Giao mùa là thời điểm số lượng trẻ đến khám về bệnh hô hấp của bệnh viện Nhi trung ương tăng đột biến. Trung bình mỗi ngày bệnh viện này tiếp nhận điều trị từ 2500 cháu đến 3000 cháu.
Nhiều trẻ sơ sinh mới vài ngày tuổi đã bị viêm phổi nặng, nguyên nhân chủ yếu do cha mẹ bọc các cháu quá kỹ.
Cảnh báo viêm phổi ở trẻ lúc giao mùa
Trường hợp của bé Nguyễn Tiến H. trú tại Hiệp Hoà, Bắc Giang được gia đình đưa đến khám ở Bệnh viện Nhi trung ương và cho nhập viện luôn vì cháu bị viêm phổi.
Bà Nhung – bà ngoại của cháu H. cho biết cháu từ lúc sinh ra đã khoẻ mạnh, sinh thường và ăn rất tốt. Nhưng mấy hôm nay thấy cháu sốt, thở lõm ngực, khò khè ở mũi nên gia đình đưa cháu đến 1 phòng khám tư gần nhà khám.
Bác sĩ nghe phổi thấy có tiếng ran nên nghi ngờ viêm phổi giới thiệu cháu nên vào bệnh viện.
Vì lo lắng quá nên gia đình cháu đã đưa con lên thẳng Bệnh viện Nhi trung ương và kết quả viêm phổi. Khi đưa cháu lên, bé H. được quấn kỹ chỉ hở ra khuôn mặt, tay chân đeo tất, áo, tã còn kèm theo một cái khăn bông to.
Mở áo để nghe phổi, bác sĩ giật mình vì lưng bé ướt sũng. Đây là nguyên nhân của bệnh viêm phổi do tình trạng thấm ngược.
Bà ngoại của bé cho biết từ lúc sinh ra sợ bé lạnh nên lúc nào cũng quấn cho cháu chặt điều này vô tình khiến cháu bị thấm ngược khi mồ hôi trộm ở lưng.
Hay như trường hợp bé Vũ Đức M. 2 tháng tuổi trú tại Quỳnh Phụ, Thái Bình. Dù mới hai tháng nhưng bé M. đã hai lần nhập viện vì viêm phổi.
Theo bác sĩ Nguyễn Văn Thường – Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Xanh Pôn nghi ngờ có thể do bé nhiễm vi khuẩn mà vi khuẩn này đã bị kháng thuốc không điều trị triệt để dẫn đến bệnh tái đi tái lại.
Mẹ của bé M. lúc nào cũng ân hận vì khi được 15 ngày tuổi bé đã bị viêm phổi, khi đến bệnh viện Nhi Thái Bình cấp cứu.
Bác sĩ đã trách cha mẹ bé quấn con quá chặt khiến bé bị nóng dẫn đến đổ mồ hôi mà không biết, các dấu hiệu lõm ở ngực cũng không nhìn thấy vì bé hở mỗi khuôn mặt dẫn đến bệnh lý nặng.
Vì thế, sau 2 tuần nằm viện về nhà được 2 tuần cháu lại bị tái lại bệnh lý viêm phổi.
Thương con không đúng cách thành hại con
Trên Thế giới mỗi năm cứ 20 giây lại có trẻ em tử vong vì bệnh viêm phổi, tính ra mỗi ngày có đến 4.300 sinh mạng trẻ em mất đi vì viêm phổi trên toàn cầu. Trong đó, 98% trẻ tử vong sống ở các quốc gia đang phát triển.
PGS TS Nguyễn Tiến Dũng – Nguyên trưởng Khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai cho biết có hai dấu hiệu mà cha mẹ có thể nhận biết trẻ bị viêm phổi đó là:
Ho và thở nhanh, vì khi phổi bị viêm, sự trao đổi ôxy ở phổi trở nên khó khăn hơn nên cơ thể dễ thiếu ôxy.
Chỉ cần cha mẹ quan sát nhịp thở của trẻ bằng cách vén áo để quan sát sự di động của lồng ngực hoặc bụng quan sát lúc trẻ nằm yên hoặc ngủ, không được quan sát lúc trẻ đang quấy khóc.
Một số trẻ bị viêm phổi nhưng không ho không sốt mà chỉ ngủ li bì, bỏ bú.
Lúc này, cha mẹ phải hay nhìn vào phần ranh giới giữa ngực và bụng xem có dấu hiệu lõm vào khi trẻ hít vào hay không thì hầu như các mẹ Việt Nam không làm được bởi vì chúng ta quấn trẻ quá chặt và quấn kỹ.
PGS Dũng giật mình khi có những bé vào viện rồi vẫn quấn kín như bưng, khi trẻ sốt càng sốt càng quấn kỹ mà quên đi nguyên tắc mặc thoáng, mặc mát cho trẻ.
Hay có những bé quấn kỹ quá cha mẹ không nhìn thấy trẻ thở nhanh, lõm ngực nên không biết viêm phổi, khi vào viện bệnh đã rất nặng.
Hầu như những trường hợp bé này bác sĩ có nghe phổi cũng không phát hiện ra viêm phổi hay không vì lúc này phổi yếu. Khí vào phổi ít nên không nghe được.
Trường hợp nghe được thì phổi phải như quá bóng khí vào nhiều mới nở, nghe phổi mới thấy viêm phổi. Những trường hợp này, với kinh nghiệm lâu năm bác sĩ có thể nghi ngờ viêm phổi và chụp phổi thì đều thấy phổi mờ trắng.
Tâm lý của các bà, các mẹ đều sợ cháu lạnh nên thấy con ốm càng quấn kỹ để tránh gió, tránh rét mà vô tình bỏ qua các dấu hiệu của bệnh viêm phổi thậm chí gây thấm ngược cho trẻ.
Hơn nữa, trẻ không cần ấm nên nhiều trẻ mẹ sợ con lạnh vì nghĩ rằng nhiệt độ trong bụng là 37 độ C nên sưởi cho trẻ dẫn đến trẻ viêm hô hấp. PGS Dũng nhấn mạnh trẻ chỉ cần nhiệt độ 27 – 28 độ C và lúc nào cũng mặc thoáng cho trẻ.
Khi trẻ đặc biệt sơ sinh ho cha mẹ phải chú ý đến phần lồng ngực của trẻ để nhận biết dấu hiệu viêm phổi sớm.
PGS Dũng cho biết viêm phổi là bệnh rất hay gặp ở trẻ em, bệnh diễn biến nặng rất nhanh và dễ gây tử vong, nhưng nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời bệnh sẽ khỏi hoàn toàn.