Nếu bạn là người có thói quen đặt mục tiêu cho năm mới thì hãy cân nhắc việc ăn thực phẩm thực vật nhiều hơn trong năm nay.
Bằng chứng về điều này nằm trong một nghiên cứu được tiến hành từ những năm 1980 bởi nhà hóa sinh dinh dưỡng T. Colin Campbell (tiến sĩ của Đại học Cornell) hợp tác với các nhà nghiên cứu tại Đại học Oxford và Học viện Y học Dự phòng Trung Quốc. Các nhà khoa học đã xem xét những người sống ở 65 quận và 130 ngôi làng ở các vùng nông thôn của Trung Quốc đại lục, đồng thời ghi nhận tỷ lệ tử vong có liên quan đến khoảng 50 bệnh. Những gì họ phát hiện ra là chế độ ăn dựa trên thực vật có thể giúp ngăn ngừa hoặc giảm triệu chứng nghiêm trọng của 25 căn bệnh khác nhau.
Mặc dù nghiên cứu đã được thực hiện từ nhiều thập kỷ trước nhưng thông tin mà nó cung cấp vẫn có thể giúp chúng ta đưa ra những lựa chọn lành mạnh hơn trong chế độ ăn uống của mình. Điều này có thể giúp ngăn ngừa một số bệnh thông thường.
Cụ thể, tiến sĩ, Dana Ellis Hunnes, chuyên gia dinh dưỡng lâm sàng cấp cao tại Trung tâm Y tế UCLA, trợ lý giáo sư tại Trường Y tế Công cộng Fielding, đồng thời là tác giả của cuốn "Recipe For Survival" (Nhà xuất bản Đại học Cambridge), đã chia sẻ trên trang Eat This, Not That! về 5 căn bệnh phổ biến trong cuộc sống hiện đại có thể được "đảo ngược và/hoặc giảm nguy cơ phát triển (thậm chí có thể ngăn ngừa)" bằng cách ăn nhiều thực vật hơn.
1. Bệnh tim
Theo Trung tâm phòng chống dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC Hoa Kỳ), cứ 34 giây lại có một người ở Hoa Kỳ chết vì bệnh tim mạch. Điều này khiến bệnh tim trở thành nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho người trưởng thành ở Hoa Kỳ. May mắn thay, nhiều nghiên cứu, bao gồm một bài đánh giá năm 2017 đã được công bố trên Tạp chí Tim mạch Lão khoa và một nghiên cứu năm 2019 từ Tạp chí của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, đã phát hiện ra rằng thực phẩm có nguồn gốc thực vật có thể cải thiện sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ tử vong liên quan đến tim mạch.
Hunnes ủng hộ những phát hiện này. Cô nói rằng, chế độ ăn toàn thực phẩm, từ thực vật có nhiều chất xơ sẽ giảm thiểu chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, quả hạch, các loại hạt và đậu cũng làm giảm các mảng cholesterol trong cơ thể, giảm viêm.
2. Đột quỵ
Vào năm 2020, cứ 6 ca tử vong liên quan đến bệnh tim ở Hoa Kỳ thì có 1 ca bị đột quỵ, theo CDC Hoa Kỳ. Ngoài ra, khoảng 87% trường hợp đột quỵ do thiếu máu cục bộ, xảy ra khi không có đủ lượng máu lên não.
Tuy nhiên, giống như bệnh tim, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn uống từ thực vật có thể giúp ngăn ngừa đột quỵ. Các phát hiện được công bố trên tạp chí Thần kinh học vào năm 2021 cho thấy rằng chế độ ăn uống lành mạnh dựa trên thực vật có thể làm giảm nguy cơ mắc tất cả các loại đột quỵ. Các nhà nghiên cứu từ Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan lưu ý rằng việc áp dụng chế độ ăn uống dựa trên thực vật bao gồm rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, đậu... đồng thời loại bỏ các lựa chọn không lành mạnh, đã giúp giảm 10% nguy cơ đột quỵ.
Hunnes lưu ý: "Giống như bệnh tim, đột quỵ (đặc biệt là thiếu máu cục bộ) có liên quan đến việc tăng cholesterol, huyết áp và các mảng bám trong cơ thể. Bệnh này cũng có thể được đảo ngược và/hoặc điều trị triệu chứng bằng thực phẩm thực vật".
3. Bệnh tiểu đường
Theo CDC Hoa Kỳ, bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến hơn 11% những người sống ở Hoa Kỳ, tức là hơn 37 triệu người. Một nghiên cứu năm 2017 được công bố bởi Tạp chí Tim mạch Lão khoa cũng chỉ ra rằng những con số này tiếp tục tăng lên, đồng thời cho thấy chế độ ăn dựa trên thực vật có thể giúp ngăn ngừa và kiểm soát bệnh.
Hunnes giải thích rằng "khi chúng ta ăn thực phẩm gây viêm (chẳng hạn như các sản phẩm từ động vật, thực phẩm chế biến sẵn), chúng ta bắt đầu phản ứng insulin và phản ứng viêm với IGF-1". Cô cũng nói rằng "viêm và lượng đường trong máu cao (liên quan đến thực phẩm chế biến và một số sản phẩm thịt) có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Rõ ràng, chế độ ăn toàn thực phẩm, dựa trên thực vật sẽ đảo ngược điều này và giảm viêm nhiễm cũng như lượng đường trong máu".
4. Bệnh thận
Tiến sĩ Hunnes cho biết, bệnh tiểu đường và huyết áp cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận, nhưng đây là một vấn đề sức khỏe khác có thể ngăn ngừa hoặc kiểm soát bằng chế độ ăn uống dựa trên thực vật.
Một phân tích năm 2020 được công bố trên tạp chí Current Opinion in Nephrology and Hypertension kết luận rằng chế độ ăn dựa trên thực vật là lý tưởng để ngăn ngừa bệnh thận mãn tính. Nghiên cứu bổ sung cùng năm đó được đăng trên tạp chí Nature Reviews Nephrology lưu ý rằng chế độ ăn ưu tiên thực vật có thể giúp giảm nguy cơ mắc các triệu chứng có vấn đề liên quan đến bệnh thận cũng như sự tiến triển của nó.
Tiến sĩ Hunnes cho biết thêm rằng "khi chúng ta ăn chế độ ăn toàn thực phẩm, dựa trên thực vật, chúng ta có thể giảm huyết áp và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Do đó, chúng ta có thể giảm nguy cơ mắc bệnh thận".
6. Ung thư vú
Ung thư vú là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ. Theo thông tin chia sẻ trên Medical News Today, một nghiên cứu do Đại học Paris-Saclay thực hiện cho thấy chế độ ăn lành mạnh dựa trên thực vật có thể giảm 14% nguy cơ ung thư vú.
Hunnes nói: "Có nhiều nghiên cứu về cách casein từ sữa có thể làm tăng tốc độ phát triển khối u, đặc biệt là khối u do ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt. Thịt cũng có thể làm tăng IGF-1, một loại hormone cũng có thể làm tăng tốc độ phát triển khối u. Đây là một phần lý do tại sao chế độ ăn toàn thực phẩm, thực vật có thể làm giảm nguy cơ phát triển ung thư vú!".