Đối tượng cần lưu tâm khi mắc cúm
Tại Việt Nam, các virus gây bệnh cúm mùa thường gặp là cúm A/H3N2, A/H1N1 và cúm B. Bệnh này xảy ra hàng năm, thường vào mùa đông xuân, nhưng năm nay bệnh bùng phát và diễn biến mạnh trong mùa hè.
Theo chuyên gia, bệnh cúm (A/H3N2, A/H1N1 và cúm B) thường lành tính, nhưng cũng có thể biến chứng nặng và nguy hiểm. Những nhóm đối tượng có nguy cơ cao là: người có bệnh lý mạn tính, tim mạch và hô hấp, người suy giảm miễn dịch, người già (trên 65 tuổi), trẻ em (dưới 5 tuổi) và phụ nữ có thai. Bệnh có thể tiến triển nặng, gây viêm phổi nặng, suy đa phủ tạng dẫn đến tử vong.
Số liệu thống kê tại tại Trung tâm Xét nghiệm Medlatec từ ngày 1- 18/7, có 4.887 trường hợp làm xét nghiệm cúm, trong đó số ca dương tính là 2.377 ca, gồm phát hiện 2.313 ca mắc cúm A (chiếm 97%) và 62 ca phát hiện mắc cúm B (chiếm 3%).
Nhóm tuổi có tỷ lệ mắc cao nhất là trên 18 tuổi (chiếm 49,85%), sau đó là độ tuổi từ 1 đến 6 tuổi (chiếm 32,27%), từ 6-18 tuổi (chiếm 17,37%) và chiếm tỷ lệ thấp nhất là dưới 1 tuổi (0.5%).
Virus cúm có thể gây ra tình trạng nguy hiểm ở những đối tượng có nguy cơ cao (Ảnh minh hoạ)
ThS.BSNT Nguyễn Tiến Tùng - Chuyên khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Đa khoa Medlatec, cho biết triệu chứng đặc trưng của cúm là sốt cao đột ngột, rét run, đau đầu, đau mỏi người, viêm họng, chảy nước mũi, nhưng những triệu chứng này có thể nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường hoặc cảm cúm bình thường.
Việc chẩn đoán chính xác cúm có ý nghĩa quan trọng trong việc phát hiện sớm bệnh để làm giảm việc sử dụng kháng sinh không đúng và lựa chọn liệu pháp kháng virus. Đồng thời, chẩn đoán kịp thời để bệnh nhân được cách ly và điều trị, hạn chế biến chứng và khả năng lây lan ra cộng đồng.
Theo BS Tùng, thông thường, việc chỉ định làm xét nghiệm cúm được chia thành các nhóm sau:
- Trường hợp nghi ngờ: Có yếu tố dịch tễ, sốt và triệu chứng viêm long đường hô hấp.
- Trường hợp xác định đã mắc bệnh: Có biểu hiện lâm sàng cúm, xét nghiệm dương tính khẳng định nhiễm virus cúm A (H1N1).
- Người lành mang virus: Không có biểu hiện lâm sàng nhưng xét nghiệm có cúm A (H1N1).
Để chẩn đoán cúm cần phải xét nghiệm kháng nguyên nhanh phát hiện sự hiện diện của kháng nguyên virus trong mẫu (cho kết quả chính xác trong 4 ngày kể từ khi có triệu chứng), thời gian trả kết quả nhanh (15 phút), có thể phát hiện cả cúm A và cúm B.
Ngoài ra còn có thể dùng xét nghiệm RT-PCR để loại và phân loại virus. Hoặc xét nghiệm nuôi cấy virus cho phép mô tả đặc điểm của các loại virus mới, cho phép giám sát độ nhạy kháng virus và sự trôi dạt kháng nguyên.
Đồng thời, người bệnh được chỉ định làm xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu để xem bạch cầu bình thường hoặc giảm nhẹ.
Sau khi được chẩn đoán chính xác căn nguyên, thể bệnh, người bệnh được tư vấn kê đơn điều trị sớm để tránh biến chứng.
Theo hướng dẫn của Bộ Y tế trong quá trình điều trị cúm cần lưu ý:
- Người bệnh phải được cách ly và thông báo kịp thời cho cơ quan y tế dự phòng.
- Dùng thuốc kháng virus đơn độc hoặc kết hợp càng sớm càng tốt, kể cả các trường hợp tiếp xúc với người bệnh và có sốt.
- Điều trị hỗ trợ trong các trường hợp nặng.
- Điều trị tại chỗ ở những cơ sở thích hợp và yêu cầu tuyến trên giúp đỡ đối với những trường hợp nặng.
Việc sử dụng thuốc cũng như các phương pháp điều trị khác ở bệnh nhân cúm cần được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa.
Để phòng ngừa cúm, mọi người cần lưu ý:
- Bảo đảm vệ sinh cá nhân, che miệng khi hắt hơi.
- Thường xuyên rửa tay với xà phòng bằng nước sạch; Vệ sinh mũi, họng hàng ngày bằng nước muối.
- Ăn uống đủ chất để nâng cao thể trạng.
- Tiêm chủng cúm hàng năm (do các chủng virus cúm có thể thay đổi hàng năm), đặc biệt ưu tiên nhóm trẻ từ 6 tháng đến 4 tuổi, người >50 tuổi, có bệnh phổi mạn tính, bệnh tim mạn tính, bệnh thận, gan, rối loạn huyết học, chuyển hóa (gồm tiểu đường, người suy giảm miễn dịch), phụ nữ mang thai, nhân viên y tế.
- Hạn chế tiếp xúc với bệnh nhân cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết.