Đó là nhận định của TS Phạm Văn Bình – trưởng khoa Ngoại tổng hợp Bệnh viện K Trung ương về ung thư đại trực tràng.
Gân hàng chục nghìn ca mới mắc ung thư đại trực tràng tại Việt Nam mỗi năm
Tiến sĩ Bình cho biết trên thế giới ước tính mỗi năm có 1.360.602 ca mới mắc và phân nửa (693.933 ca) sẽ tử vong trong một thời gian ngắn sau khi chẩn đoán.
Ở Mỹ, người ta cập nhật năm 2017 dự đoán có 95.500 ca và mỗi năm có thêm 439. 000 ca mới mắc, có khoảng hơn 50 nghìn bệnh nhân không may mắn tử vong vì ung thư này dù đây là quốc gia giàu có và y tế phát triển.
Tại Châu Âu con số này trên nửa triệu ca mới mắc. Tại Việt Nam hàng năm có 8.768 ca mới mắc. Ở nam giới ung thư đại trực tràng là ung thư thường gặp, đứng hàng thứ 4 sau ung thư phổi, gan và dạ dày.
Theo con số ghi nhận tại vùng Hà Nội khoảng 17,1 người/100.000 dân với nam giới và với nữ khoảng 13,7 người/100.000 dân ở nữ giới có khả năng mắc ung thư đại trực tràng.
Trên bản đồ ung thư đại trực tràng của thế giới, tỷ lệ mắc cao ở Bắc Mỹ, Châu Âu, các tỷ lệ bệnh nhân mắc nhiều tỷ lệ cũng cao. Ở Việt Nam, con số ghi nhận ung thư đại trực tràng ngày càng tăng vì chế độ ăn uống và các yếu tố tiền ung thư chậm phát hiện.
TS Bình cho biết đại trực tràng dài khoảng 1,2 m, được chia thành đại tràng lên, đại tràng ngang, đại tràng xuống, đại tràng sigma và trực tràng. Ung thư đại trực tràng là bệnh phát sinh bởi các tế bào ác tính hình thành từ các mô của đại trực tràng.
Ung thư đại trực tràng vốn là bệnh của người già. Nguy cơ ung thư đại trực tràng tăng nhanh khi bước qua tuổi 50. Hơn 90% ung thư đại trực tràng được chẩn đoán ở tuổi 50 trở lên.
Nhưng hiện nay, chế độ ăn cũng như lối sống của chúng ta đóng vai trò quan trọng nhất trong sự hình thành và tiến triển của ung thư đại trực tràng.
Ăn quá nhiều chất béo, thịt, mỡ sẽ có nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng, nhất là lại không ăn chất xơ, rau hoặc quá ít vận động, quá béo khiến bệnh đang trẻ hóa. Đặc biệt là yếu tố gia đình những người bị polyp tuyến thì chắc chắc họ sẽ bị ung thư sau tuổi 25.
TS Bình cho biết dấu hiệu của ung thư đại trực tràng cũng như các bệnh ung thư khác, tiến triển thầm lặng, ở giai đoạn sớm bệnh nhân hoàn toàn không có một triệu chứng nào. Khi có triệu chứng rõ rệt thì thường bệnh đã ở giai đoạn lan tràn.
Chính vì vậy, TS Bình khuyến cáo với những dấu hiệu như thay đổi đại tiện, khi thì táo bón, lúc tiêu chảy. Đi ngoài phân máu ở giai đoạn tiến triển là một trong những dấu hiệu đáng tin nhất của ung thư đại trực tràng, đặc biệt khối u nằm càng gần hậu môn, thì triệu chứng này càng rõ.
Ngoài ra, bệnh nhân có thể sẽ cảm thấy mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt và nặng hơn là khó thở, sụt cân không rõ nguyên nhân. Thay đổi khuôn phân, phân có thể nhỏ lại méo, dẹt thì cần đi khám ngay.
20 tuổi đã mắc ung thư đại trực tràng, nguyên nhân do đâu?
Đặc biệt, bệnh ung thư đại trực tràng có liên quan tới yếu tố gia đình với những người bị polyp đa tuyến. Chính vì vậy, TS Bình khuyên ở gia đình người có ung thư đại trực tràng nhất là ung thư do polyp tuyến các thành viên như cha mẹ, anh em cần phải kiểm tra nội soi đại trực tràng ngay để phát hiện và điều trị polyp tuyến.
Nếu bệnh nhân bị polyp tuyến mà không điều trị, cắt bỏ thì nguy cơ ung thư đại trực tràng rất cao có bệnh nhân đã bị ung thư ở tuổi 20 do polyp tuyến K hóa.
Khi phát hiện ung thư đại trực tràng, bệnh nhân đến viện để bác sĩ khám và có thể bác sĩ thăm trực tràng khám hậu môn, kiểm tra có thể sờ thấy khối u. Hoặc có thể xét nghiệm tìm máu trong phân. Định lượng chất trong máu CEA xem sớm hay muộn.
Ung thư đại trực tràng.
Ngoài ra, còn các biện pháp chẩn đoán như bác sĩ sẽ cho chụp khung đại tràng có chất cản quang. Với phương pháp này, TS Bình cho biết khi chụp qua màn hình quang nếu có khối u thì khu vực đó sẽ khuyết 1 chỗ.
Phương pháp áp dụng nhiều hiện nay là soi đại trực tràng ống mềm, uống thuốc để chuẩn bị lòng đại tràng tốt, đánh thụt.
Bác sĩ đưa ống soi vào và soi toàn bộ khung ruột già xem có khối u, chảy máu, polyp có chân không. Soi đại tràng ống mềm có giá trị tìm xác định chẩn đoán khối u, bấm sinh thiết. Soi xem u đó là u gì, đọc kết quả và đây là tiêu chuẩn vàng, quan trọng nhất để chẩn đoán ung thư đại trực tràng.
Ngoài ra, bệnh nhân có thể chụp cát lớp, chụp Cộng hưởng từ hoặc chụp PET.
Trên thế giới người ta còn có phương pháp chẩn đoán ung thư đại trực tràng nữa đó là chụp đại tràng ảo, chụp toàn thân và dựng hình lại. Đây là phương pháp hiếm, Việt Nam ít bệnh viện làm được phương pháp này.
TS Bình cho biết về ung thư đại trực tràng: Bản thân khối u có khả năng di căn chạy đi nơi khác qua các con đường đi theo thành đại tràng lan rộng khối u, theo hệ thống bạch huyết, khối u len vào đường bạch huyết để tạo hạch thượng đòn.
Tế bào ung thư có thể theo đường máu tế bào ung thư hòa vào máu, tuần hòa đi khắp nơi di căn gan, phổi, và các vị trí khác.
Chính vì thế, TS Bình khuyến cáo, khi có các dấu hiệu trên cần đi khám ngày vì đó là chìa khóa vàng để biết các triệu chứng phát hiện sớm ung thư không lo di căn.
Với điều trị ung thư đại trực tràng, TS Bình chia sẻ để điều trị thành công ung thư đại trực tràng phải kết hợp đa mô thức từ phẫu thuật, xạ trị, hoá trị... chỉ một phương pháp thì không thể điều trị được ung thư đại trực tràng.