SOHA NEWS
Theo Ths.Bs Phan Chí Thành, Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Phụ sản Trung ương, trong những năm gần đây, tỷ lệ vô sinh ở nữ giới đang ở mức báo động và có xu hướng ngày càng gia tăng. Vô sinh do yếu tố nữ chiếm 40% tổng số trường hợp vô sinh nói chung, tình trạng này ảnh hưởng xấu lên đời sống tình cảm, tinh thần và hôn nhân của 2 vợ chồng.
Thế nhưng, có kiến thức và sớm nắm bắt được những nguyên nhân dẫn đến vô sinh hiếm muộn sẽ giúp cho quá trình điều trị trở nên dễ dàng hơn.
Vô sinh là một tình trạng không thể thụ thai ở những đôi vợ chồng cho dù họ quan hệ tình dục đều đặn và không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào trong vòng 6 tháng đến 1 năm. Vì vậy, với trường hợp 2 vợ chồng có quan hệ thường xuyên và không sử dụng các biện pháp tránh thai nào sau 1 năm trở lên nhưng chưa có tin vui, hãy liên hệ ngay với các chuyên gia để được thăm khám và tư vấn kịp thời.
Nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới
1. Rối loạn rụng trứng (40%)
Đây là tình trạng buồng trứng hoạt động kém, không phóng noãn, trứng không rụng hay rụng không đều gây khó khăn cho việc thụ thai. Nguyên nhân dẫn đến rối loạn rụng trứng chủ yếu là do buồng trứng đa nang hay suy buồng trứng sớm.
Hội chứng buồng trứng đa nang: biểu hiện điển hình là rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, rậm lông, thừa cân.
Hội chứng buồng trứng đa nang hay còn gọi là PCOS – Polycystic Ovary Syndrome. Buồng trứng đa nang là tình trạng bộ phận buồng trứng xuất hiện nhiều nang nhỏ. Bệnh xảy da do yếu tố cường androgen. Khi đó lượng hormone này sẽ làm ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng – trứng không rụng và chứa đầy trong các nang.
Triệu chứng và cũng là hệ quả điển hình nhất của buồng trứng đa nang là chu kỳ kinh nguyệt không đều, kinh thưa. Thậm chí, có chị em 4 – 6 tháng mới thấy có kinh một lần. Đây là nguyên nhân trực tiếp khiến phụ nữ PCOS khó có con.
Dự trữ buồng trứng giảm: tuổi càng cao thì dự trữ buồng trứng càng giảm.
Đối với nữ giới tuổi càng cao, khả năng thụ thai cũng giảm xuống. Những phụ nữ dưới 35 tuổi khả năng thụ thai sẽ cao hơn nhóm phụ nữ trên 35 tuổi. Mặt khác, yếu tố tâm lý cũng ảnh hưởng rất nhiều đến khả năng mang thai của người phụ nữ. Các bệnh lý gây rối loạn nội tiết như bệnh lý tuyến giáp làm mất cân bằng nội tiết ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ sinh lý nữ.
2. Tắc vòi trứng (40%)
Tắc vòi trứng là nguyên nhân chiếm đến 40% các trường hợp nữ giới bị vô sinh hiếm muộn. Khi vòi trứng bị tắc, tinh trùng không thể đến gặp trứng nên không thể thụ thai. Lý do cho hiện tượng này có thể kể đến như viêm nhiễm, lạc nội mạc tử cung, hệ quả của việc phá thai không an toàn gây tổn thương tắc vòi trứng, do bẩm sinh…
3. U xơ tử cung (5-10%)
Là hiện tượng tăng trưởng bất thường ở cơ tử cung, diễn ra âm thầm và rất khó phát hiện trong giai đoạn đầu do triệu chứng không thực sự rõ ràng. U xơ tử cung tiến triển có thể chèn ép vòi trứng, bít hẹp cổ tử cung, cản trở con đường đi của tinh trùng đến gặp trứng. Mặt khác, các u xơ to lên có thể làm biến dạng tử cung, nội mạc tử cung, môi trường tử cung không còn thuận lợi cho việc làm tổ của phôi.
4. Lạc nội mạc tử cung (25-50%)
Mỗi chu kỳ kinh nguyệt, nội mạc tử cung bong ra và chảy máu kinh. Tuy nhiên vì nhiều nguyên nhân khác nhau, các tế bào của lớp nội mạc này lại đi đến các vị trí khác ngoài tử cung như vòi trứng, buồng trứng, bàng quang… gây tắc, viêm nhiễm. Hậu quả là gây tắc vòi trứng, ngăn cản tinh trùng gặp được trứng dẫn đến vô sinh.
5. Viêm dính buồng tử cung
Lớp trong cùng của tử cung là lớp nội mạc gồm lớp chức năng ở trên và lớp đáy ở dưới. Lớp chức năng sẽ bị bong ra mỗi lần hành kinh, lúc này lớp đáy ở dưới có trách nhiệm tái tạo lại lớp niêm mạc đã bị mất đi.
Dính buồng tử cung là hiện tượng thành tử cung phía trước và phía sau dính vào nhau, lớp đáy nội mạc tử cung bị tổn thương, khả năng tái tạo lại niêm mạc suy giảm, gây khó khăn cho việc thụ thai, làm tổ của phôi gây vô sinh thứ phát ở nữ giới.
Nhiều chị em chủ quan không phát hiện những dấu hiệu ban đầu của vô sinh. Ảnh: Internet
6. Bất thường tại cổ tử cung
Để có thể đến gặp trứng, tinh trùng phải bơi qua đoạn đường dài từ cổ tử cung, tử cung đến vị trí trứng trong vòi trứng. Các yếu tố làm môi trường thay đổi, không thuận lợi cho quá trình bơi qua của tinh trùng gây cản trở khả năng thụ thai.
7. Chất nhầy kém
Dịch nhầy ở cổ tử cung có vai trò rất quan trọng trong quá trình thụ thai. Dịch nhầy tốt sẽ tạo môi trường lý tưởng giúp tinh trùng dễ dàng bơi qua và nhanh chóng đến gặp được trứng. Nếu chất lượng chất nhầy kém như dầy, dính không có độ đàn hồi tốt sẽ cản trở khả năng bơi của các chú tinh binh dẫn đến khả năng mang thai của nữ giới giảm.
8. Kháng thể kháng tinh trùng
Đã có nhiều trường hợp, kháng thể kháng tinh trùng được tìm thấy trong chất nhầy cổ tử cung nữ giới. Các kháng thể này sẽ tấn công tinh trùng làm tinh trùng bất động, ngưng kết, khiến tinh trùng không thể di chuyển vào tử cung. Hệ quả là trứng không gặp được tinh trùng gây vô sinh hiếm muộn.
Các nguyên nhân khác
"Ngoài ra, nhiều chị em phụ nữ gặp căng thẳng, lo âu, stress kéo dài sẽ rụng trứng ít hơn 20% so với phụ nữ bình thường. Không những thế, căng thẳng lo âu làm giảm ham muốn tình dục, gián tiếp làm giảm khả năng có con. Bởi stress quá mức sẽ gây ức chế đến chức năng ở vùng dưới đồi – là nơi kiểm soát tuyến yên, tuyến giáp, tuyến thượng thận, buồng trứng và gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.
Ngoài ra, vô sinh nữ nguyên nhân còn do lạm dụng các chất kích thích như bia, rượu, hút thuốc lá,… sử dụng thuốc tránh thai bừa bãi hay do yếu tố tuổi tác", BS Thành cho hay.
Theo BS Thành, hiện nay, trong y học có rất nhiều biện pháp chẩn đoán tình trạng vô sinh ở nữ, chẳng hạn như kiểm tra sự rụng trứng, xét nghiệm hoóc môn, siêu âm vùng chậu hay chụp buồng tử cung… Để xử lý vô sinh ở nữ giới, đặc biệt là phụ nữ bị vô sinh do rối loạn buồng trứng, phương pháp thường gặp nhất là kích thích sự rụng trứng bằng một số loại thuốc giúp thụ thai. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ chỉ định bệnh nhân phẫu thuật để khắc phục các vấn đề như polyp nội mạc tử cung, vách ngăn tử cung hay mô sẹo trong tử cung.
Bên cạnh đó, các chị em nên lưu ý tái khám đúng lịch hẹn để được theo dõi tiến triển của bệnh, phát hiện các triệu chứng bất thường cũng như tình trạng sức khỏe. Và một điều vô cùng quan trọng trong hành trình này là sự cảm thông, động viên của người nhà nhưng trên hết là tinh thần lạc quan, vững vàng và thấu hiểu của cả hai vợ chồng.