1. Những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng
Quá trình sản xuất tinh trùng, được gọi là quá trình sinh tinh, bắt đầu ở tuổi dậy thì. Một hệ thống sinh sản nam giới khỏe mạnh sẽ sản xuất khoảng 50-100 triệu tinh trùng sống sót mỗi ngày. Toàn bộ quá trình sinh tinh, từ tinh trùng mới hình thành đến tinh trùng trưởng thành hoàn toàn, thường mất khoảng 74 ngày.
Sau khi trưởng thành, tinh trùng được lưu trữ trong mào tinh hoàn. Trong quá trình xuất tinh, chúng di chuyển thông qua các cơn co thắt cơ từ bình chứa này đến ống dẫn tinh kết nối với túi tinh, nơi sản xuất tinh dịch . Tại đây, tinh trùng sẽ hòa vào tinh dịch trước khi di chuyển đến niệu đạo để xuất tinh.
Quá trình thụ tinh là một cuộc chạy đua của hệ thống sinh sản nữ, từ âm đạo đến ống dẫn trứng, nơi tinh trùng gặp trứng và xảy ra quá trình thụ tinh. Tuy nhiên, hầu hết tinh trùng đều bị đào thải trên đường đi. Bất kỳ tinh trùng bất thường hoặc khiếm khuyết nào khác đều rơi vào vùng nguy hiểm của cuộc hành trình cùng với một tỷ lệ tinh trùng khỏe mạnh. Vì vậy, chỉ những tinh trùng khỏe nhất, mạnh nhất mới sống sót.
Chất lượng tinh trùng đảm bảo khả năng sinh sản.
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng như:
- Tuổi tác: Khi một người già đi, khả năng di chuyển của tinh trùng thường giảm. Ngoài ra, họ sẽ có số lượng tinh trùng có hình thái bình thường thấp hơn.
- Một số loại thuốc có thể tác động đến chất lượng tinh trùng và sản xuất tinh trùng. Hoặc tiền sử nhiễm trùng, bệnh tật và sốt gần đây có thể tạm thời ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng.
- Tiếp xúc với chất độc hại: Theo nghiên cứu, việc thường xuyên tiếp xúc với các chất độc hại như chì, thuốc trừ sâu , hydrocacbon, cadmium, khí thải diesel, hóa dầu và dung môi… có ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng.
- Yếu tố lối sống: Chế độ ăn uống, tập luyện, cân nặng, giấc ngủ, căng thẳng… đều có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng, bao gồm cả hình thái và khả năng vận động. Trong đó, hút thuốc lá và uống rượu có ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng tinh trùng ở nam giới. Sử dụng rượu, đặc biệt là uống nhiều rượu có thể phá vỡ các chức năng chính của hệ thống sinh sản ở nam giới, trong đó có việc sản xuất và chất lượng tinh trùng.
ThS. BSNT Thiều Sĩ Sắc, Bệnh viện Việt Đức:
"Trong rượu có thành phần lớn các chất gây giảm ham muốn của nam giới, đây cũng chính là một triệu chứng của bệnh vô sinh hiếm muộn. Ngoài ra, rượu còn làm giảm nồng độ Globulin, cản trở sự phát triển của tinh trùng, làm giảm chất lượng tinh trùng."
2. Uống rượu ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và chất lượng tinh trùng như thế nào?
Theo BSCKI. Đỗ Thị Thủy, chuyên gia về sức khoẻ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Hà Giang, đối với nam giới, việc sử dụng đồ uống có cồn sẽ làm giảm lượng testosterone cũng như chất lượng tinh trùng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản.
Các độc tố trong rượu bia có thể tiêu diệt các tế bào sinh tinh, tăng bất thường tinh trùng và giảm số tinh trùng chất lượng tốt. Điều này có nghĩa số lượng tinh trùng phóng thích sẽ ít hơn bình thường. Và càng uống nhiều rượu thì càng có nhiều khả năng có tinh trùng bất thường.
Rượu cũng có thể làm hỏng chất lượng, cấu trúc và sự di chuyển của tinh trùng và một lượng lớn trong số tinh trùng này không đủ sức khỏe để thực hiện cuộc hành trình dài để tìm đến và kết hợp với trứng của người phụ nữ.
Uống nhiều rượu có liên quan đến việc giảm sản xuất testosterone, làm suy giảm ham muốn tình dục. Thậm chí có thể dẫn đến suy tinh hoàn.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, lạm dụng rượu bia ở nam giới có thể dẫn đến cả số lượng và chất lượng tinh trùng đều bị suy giảm. Đây là một trong những nguyên nhân gây hiếm muộn vô sinh.
Việc sử dụng rượu không chỉ đơn giản là làm giảm hiệu lực và số lượng tinh trùng mà còn làm thu nhỏ kích thước của tinh hoàn.
Uống rượu thường xuyên cũng gây hại cho tuyến tụy. Cơ quan này chịu trách nhiệm giải phóng insulin để điều chỉnh lượng đường trong máu. Chức năng tuyến tụy bị suy giảm có thể phá hoại khả năng chuyển hóa đường của cơ thể. Sự mất cân bằng lượng đường trong máu có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của các hormone còn lại, bao gồm cả hormone sinh dục.
Nếu nghiện rượu nặng có thể bị rối loạn chức năng cương cứng của dương vật và không thể quan hệ tình dục thành công. Mất đi ham muốn tình dục trong thời gian dài, không thể quan hệ tình dục thành công cũng là nguyên nhân có thể "giết chết" khả năng sinh sản của một người đàn ông.
Lạm dụng rượu gây ảnh hưởng lớn đến ham muốn tình dục và chất lượng tinh trùng ở nam giới.
3. Cách để cải thiện chất lượng tinh trùng và khả năng sinh sản ở nam giới
Theo các chuyên gia y tế, để đảm bảo khả năng thụ thai một cách tự nhiên, các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ cần thực hiện lối sống lành mạnh, tránh căng thẳng, tress; ăn uống đủ chất dinh dưỡng, hạn chế tối đa sử dụng những thực phẩm có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai cũng như chất lượng trứng và tinh trùng như thuốc lá, rượu, bia…
Ngừng uống rượu đã được chứng minh là có thể đảo ngược tác động tiêu cực của việc uống nhiều rượu đối với khả năng sinh sản của nam giới. Để cơ thể sản xuất tinh trùng trở lại bình thường và đạt chất lượng, nam giới có thể phải ngừng sử dụng rượu ít nhất ba tháng.
Một số biện pháp có thể cải thiện số lượng và chất lượng tinh trùng ở nam giới bao gồm:
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu chất chống ôxy hóa, thực phẩm giàu kẽm ... giúp cải thiện số lượng và chất lượng tinh trùng
- Bỏ hút thuốc lá
- Hạn chế tối đa uống rượu bia
- Không sử dụng chất kích thích
- Hạn chế tiếp xúc với kim loại nặng, thuốc trừ sâu và các chất độc hại khác
- Rèn luyện thể chất thường xuyên
- Duy trì cân nặng hợp lý
- Tránh các yếu tố gây tích tụ nhiệt kéo dài tại vùng bẹn bìu như: mặc quần bó, ngồi lâu, ngâm mình trong nước nóng, tắm xông hơi quá lâu…