BS.CKII Vũ Thị Phương Thảo, Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp, Bệnh viện Da Liễu TP Hồ Chí Minh.
Thời gian qua tại TP Hồ Chí Minh liên tiếp ghi nhận ca bệnh đậu mùa khỉ, xin bác sĩ cho biết về bệnh đậu mùa khỉ và bệnh này có dễ lây lan trong cộng đồng không?
Bệnh đậu mùa khỉ do virus đậu mùa khỉ gây ra. Bệnh đậu mùa khỉ chủ yếu lây qua đường tiếp xúc với các dịch tiết đặc biệt là dịch tiết từ các bóng nước của bệnh nhân. Bệnh có thể lây lan qua tiếp xúc với những bề mặt đã bị truyền nhiễm virus bệnh đậu mùa khỉ; lây qua đường quan hệ tình dục. Tuy nhiên, bệnh này cũng không quá dễ lây lan.
Triệu chứng của đậu mùa khỉ cũng gần giống với triệu chứng của bệnh lý thuỷ đậu thông thường. Theo đó, biểu hiện đầu tiên của người bệnh đậu mùa khỉ là sốt, mệt mỏi, nổi hạch. Tiếp sau đó, bệnh nhân sẽ xuất hiện mụn nước, mụn mủ. Những mụn nước, mụn mủ này thì xuất hiện rải rác khắp toàn thân với kích thước dao động từ nhỏ đến lớn hoặc nhiều mụn nước, mụn mủ hợp lại với nhau. Vị trí điển hình xuất hiện các mụn nước, mụn mủ cần phải để ý như lòng bàn tay, bàn chân hoặc bộ phận sinh dục của bệnh nhân.
Như bác sĩ đã thông tin, bệnh đậu mùa khỉ và bệnh lý thuỷ đậu thông thường có những triệu chứng gần giống nhau, như vậy làm thế nào để phân biệt được hai loại bệnh này?
Triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ gần giống với triệu chứng của bệnh thuỷ đậu nhưng diễn tiến lâm sàng của bệnh đậu mùa khỉ lại khác với diễn tiến của bệnh lý thuỷ đậu thông thường.
Cụ thể, các triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ có thể sốt kéo dài hơn, nổi hạch, tổng trạng bệnh nhân mệt hơn và diễn tiến kéo dài hơn so với bệnh lý thủy đậu thông thường. Bên cạnh đó, đặc điểm của mụn nước, bóng nước của bệnh nhân mắc bệnh đậu mùa khỉ cũng to hơn, vết trợt, vết loét to và rõ ràng hơn so với bệnh thuỷ đậu. Vị trí các mụn nước, bóng nước xuất hiện toàn thân, đặc biệt là xuất hiện ở bộ phận sinh dục, lòng bàn tay, lòng bàn chân....
Điển hình như trường hợp bệnh nhân đậu mùa khỉ mới được phát hiện tại Bệnh viện Da Liễu TP Hồ Chí Minh, qua điều tra yếu tố dịch tễ trong vòng 21 ngày, bệnh nhân không đi nước ngoài và tiếp xúc với nguồn lây nhưng bệnh nhân vào bệnh viện khám có những triệu chứng điển hình của bệnh đậu mùa khỉ như: sốt, nổi hạch, có xuất hiện nổi mụn nước, mụn mủ ở rải rác khắp toàn thân. Những vết loét và sang thương da to hơn không giống như bệnh thuỷ đậu thông thường và đặc biệt có xuất hiện ở cơ quan sinh dục nên các bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân mắc bệnh đậu mùa khỉ.
Bệnh viện Da liễu TP Hồ Chí Minh là bệnh viện đầu tiên phát hiện các ca bệnh đậu mùa khỉ tại TP Hồ Chí Minh, bệnh viện có những quy trình tầm soát và xử lý như thế nào để kịp thời phát hiện sớm cũng như phòng lây lan tại bệnh viện?
Nhằm phát hiện sớm những trường hợp nghi ngờ mắc bệnh đậu mùa khỉ, bệnh viện đã xây dựng một quy trình tầm soát đặc biệt. Cụ thể, theo quy trình, những trường hợp có các triệu chứng nghi ngờ khi đến khám tại bệnh viện thì sẽ được chuyển sang phòng khám sàng lọc.
Bên cạnh đó, bệnh viện cũng xây dựng quy trình đảm bảo kiểm soát nhiễm khuẩn để tránh lây lan bệnh đậu mùa khỉ. Theo đó, sau khi khám phát hiện ca nghi ngờ đậu mùa, bệnh nhân được chuyển ra phòng khám sàng lọc, bệnh viện sẽ ngưng các hoạt động khám bệnh tại nơi vừa tiếp xúc bệnh nhân để vệ sinh khử khuẩn bề mặt. Thực hiện xong công tác vệ sinh khử khuẩn thì bệnh viện mới tiếp tục các hoạt động thăm khám bình thường cho bệnh nhân tiếp theo.
Tại phòng khám sàng lọc, bệnh nhân sẽ được khám và điều tra kỹ về dịch tễ. Khi có dấu hiệu nghi ngờ bệnh viện sẽ hội chẩn và liên hệ với Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP Hồ Chí Minh và lấy mẫu gửi Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh; đồng thời kịp thời báo cáo cho Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP Hồ Chí Minh và Sở Y tế về ca bệnh.
Bác sĩ có những khuyến cáo gì để người dân chủ động phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ?
Bệnh đậu mùa khỉ chủ yếu lây qua đường tiếp xúc với các dịch tiết, do đó để phòng bệnh, người dân cần vệ sinh khử khuẩn ở các bề mặt; tập thói quen rửa tay thường xuyên sau khi tiếp xúc trực tiếp với các bề mặt mà chưa rõ có nguy cơ lây nhiễm hay không; hạn chế tiếp xúc với các bề mặt.
Bên cạnh đó, khi tiếp xúc với những đối tượng có yếu tố nguy cơ hoặc nghi ngờ, chúng ta nên tầm soát kỹ các triệu chứng xem chúng ta có những dấu hiệu gì bất thường hay không. Nếu như có xuất hiện những triệu chứng lạ thì người dân nên đến khám tại các cơ sở y tế để các bác sĩ tư vấn kỹ hơn.
Xin cảm ơn bác sĩ!