Chuyên gia dinh dưỡng nổi tiếng Đài Loan (Trung Quốc) Gao Min Min cho biết, ung thư đại trực tràng là một trong những loại ung thư phổ biến trên thế giới. Bệnh ung thư nguy hiểm này bị ảnh hưởng rất lớn bởi thói quen ăn uống.
Cụ thể, những người ăn uống đúng cách, lựa chọn thực phẩm lành mạnh, tập thể dục và giữ cân nặng hợp lý có thể giảm nguy cơ mắc loại ung thư này. Ngược lại, một số thực phẩm ăn càng nhiều thì nguy cơ mắc bệnh sẽ càng tăng. Đứng đầu danh sách đó là 7 thực phẩm vừa quen thuộc lại vừa được nhiều người yêu thích sau đây:
1. Thịt chế biến sẵn
Tuy rất tiện lợi, ngon miệng với nhiều người nhưng các loại thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, lạp xưởng, thịt muối, thịt xông khói… làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.
Thịt chế biến sẵn, thịt đỏ, thịt nướng đều làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng (Ảnh minh họa)
Lý do là những món thịt chế biến sẵn này chứa hàm lượng cao natri nitrit, natri nitrat. Đây là thủ phạm hàng đầu gây ung thư và khiến tình trạng bệnh viêm trực tràng trở nên nặng hơn. Chúng cũng chứa nhiều chất phụ gia, bảo quản gây cản trở quá trình hấp thu. Từ đó khiến toàn bộ hệ thống tiêu hóa bị quá tải, “nhiễm độc”, suy giảm chức năng. Đồng thời, còn làm cho hệ miễn dịch suy yếu nhanh trong khi đây là yếu tố quan trọng để chống lại ung thư.
2. Nước ngọt có ga
Lạm dụng nước ngọt có ga có thể gây hại cho sức khỏe, thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư. Đó là do hàm lượng siro ngô fructose cao và các loại đường tinh chế khác có trong đó. Đường tinh chế có thể gây ra những đột biến insulin lớn và có khả năng thúc đẩy sự phát triển mạnh của các tế bào ung thư. Bao gồm cả ung thư đại trực tràng.
Các nghiên cứu tại Mỹ và cảnh báo của WHO cho thấy tiêu thụ nước ngọt có ga và đồ uống thể thao có liên quan đến nguy cơ tử vong sớm cao hơn 28%, nguy cơ tử vong do bệnh tim cao hơn 31% và nguy cơ tử vong do ung thư tăng 16%. Các nhà khoa học Pháp cũng phát hiện ra rằng cứ tiêu thụ nhiều thêm 100ml loại nước này làm tăng 18% nguy cơ ung thư và 22% nguy cơ ung thư vú.
3. Thịt đỏ, mỡ động vật
Theo tổ chức nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC), bên cạnh thịt chế biến sẵn thì thịt đỏ cũng là tác nhân gây ung thư trực tràng. Thịt đỏ được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xếp vào nhóm có khả năng gây ung thư cho con người (nhóm 2A).
Nghiên cứu của WHO chỉ ra rằng tiêu thụ 76g thịt đỏ làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn 20% so với chỉ tiêu thụ khoảng 21g mỗi ngày. Việc ăn thịt đỏ như thịt bò, thịt dê, thịt cừu… với hàm lượng khoảng 160g/ngày hoặc chế độ ăn quá 5 lần/tuần sẽ làm tình trạng bệnh thêm trầm trọng, tăng nguy cơ tái phát gấp 3 lần.
Do thịt đỏ, mỡ động vật góp phần tăng lượng axit mật, làm thay đổi và thúc đẩy sự phát triển của các vi khuẩn trong ruột, nhất là Clostridia. Các vi khuẩn này có thể biến đổi axit mật thành các chất chuyển hóa có khả năng tác động tới sự sinh sản của các tế bào biểu mô ruột. Hay chất haem là một sắc tố đỏ được tìm thấy tự nhiên trong thịt đỏ. Nó có thể làm suy yếu các tế bào, và khiến vi khuẩn trong cơ thể sản xuất các hóa chất độc hại gây bệnh ung thư.
4. Đồ uống có cồn
Đồ uống có cồn, đặc biệt là rượu bia rượu bia là 1 trong những nguyên nhân hàng đầu gây ung thư. Rượu bia gây ung thư theo nhiều cơ chế. Uống rượu dẫn đến tăng chất oxy hóa trong tế bào. Chính các sản phẩm chuyển hóa từ ethanol trực tiếp hoặc gián tiếp gây ra ung thư đại trực tràng. Khi vào cơ thể, ethanol có trong bia rượu được chuyển hóa thành acetaldehyde, làm tổn thương tế bào, hỏng chuỗi DNA.
Bia rượu không chỉ gây ung thư gan mà còn là tác nhân ung thư đại trực tràng (Ảnh minh họa)
Theo WHO, khi sử dụng rượu bia, 95% chất cồn được chuyển hóa qua gan trở thành các hợp chất mới. Dưới tác dụng của enzyme alcohol dehydrogenase, rượu được oxy hóa thành acetaldehyde, 1 chất làm sinh sôi các tế bào ung thư bằng cách tấn công DNA và gây ung thư đại trực tràng, ung thư gan, ung thư dạ dày…
5. Thực phẩm hun khói hoặc nướng
Các chế biến hun khói hoặc nướng, nhất là với thịt tuy nhiều người thích nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ sản sinh các chất độc gây ung thư. Quá trình nướng, chiên ở nhiệt độ cao sẽ sản sinh ra benzopyrene - một chất gây ung thư và khiến cơ thể tích tụ heterocyclic amines. Khi đó, bệnh ung thư trực tràng sẽ khó điều trị và dễ tái phát hơn.
Benzopyrene được WHO xếp vào nhóm chất gây ung thư nguy hiểm hàng đầu. Chỉ cần hấp thụ 1 nanogram benzopyrene cũng có thể làm thay đổi cấu trúc, hướng và chức năng của DNA trong cơ thể con người. Nhất là khi chế biến với nhiệt độ cao làm thịt bị cháy khét, phần bị cháy khét đó chứa benzopyrene.
Thịt hun khói còn chứa rất nhiều chất béo, hàm lượng cholesterol cao và natri có hại. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng ăn 2 miếng thịt hun khói mỗi ngày làm tăng nguy cơ bị ung thư đại tràng lên 21%.
6. Các món chiên rán, nhiều dầu mỡ
Những đồ ăn có hàm lượng chất béo bão hòa (chất béo xấu) cao, nếu dung nạp một thời gian dài sẽ gây tăng cân, béo phì. Đặc biệt, các dạng đồ ăn này được xếp vào nhóm 2 theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về khả năng gây ung thư, bao gồm cả ung thư đại trực tràng.
Việc tiêu thụ nhiều thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ như khoai tây chiên, gà rán, xúc xích khiến cơ thể tích tụ heterocyclic amines. Đây là hoạt chất gây ra nhiều loại bệnh ung thư, trong đó có ung thư trực tràng. Ngoài ra, việc tiêu thụ quá nhiều dầu mỡ trong thời gian dài cũng làm rối loạn tiêu hóa, chức năng đại trực tràng suy giảm và dễ mắc bệnh hơn.
7. Rau củ muối
Những thực phẩm chứa nhiều muối, lên men như dưa muối, cà muối, trái cây muối… là tác nhân làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng. Đây cũng là những món “cấm kỵ” trong chế độ ăn của người đã mắc, đang điều trị ung thư trực tràng.
Rau củ muối chua thường được dùng như đồ ăn kèm dù hại cho sức khỏe (Ảnh minh họa)
Vì loại thực phẩm này có hàm lượng nitrit cao, sau khi vào cơ thể người sẽ chuyển hóa thành nitrosamine. Đây là 1 chất gây ung thư nguy hiểm dược WHO cảnh báo nhiều lần. Hơn nữa, khi đã lên men rau củ muối còn chứa axit, khiến dạ dày và trực tràng bị tăng dịch, nồng độ axit, gây viêm, sau đó là ung thư. Đặc biệt là với rau củ muối xổi, chưa chín kỹ. Ngoài ra, khi chế biến nếu không bảo quản kỹ rất dễ bị vi khuẩn xâm nhập, làm tăng nguy cơ bệnh tật cho con người.
Nguồn: Health GVM, WHO, Healthline