Cuộc đảo chính "vụng về": Nga và quân đội Venezuela đã đưa phe đối lập vào tròng ra sao?

Ngày 5/5, Tờ Daily Beast xuất bản bài báo có tựa đề: "Âm mưu của người Nga đằng sau cuộc đảo chính Venezuela?" (Was a Russian Plot Behind the Venezuela Coup?) của Phóng viên Annika Hernroth.

Để có một góc nhìn đa chiều về cuộc khủng hoảng chính trị hiện hay ở Venezuela, chúng tôi trân trọng gửi tới quý độc giả bản lược dịch bài viết này.

Cuộc "đảo chính" mà ngay cả những kẻ tổ chức không dám gọi tên

Tôi (Annika Hernroth) đã ở đó (trong cái gọi là đảo chính) và chứng kiến nó diễn ra trước mắt mình.

Juan Guaido (Tổng thống tự phong) yêu cầu quân đội cho phép ông ta vào Căn cứ không quân La Carlota, và họ đã từ chối. Chỉ sau vài phút, ông ta đã thực hiện đoạn video tuyên bố rằng đã ở trong căn cứ.

Tôi đã phỏng vấn một nhân viên an ninh cao cấp ủng hộ phe đối lập bí danh là Simon có mặt tại căn cứ không quân La Carlota lúc 4 giờ sáng ngày 30/4. Ông nói với tôi, bằng một giọng nói giận dữ:

"Sáng nay (30/4) mọi người đều nói về cái gọi là cuộc "đảo chính" nhưng lại không dám gọi nó bằng tên. Đó chẳng qua chỉ là một mưu đồ chính trị lừa phỉnh chứ không phải một sự kiện sẽ đi vào lịch sử".

Khi ông Guaido (Tổng thống tự phong do Hoa Kỳ hậu thuẫn) kêu gọi người dân Venezuela tham gia (đảo chính), Guaido đã cố gắng gây ấn tượng rằng ông có sự hỗ trợ của quân đội và họ đã "trở phe", nhưng điều đó là không chính xác.

Ông ta cố gắng kéo dài thời gian và xoay chuyển tình thế bằng cách sử dụng dư luận nhưng lại dựa trên sự không trung thực.".

Simon cũng tiết lộ với Annika Hernroth rằng nhóm quân nhân được nhìn thấy đứng sau Guaido thuộc lực lượng tình báo Venezuela (SEBIN) được cho là đã "trở phe" và tham gia lực lượng đối lập để đổi lấy một khoản tiền và cam kết sẽ được đưa khỏi Venezuela.

Ông cũng xác nhận thêm rằng tuyên bố của ông Guaido bên ngoài căn cứ La Carlota đáng lẽ phải diễn ra vào ngày 1/5, ngày biểu tình mà phe đối lập đã dự kiến từ nhiều tuần trước đó và là khi ông Maduro đang ở Cuba.

Vụng về và hấp tấp, phe đối lập đã bị gài bẫy và như rắn không đầu

Kế hoạch A (đàm phán với giới tướng lĩnh Venezuela) đã sụp đổ vào lúc 2 giờ sáng khi phe đối lập đã nhận ra rằng nhà lãnh đạo nổi tiếng nhất của họ, Leopoldo Lopez, sau nhiều năm bị quản thúc tại gia sẽ bị chuyển từ nhà ở trung tâm thành phố Venezuela đến nhà tù.

Theo một người thuộc lực lượng đối lập bí danh là Alejandro:

"Lực lượng tổ chức đảo chính trong phe đối lập đã lựa chọn không liên kết với một chính đảng cụ thể, cuộc đảo chính tuy thất bại nhưng thực sự là một thành công trong một quá trình lâu dài.

Kế hoạch ban đầu là Bộ trưởng Quốc phòng Vladimir Padrino Lopez và ba tướng lĩnh khác đàm phán với Mỹ để trao quyền cho Guaido (khi Maduro đang ở Cuba) nhưng vào phút cuối nó đã thất bại.

Sau đó, ông Guaido phát hiện ra rằng mình sẽ bị bắt giữ và hầu hết chúng tôi (phe đối lập) nghĩ rằng mình đã bị gài bẫy.

Các tướng lĩnh cầm đầu bởi ông Padrino đã lừa dối Guaido và đưa Leopoldo Lopez đến nhà tù quân sự Ramo Verde.".

Leopoldo Lopez được phe đối lập đánh giá còn cao hơn ông Juan Guaido trong các cuộc biểu tình chống chính phủ.

Vì vậy, kế hoạch B đã được đưa vào hành động một cách nhanh chóng, tuy nhiên loạt bài domino đầu tiên đã không đổ và kết quả là một cuộc đảo chính "chết từ trong trứng nước".

Nếu không có Leopoldo Lopez, phe đối lập sẽ không có một tuyên bố nào đủ mạnh để gây phẫn nộ cho công chúng. Nhưng như chúng ta biết, một cuộc đảo chính thất bại còn tồi tệ hơn.

Khi Annika Hernroth hỏi Simon rằng liệu có sự khác biệt gì không nếu Leopoldo Lopez thay thế vị trí của Guaido ở vị trí Tổng thống tự phong, Simon lắc đầu và thở dài:

"Tôi đã nhìn thấy đôi mắt của Leopoldo Lopez vào ngày 30/4, tôi thấy ông ấy đã sụp đổ sau các cuộc tra tấn. Thực tế là ông ta "đã chết". Ông ta không còn là một lãnh đạo nữa.".

Khi tôi hỏi Simon, điều gì sẽ diễn biến tiếp theo, nếu cơ hội (đảo chính) thực sự đã trôi qua, ông nói rằng chính phủ (của ông Maduro) có thể sụp đổ nhưng điều đó sẽ không hẳn là kết quả của sự phản đối.

"Kết quả này được quyết định bởi những đạo diễn ở bên ngoài, là người Mỹ và Nga.

Tuy nhiên quá trình này cần một người lãnh đạo, một nhân vật đóng vai trò là nguồn cảm hứng, và đó là những gì mà ông Guaido phải đối mặt, tuy nhiên tương lai của anh ta sau khi tất cả những "trò" này rất có vấn đề.

Tôi không giấu giếm rằng tôi muốn một sự thay đổi, rằng tôi cần nó không phải cho tôi, mà là cho con cái của tôi.

Đó là lý do tại sao tôi rất bực mình vì "chiến thuật khốn kiếp" của phe đối lập là liên tục dối trá để gây tiếng vang và sự hỗn loạn đến mức các lực lượng vũ trang sẽ không có lựa chọn nào khác hơn là thay đổi quan điểm.".

Theo các nguồn tin, số người chết sau ngày 30/4 không phải là 5 như đã được công khai mà là 15, và số người bị thương vượt quá con số 200.

Điều Simon nói, dù đúng hay sai thì máu đã đổ bởi sự coi thường sự thật và ham muốn kéo dài thời gian (của phe đối lập).

Một máy bay Y-8 của không quân Venezuela được cho là chuyên chở các cố vấn Nga tới Coro hôm 4/5.

Alejandro nói tiếp: "Chúng tôi chuyển sang phương án B, Ông Guaido và ông Leopoldo Lopez quyết định hành động nhanh chóng bằng việc dựa vào Lực lượng Vũ trang Quốc gia Venezuela Bolivar (FANB).

Chúng tôi hi vọng rằng sẽ nhận được sự hỗ trợ của binh lính và hạ sĩ quan FANB ngay cả khi không có sự tham gia của giới tướng lĩnh.

Người Nga thấy rằng Venezuela với viễn cảnh Padrino Lopez kiểm soát quyền lực sẽ gây mất ổn định cho các khoản đầu tư của họ.

Và Tướng Padrino đã ngăn ông Maduro đến Cuba để tránh việc một khoảng trống quyền lực có thể cho phép phe đối lập thành công bất chấp sự yếu kém và Guaido có nguy cơ bị cầm tù.

Ngoài ra FANB cũng đã rút lui khỏi thỏa thuận và cuộc đảo chính đã chết khi còn chưa diễn ra.

Thông tin và phân tích của Alejandro và Simon trùng lặp, và cả hai người dường như đều hy vọng rằng cuộc đảo chính và các hoạt động biểu tình chống chính phủ này tiếp diễn.

"Thực tế là nếu Kế hoạch A không bị hủy, hôm nay chúng ta sẽ có một chế độ độc tài quân sự do Padrino lãnh đạo và phục vụ người Nga. Phe đối lập đã không bị hạ, họ đã tránh được một viên đạn.

Tổng thống lâm thời Guaido đã thừa nhận với tờ Washington Post hôm 4/5 rằng những sai lầm đã xảy ra khi thực hiện kế hoạch lật đổ Tổng thống Maduro và phe đối lập đã tính toán sai sự hỗ trợ từ quân đội.

Ông Guaido cũng nói rằng ông sẽ nhận bất kỳ lời đề nghị giúp đỡ nào từ quân đội Hoa Kỳ để gây áp lực để có một cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội, đó cũng là những gì ông đã từng nói hai tháng trước.

Bước tiếp theo cho một cuộc khủng hoảng dường như tiến ba bước và lùi hai bước là gì?".

Simon dường như cam chịu ý tưởng rằng Venezuela sẽ không đạt được sự thay đổi thực sự và cái giá phải trả cho sự tự do là đánh đổi quyền lợi với các cường quốc.

Còn Alejandro thì lạc quan và tin tưởng về "một cuộc nổi dậy của người dân", coi cuộc đảo chính thất bại là một tín hiệu tốt.

Về phần mình, phóng viên Annika Hernroth bình luận:

"Giữa Simon, Alejandro, tôi có khuynh hướng hoài nghi sự hy vọng của Alejandro,nó giống như câu chuyện bạn ở một nơi toàn người nói dối và cầu nguyện rằng cuối cùng sẽ có một sự thay đổi sẽ đến bất kể ai là người thực hiện điều đó.".