ông trò chuyện vẫn rất tinh nhanh và đầy trí tuệ. Mở đầu, đồng chí Đại tá Đào Đoàn Thế Hùng - Trưởng Ban Liên lạc bạn chiến đấu của Trung đoàn 263 giới thiệu sơ qua với Đại tướng từng anh em có mặt.
Khi đồng chí Hùng giới thiệu đến tôi nguyên là sinh viên khoa Văn, Đại học Sư phạm Hà Nội nhập ngũ ngay từ đợt đầu tiên tổng động viên sinh viên các trường đại học vào quân đội tháng 8 năm 1970, từ chiến sỹ thông tin của đại đội chỉ huy trở thành sỹ quan trợ lý chính trị của trung đoàn, sư đoàn, quân chủng và hiện đã chuyển ngành ra làm báo, Đại tướng nhìn tôi chăm chú:
- Như vậy là khi đất nước có giặc thì xếp bút nghiên ra trận. Đánh giặc xong rồi ta lại về với nghiệp cầm bút… Đồng chí công tác ở báo nào?
- Thưa Đại tướng, tôi đang công tác tại Thời báo Tài chính Việt Nam thuộc Bộ Tài chính ạ.
- Vậy à… - Đại tướng đùa vui - Làm báo của Bộ Tài chính thì chắc là nhiều tiền lắm nhỉ!?
Thế là tất cả chúng tôi đều cười vui cùng Đại tướng.
Tác giả Nguyễn Hữu Mão (bên phải Đại tướng) cùng các CCB đoàn tên lửa Quang Trung trong buổi gặp đặc biệt với Người Anh cả của QĐNDVN.
Phần sôi động nhất của cuộc gặp là khi đồng chí Trưởng Ban Liên lạc Bạn chiến đấu của Trung đoàn tặng Đại tướng cuốn Lịch sử truyền thống của Trung đoàn 263 và nêu tóm tắt những nét chính, những chiến công, sự kiện tiêu biểu của Trung đoàn qua 40 năm chiến đấu thắng lợi và trưởng thành, đặc biệt là trong những năm đánh Mỹ.
Trung đoàn 263 là trung đoàn tên lửa thứ 8 của quân đội ta ra đời trong những năm chống Mỹ, đã đánh 294 trận, bắn rơi 67 máy bay Mỹ, trong đó có 9 chiếc máy bay ném bom chiến lược B-52, được tuyên dương danh hiệu "Anh hùng Lực lượng vũ trang".
263 cũng là trung đoàn tên lửa phòng không Việt Nam sở hữu nhiều "cái duy nhất và rất đặc biệt" như:
- Là đơn vị được vinh dự nhận lẵng hoa cuối cùng của Bác Hồ gửi tặng nhân dịp kỷ niệm Quốc khánh 2/9 năm 1969 vì đã lập thành tích bắn rơi máy bay trinh sát không người lái của Mỹ vào do thám vùng trời Hà Nội ngày 28/8/1969.
- Là đơn vị duy nhất của Bộ đội Phòng không Hà Nội báo động chiến đấu kịp thời bắn rơi được máy bay, giáng trả cuộc tập kích bất ngờ của không quân Mỹ vào định giải cứu phi công Mỹ ở Sơn Tây đêm 20 rạng sáng ngày 21/11/1970
- Là đơn vị tên lửa phòng không bắn rơi chiếc máy bay B-52 đầu tiên khiến Mỹ chính thức thú nhận "bị tên lửa Bắc Việt bắn trúng và rơi xuống biên giới Lào - Thái Lan" đêm 22/11/1971;
- Là trung đoàn tên lửa đầu tiên của Quân Giải phóng Miền Nam và là đơn vị tên lửa duy nhất tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước…
Cứ đến mỗi sự kiện được giới thiệu, Đại tướng lại hỏi: "Có anh em nào có mặt ở đây tham gia sự kiện này không?".
Thế là giữa Đại tướng và anh em chúng tôi lại trò chuyện sôi nổi như đang sống trong những ngày chiến đấu khốc liệt và chiến thắng vẻ vang.
Tôi vô cùng khâm phục và cảm động vì không ngờ Đại tướng Võ Nguyên Giáp là Tổng Tư lệnh của toàn quân nhưng ông biết và nhớ rất nhiều chuyện ở các đơn vị Bộ đội Phòng không chúng tôi trong những năm chiến tranh chống Mỹ.
Khẩu đội Bệ phóng, Đại đội 2, Tiểu đoàn 44, Trung đoàn tên lửa 263 thực hành tháo, nạp đạn.
Cũng có thể Đại tướng nhớ nhiều đến Trung đoàn 263 chúng tôi vì một trong những chiến công của Trung đoàn 263 đã được Đại tướng đề cập đến trong cuốn hồi ký "Tổng hành dinh trong mùa xuân đại thắng" của Đại tướng như sau:
"Việc nghiên cứu chuẩn bị kế hoạch đánh B52 được triển khai gấp rút và đã căn bản hoàn thành vào đầu tháng 9/1972.
Dựa vào kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn chiến đấu và những hiểu biết ngày càng nhiều về vũ khí, khí tài và thủ đoạn hoạt động của địch, tài liệu "Cách đánh B52" của Quân chủng Phòng không - Không quân sau nhiều lần bổ sung, hoàn chỉnh, đã góp phần nâng cao chất lượng huấn luyện chiến đấu của bộ đội…
Ngày 22/11/1972, Trung đoàn Tên lửa 263 ở tây Nghệ An bắn hạ một B52. Chiếc máy bay rơi ở phía tây Nakhom Phanom, cách căn cứ Utapao (Thái Lan) 64km. Hãng thông tấn Mỹ UPI buộc phải thú nhận tin này. Tuy không bắn rơi máy bay tại chỗ, nhưng lý thuyết sáng tạo bước đầu đã được thực tiễn kiểm nghiệm".
Cuộc gặp mặt diễn ra đã được hơn một giờ đồng hồ, để bảo đảm sức khoẻ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, vị thư ký - Đại tá Nguyễn Huyên ra hiệu cho chúng tôi chuẩn bị kết thúc. Có lẽ Đại tướng cũng nhận ra ám hiệu ấy, ông chủ động nói:
- Vua Trần Nhân Tông xưa có câu thơ:
"Bạch đầu quân sĩ tại/
Vãng vãng thuyết Nguyên Phong", có nghĩa là "Người lính già đầu bạc/
Kể mãi chuyện Nguyên Phong"…
Hôm nay anh em ta gặp nhau ở đây đều là những người lính già đầu bạc, kể mãi chuyện đánh Mỹ. Chắc là còn nhiều chuyện lắm kể không biết đến bao giờ. Chúng ta gặp nhau như thế này là quý lắm rồi. Bây giờ tạm chia tay nhỉ… Chúc các đồng chí mạnh khoẻ, mãi mãi xứng danh "Bộ đội cụ Hồ"!
Rồi Đại tướng bảo tất cả chúng tôi cùng đứng vào bên cạnh và phía sau ông chụp ảnh kỷ niệm trước khi chia tay. Tất cả chúng tôi hôm ấy đều vô cùng xúc động và thấy thật tự hào là người lính của Đại tướng Võ Nguyên Giáp!