Bánh chưng là món ăn mang biểu tượng rất lớn trong ngày Tết của người Việt. Dù vậy, tiêu thụ bánh chưng sai cách có thể khiến cơ thể phải đối mặt với nhiều rủi ro về sức khỏe.
Một trong những sai lầm mà nhiều người thường mắc phải khi ăn bánh chưng đó là khi thấy bánh chưng có dấu hiệu nấm mốc thì thường cắt bỏ phần mốc đi, giữ phần bánh còn lại để sử dụng. Tuy nhiên theo cảnh báo của chuyên gia, ăn bánh chưng bị mốc có thể tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc, ung thư rất cao.
"Bánh chưng đã bị mốc thì dù cắt bỏ phần hỏng thì nấm mốc vẫn xâm nhập"
Bánh chưng là món ăn có độ ẩm cao, giàu dinh dưỡng vì thế đây là môi trường "lý tưởng" để nấm mốc phát triển. Nếu bánh chưng được luộc không kỹ, rửa lá bánh chưa sạch hoặc sau khi luộc được bảo quản ở nơi ẩm thấp thì rất dễ bị mốc.
Bàn về bánh chưng mốc, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (Viện Công nghệ thực phẩm, Đại học Bách Khoa Hà Nội) cho biết: "Khi bánh chưng đã bị mốc thì dù cắt bỏ phần hỏng thì nấm mốc vẫn có khả năng xâm nhập sâu vào bên trong bánh, khi ăn người dùng có thể đối mặt với nguy cơ ngộ độc rất cao".
Ước tính có khoảng gần 40% các loại nấm mốc đã được biết đến có thể sinh ra độc tố. Mức độ độc của từng loại là khác nhau. Có những loại nấm chứa ít độc tố, do đó có khả năng gây nôn mửa, tiêu chảy... Nhưng cũng có loại nấm mốc chứa độc tố mạnh như Aspergillus flavus và Aspergillus parasiticus. Các loại nấm mốc này sản sinh ra aflatoxin rất nguy hiểm.
Aflatoxin được WHO đánh giá là chất gây ung thư nhóm 1 vào năm 1993. Độc tính của aflatoxin được Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế của WHO đánh giá là nguy hiểm gấp 68 lần asen và 10 lần so với kali xyanua, có khả năng phá hủy mô gan cực kỳ nghiêm trọng. Chỉ 1mg aflatoxin đã đủ để gây ra bệnh ung thư gan.
Các thực phẩm giàu tinh bột như bánh chưng, khi bị mốc thì không thể ăn được. Kể cả khi chúng ta đã rửa sạch, đun lại kỹ thì nấm mốc vẫn có thể lây lan qua các phần khác, mắt thường cũng không thể thấy được và vẫn có khả năng gây hại cho cơ thể.
Các chuyên gia khuyến cáo: Bánh chưng chỉ còn ngon lành, bổ dưỡng khi bánh còn mới, lành lặn; tuyệt đối không ăn khi bánh chưng có dấu hiệu bị mốc, có mùi chua, bị vữa...
Lưu ý khi chế biến, bảo quản để hạn chế bánh chưng bị mốc
Để hạn chế nấm mốc phát triển trong bánh chưng, các gia đình cần phải cẩn trọng từ khâu làm bánh đến khâu bảo quản. Cụ thể như sau:
1. Gói bánh
- Lá dùng để gói bánh nên được rửa kỹ và để ráo nước. Quá trình gói không nên quá chặt tay hoặc quá lỏng tay.
2. Luộc bánh chưng
- Trong khi nấu cần luộc làm sao để bánh được chín đều.
- Sau khi bánh được dỡ ra, nên rửa lại bánh bằng nước sạch để loại bỏ nước, nhớt khi luộc còn bám trên bánh, tránh cho bánh bị ôi thiu nhanh, nhất là khi thời tiết nắng nóng.
- Tiếp đó, hãy dùng mâm hoặc vải nilon phủ lên, sau đó đặt vật nặng đè lên trên.
3. Cách bảo quản bánh chưng để đỡ bị mốc
- Để bánh trong ngăn mát, nhiệt độ từ 5-10 độ C. Ăn tới đâu, cắt tới đó, phần còn lại được gói kĩ trong túi nilon.
Khi bánh có dấu hiệu bị mốc, có mùi chua, bị vữa... thì nên tuyệt đối loại bỏ, không được phép ăn.