Tổn thương gan diễn biến âm thầm
Gan là tạng lớn nhất trong cơ thể chịu trách nhiệm lọc chất độc. Xơ gan là một tình trạng tổn thương gan nghiêm trọng cần được cảnh giác.
Tiến sĩ – Bác sĩ Trần Công Duy Long, Phó Trưởng khoa Ngoại Gan - Mật - Tụy, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, cho biết có nhiều nguyên nhân dẫn tới xơ gan, một trong số đó là sử dụng nhiều bia rượu. Duy trì cường độ uống rượu liều lượng cao lâu ngày sẽ dẫn tới xơ gan. Tuy nhiên, 70-80% nguyên nhân gây ra xơ gan tại Việt Nam là viêm gan virus mạn tính.
Xơ gan tiến triển âm thầm, khó phát hiện ở giai đoạn sớm. Khi có triệu chứng rõ ràng thường bệnh đã diễn tiến tới giai đoạn muộn.
Siêu âm gan giúp phát hiện tổn thương gan sớm (Ảnh: Internet)
Biến chứng của xơ gan
Thạc sĩ – Bác sĩ Cao Ngọc Tuấn, Phó trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, cho biết xơ gan là một bệnh lý nghiêm trọng về gan khi các mô gan bị thay thế bằng mô xơ và sẹo khiến chức năng gan bị suy giảm nghiêm trọng.
Thủ phạm xơ gan thường thấy ở các trường hợp viêm gan virus mạn tính như viêm gan B, viêm gan C. Người lạm dụng rượu bia có viêm gan do rượu, nhưng vẫn tiếp tục dùng rượu gây ra xơ gan. Xơ gan còn gặp ở các trường hợp có liên quan tới yếu tố di truyền, ví dụ như bệnh lý Wilson là do di truyền gây tích tụ quá nhiều đồng trong cơ thể.
Bác sĩ Tuấn lưu ý: "Việc sử dụng thuốc không theo đúng chỉ định kéo dài dẫn tới tổn thương gan, dần dần dẫn tới xơ gan. Có những bệnh nhân khi có những biểu hiện trên cơ thể đi khám mới biết bị xơ gan nặng".
Xơ gan có 2 giai đoạn: xơ gan còn bù và xơ gan mất bù (xơ gan cổ trướng). Xơ gan còn bù là giai đoạn gan bị tổn thương, nếu phát hiện điều trị tốt gan có thể hồi phục được chức năng.
Xơ gan mất bù là xơ gan giai đoạn cuối. Ở giai đoạn xơ gan mất bù, cơ thể sẽ tích tụ dịch gây ra tình trạng cổ trướng. Theo bác sĩ Tuấn, xơ gan cổ trướng là bệnh lành tính không phải là ung thư nhưng rất nguy hiểm do gan không thể lọc, đào thải chất độc theo đúng chức năng sẽ ảnh hưởng tới cơ thể.
Ví dụ, gan không lọc được chất độc sẽ ảnh hưởng tới não làm người bệnh dễ rơi vào hôn mê. Ở đường tiêu hoá, xơ gan giai đoạn cuối có thể gây giãn mạch máu thực quản, dạ dày khiến người bệnh có thể nôn da máu. Khi gan bị xơ sẽ ảnh hưởng tới chức năng lọc của thận gây ra suy thận.
Triệu chứng trên da cảnh báo xơ gan
Thạc sĩ – Bác sĩ Cao Ngọc Tuấn
"Người bệnh xơ gan mất bù (gan tổn thương không hồi phục) thường có triệu chứng vàng da, vàng mắt, mệt mỏi, xanh xao, ăn uống kém. Trên da bệnh nhân có thể xuất hiện nhiều nốt đỏ (giãn mạch) ở vùng bụng, má hay còn gọi là sao mặt. Nguyên nhân là do chức năng gan kém tạo ra các triệu chứng trên cơ thể người bệnh", bác sĩ Tuấn nói.
Người bệnh xơ gan còn có triệu chứng trướng bụng, phù chân. Ở giai đoạn muộn, người mắc xơ gan còn có thể bị nôn ra máu.
Điều trị xơ gan mất bù rất khó, chủ yếu là điều trị nguyên nhân gây bệnh và điều trị biến chứng. Ghép gan là phương pháp điều trị dứt điểm cho các trường hợp xơ gan mất bù. Song song với đó, sau khi ghép gan người bệnh phải thay đổi chế độ sống, điều trị nguyên gây xơ gan trước đó (viêm gan virus).
Theo bác sĩ Tuấn, phòng ngừa xơ gan không hề khó. Đối với các trường hợp có yếu tố nguy cơ cao như viêm gan cần phải điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Đối với người khoẻ mạnh không có bệnh lý gan nên tiêm phòng vắc xin viêm gan B. Nên đi khám sức khoẻ tổng thể ít nhất 1 năm/ lần để phát hiện tổn thương gan sớm. Với người có bệnh lý về gan cần khám theo lịch tư vấn của bác sĩ chuyên khoa.