Ngày 14/8, Bệnh viện (BV) Nhi Đồng 2 (TP.HCM) cho biết vừa phát hiện và điều trị thành công trường hợp một bé gái mới hơn 2 tháng tuổi bị rò khí quản vào đường mật hiếm gặp. Y văn thế giới chỉ mới ghi nhận được khoảng dưới 40 trường hợp mắc bệnh hiếm gặp này.
Bệnh nhi mang căn bệnh vô cùng hiếm gặp.
Bệnh nhi hơn 2 tháng tuổi, quê tại Gia Lai. Sau sinh bé bị vàng da, viêm phổi, nằm điều trị hơn 2 tuần tại một BV địa phương. Thấy bé vẫn ho nhiều, có lúc sặc tím, gia đình lo lắng nên đưa bé đến BV Nhi Đồng 2.
Ảnh chụp phim cho thấy bệnh nhi bị rò khí quản vào đường mật.
Tại Khoa Sơ sinh của BV bé còn ho và viêm phổi, có 1 lần ói dịch vàng. Chụp thực quản - dạ dày cản quang không thấy bất thường nhưng bệnh vẫn không hết hẳn.
Chuyển sang Khoa Hô hấp 2, bé vẫn không dứt ho và có lúc ho thành cơn nặng tiếng. Xét nghiệm IgE (xét nghiệm đặc hiệu để sàng lọc dị ứng) đặc hiệu cho thấy bé dị ứng với đạm sữa bò. Trong gia đình có cơ địa dị ứng nên bệnh nhi được chẩn đoán và điều trị "Viêm phổi hít, nghi do trào ngược dạ dày - thực quản, trên trẻ dị ứng đạm sữa bò".
Khoa Hô hấp 2, BV Nhi đồng 2.
Diễn tiến sau đó, bé vào đợt viêm phổi nhiễm trùng bội nhiễm, suy hô hấp tăng, dẫn đến ho ngày càng nhiều, từng cơn nặng nề, bà và mẹ thường xuyên phải bế trên tay. Thỉnh thoảng bé ói ra nhớt trong có lẫn ít dịch vàng.
Nghi ngờ bệnh nhi bị dị dạng thông nối đường hô hấp và đường tiêu hóa, BS Trần Quỳnh Hương, Trưởng khoa Hô hấp 2 cho chụp CT - scan ngực và BS Mai Tấn Liên Bang, Phó Khoa Chẩn đoán hình ảnh đã phát hiện đường rò đường mật – khí quản trên phim CT.
Các BS trấn an tinh thần của người mẹ trước ca mổ sinh tử.
Ngay sau đó, bé được nội soi phế quản và thấy lỗ rò từ carina (nơi khí quản chia đôi vào phế quản trái và phải). Các bác sĩ bơm thuốc cản quang vào lỗ rò và chụp X-quang thì thấy thuốc theo đường rò đi từ khí quản vào đường mật, túi mật và tá tràng.
Hội chẩn liên chuyên khoa, các bác sĩ quyết định phẫu thuật bán khẩn cho bé.
Ê kíp phẫu thuật đã cắt, khâu đầu trên và khâu, cột đầu dưới đường rò. Ca phẫu thuật diễn ra khá khẩn trương và tỉ mỉ để tránh làm tổn thương hệ thống mạch máu, thần kinh của bé.
Kíp mổ cũng hết sức cẩn thận trong quá trình gây mê vì khi phẫu thuật, bé mới hơn 2 tháng tuổi và đang bị viêm phổi. Khi làm xẹp 1 bên phổi để mở rộng phẫu trường cần phải thao tác phải nhanh và chính xác để tránh tình trạng thiếu oxy não cho bệnh nhi.
Hậu phẫu, bé được theo dõi tại Khoa Hồi sức tích cực để tránh nguy cơ bung chỗ cột đường rò, tái phát suy hô hấp. Sau đó bệnh nhi được chuyển lại Khoa Hô hấp 2 để tiếp tục điều trị, chăm sóc hồi phục sức khỏe. Hiện tại sau gần 3 tuần mổ, bé đã hoàn toàn ổn định và được xuất viện.
Trước khi chia tay mẹ bệnh nhi xúc động cho hay, sau hơn 3 tháng chăm con trong bệnh viện, chị và gia đình không ngờ bé hồi phục nhanh và được xuất viện sớm như vậy.
"Khi nghe BS báo con mắc bệnh hiếm, cộng với việc thấy sức khỏe con khá yếu, gia đình đã chuẩn bị tinh thần có thể bị "mất con". Nhưng sau mổ, em bất ngờ và hạnh phúc khi con đã có thể nằm chơi, tỉnh táo linh hoạt, khác hẳn hình ảnh quấy khóc, mệt mỏi, suy kiệt của những ngày trước" - người mẹ xúc động nói.
Theo các BS, đây là trường hợp rò đường mật - khí quản đầu tiên mà BV Nhi Đồng 2 phát hiện và điều trị và cũng là ca đầu tiên được ghi nhận ở Việt Nam. Dù vậy, ca phẫu thuật đã được thực hiện thành công nhờ các BS đã thường xuyên cập nhật các tiến bộ mới trong Y khoa, cũng như kíp điều trị có nhiều kinh nghiệm phẫu thuật vùng khí - thực quản.
"Trường hợp rò khí quản vào đường mật rất hiếm gặp. Đây là bệnh lý hình thành từ lúc bào thai, chưa tìm được nguyên nhân. Đến nay có chưa đến 40 trường hợp được báo cáo riêng lẻ, chẩn đoán khó khăn, nhất là ở trẻ sơ sinh – nhũ nhi vì lỗ khí quản nhỏ.
Bệnh nhi khỏe mạnh sau ca phẫu thuật.
Nếu phẫu thuật kịp thời, sẽ cho kết quả tốt. Ngược lại, nếu phát hiện trễ sẽ làm tình trạng viêm phổi nặng hơn, phẫu thuật gây mê khó khăn, khả năng tử vong cao, đặc biệt khi kèm theo các dị tật đường mật phối hợp" - Ths.BS Trần Thanh Trí, Trưởng khoa Ngoại Tổng hợp BV Nhi Đồng 2 cho biết,
Các BS lưu ý, khi trẻ nhỏ viêm phổi kéo dài kém đáp ứng điều trị, cần nghi ngờ những bất thường bẩm sinh đường thở. Gia đình nên đưa các bé đến cơ sở y tế để được tầm soát và điều trị.
Hiện nay, việc chẩn đoán bệnh bằng xét nghiệm Hình ảnh học và Nội soi hô hấp ở trẻ nhỏ tuổi, nhẹ cân tại Việt nam đã tiến bộ đáng kể, giúp phát hiện ngày càng sớm các dị tật này.