Càng ngày càng có nhiều người mắc các bệnh liên quan đến tinh trùng với tỉ lệ bệnh nhân ngày càng trẻ hóa.
Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe nam giới mà còn liên quan đến sức khỏe sinh sản, duy trì nòi giống và các vấn đề phức tạp khác của gia đình và xã hội.
Làm sao để có chất lượng tinh trùng tốt, khỏe mạnh luôn là một vấn đề không chỉ nam giới mà phụ nữ cũng quan tâm đặc biệt.
Theo nghiên cứu của các chuyên gia tình dục, 10 nguyên nhân sau đây ảnh hưởng nghiêm trọng nhất đến chất lượng và sức khỏe tinh trùng mà bất kỳ ai cũng cần phải biết để phòng tránh những tác hại.
1. Thuốc lá, rượu
Ai cũng biết thuốc lá và rượu luôn luôn là "kẻ thù" của sức khỏe, ảnh hưởng đến tinh trùng một cách rõ ràng.
Các nghiên cứu cho thấy, hút thuốc làm cho chỉ số chất lượng tinh dịch giảm đáng kể, tỷ lệ dị tật tinh trùng tăng lên, tăng số lượng các tế bào máu trắng trong tinh dịch.
Các chất Nicotin và polycyclic aromatic hydrocarbons trong thuốc lá có thể gây teo tinh hoàn và thay đổi hình dạng tinh trùng.
Nghiên cứu cho thấy rằng, rượu có tác động trực tiếp vào gan và tinh hoàn. Người nghiện rượu mãn tính xuất hiện bệnh teo tinh hoàn, dẫn đến chất lượng tinh dịch giảm.
2. Ma túy và các chất kích thích
Việc nam giới sử dụng ma túy và chất kích thích đang ngày càng có xu hướng gia tăng. Một số loại chất gây nghiện như cần sa, cocaine… rất ảnh hưởng đến chất lượng của tinh dịch.
Cần sa có thể làm giảm nồng độ androgen trong máu, giảm mật độ tinh trùng, gây ra tỉ lệ tinh trùng thấp.
3. Khí thải giao thông
Khí thải của các phương tiện giao thông, đặc biệt là ô tô có chứa một lượng lớn các chất có hại như sulfur dioxide, carbon dioxide. Khi chúng ta tiếp xúc lâu dài với khói xe, chất độc hại sẽ tích tụ lại trong cơ thể.
Các loại chất độc trong khí thải này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản, mà còn có thể làm tăng tỷ lệ mắc bệnh ung thư và các bệnh nguy hiểm khác.
Nghiêm trọng nhất là trong khói xe có chứa chất dioxin rất mạnh, có thể gây rối loạn nội tiết, làm cho tinh hoàn nam thay đổi hình thái, giảm số lượng tinh trùng, giảm tỉ lệ sinh tinh.
4. Nhiệt độ
Nam giới nếu tiếp xúc với môi trường nhiệt độ cao sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe tinh hoàn, chất lượng tinh trùng và sự sinh tinh.
Mặc dù điều này đã được cảnh báo nhiều nhưng vẫn đang gây ra nhiều tranh cãi liên quan về sự đúng/sai của nó.
Trên thực tế, đã có nhiều nghiên cứu thí nghiệm trên động vật, kết quả cho thấy, nếu để con đực sống ở nhiệt độ 38,5°C trong vòng 55 phút, khả năng sinh sản của nó sẽ giảm.
Vì vậy, tốt nhất là không tranh cãi nhiều mà hãy cố gắng đừng đứng quá lâu trong môi trường nhiệt độ cao, chẳng hạn như phòng tắm hơi hay tắm với nước quá nóng.
5. Estrogen
Estrogen có một tác động đáng kể đến hệ thống sinh sản của nam giới. Nồng độ androgen (hoóc môn giới tính nam) gây ra những thay đổi trong cấu trúc mô tinh hoàn, dẫn đến bệnh ung thư tinh hoàn.
Đồng thời làm giảm số lượng tinh trùng trong tinh dịch, gây ra chứng to vú, rối loạn nội tiết.
Đàn ông dùng thuốc có chứa estrogen trong ngắn hạn sẽ không có tác động đáng kể, nhưng tiếp xúc lâu dài sẽ gây ra thiệt hại lớn, dẫn đến bệnh thiểu năng sinh dục.
6. Tiếng ồn
Với sự phát triển hiện đại của nhiều thiết bị công nghệ gây ra tiếng ồn, làm tác động không nhỏ đến sức khỏe của nam giới.
Tiếng ồn cũng là một hình thức ô nhiễm môi trường. Một số chuyên gia đề xuất và chỉ ra rằng sự tồn tại của tiếng ồn trong môi trường có thể ảnh hưởng đến cơ thể con người giống như hóa chất độc hại vậy.
Tiếng ồn không chỉ làm rối loạn nội tiết, mà còn dẫn đến tinh dịch và tinh trùng bất thường. Ô nhiễm tiếng ồn kéo dài có thể gây vô sinh nam. Đối với phụ nữ, nó có thể dẫn đến sẩy thai, dị tật thai nhi.
7. Bức xạ
Bức xạ đã được xác định là có tác động rõ ràng đối với sức khỏe con người, có thể gây ra những thay đổi trong cấu trúc của mô tinh hoàn, tăng tỷ lệ dị dạng tinh trùng, giảm số lượng và mật độ tinh trùng.
Tuy nhiên, chưa có một kết luận chính xác về việc liều lượng nhỏ phóng xạ có gây ra vô sinh hay không.
Thiết bị điện tử chúng ta sử dụng hàng ngày cũng có thể gây vô sinh, điều này gây ra những cuộc tranh cãi lớn và hiện vẫn chưa có hồi kết.
Vì vậy, nếu muốn hạn chế các tác nhân gây hại cho tinh trùng, tốt nhất nam giới nên giảm thiểu tiếp xúc với các nguồn bức xạ.
8. Bao bì thực phẩm và mỹ phẩm
Hiệp hội nghiên cứu Đức vừa phát đi một thông cáo báo chí cho biết, trong vài thập kỷ qua, tỉ lệ nam giới toàn cầu bị giảm số lượng tinh trùng có thể liên quan đến hóa chất có tên gọi là phthalates.
Phthalate là một chất hóa học được thêm vào trong quá trình sản xuất nhựa, sơn nhằm làm thay đổi tính chất cơ bản của vật liệu. Nó có thể làm cho nhựa cứng hơn, dẻo hơn, trong suốt hơn hoặc làm cho sơn cứng hơn.
Nó được sử dụng rộng rãi trong các đồ chơi, bao bì thực phẩm, sàn gỗ công nghiệp, giấy dán tường, chất tẩy rửa, dầu nhờn, sơn móng tay, keo xịt tóc, xà phòng và dầu gội đầu…. và hàng trăm ngàn sản phẩm khác.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, phthalates có thể can thiệp vào nội tiết, giảm số lượng tinh trùng, khả năng di chuyển thấp, hình dạng bất thường, đồng thời là nguyên nhân gây ra bệnh ung thư tinh hoàn.
Trong mỹ phẩm, sơn móng tay chứa phthalates với nồng độ ở mức cao nhất. Nó đi vào cơ thể thông qua hệ thống hô hấp và da, gây nguy hiểm cho khả năng sinh sản trong tương lai của nam giới.
Phthalates cũng nhập vào cơ thể thông qua các hộp nhựa thực phẩm và nước uống, chẳng hạn như trong các lớp phủ của hộp thực phẩm, sữa, chai nước khoáng tái chế.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trong thực phẩm đóng hộp hàm lượng chất béo càng cao càng dễ dàng bị ô nhiễm, chẳng hạn như thịt lợn, cá cơm, cá mòi.
Để giảm phthalate gây hại cho cơ thể con người, các chuyên gia khuyến cáo rằng tốt nhất không nên sử dụng túi hộp xốp, hạn chế làm nóng thức ăn trong lò vi sóng bằng hộp nhựa chứa polyvinyl clorua.
9. Nguyên tố vi lượng
Khả năng sinh sản nam giới có liên quan mật thiết đến các yếu tố vi lượng như kẽm, selen, đồng, canxi và magiê.
Kẽm là một yếu tố quan trọng trong hệ thống sinh sản, thiếu kẽm ảnh hưởng đến các cơ quan sinh sản vị thành niên nam, giảm sức vận động của tinh trùng.
Đồng thời làm cho chức năng miễn dịch bị suy yếu, dễ bị viêm tuyến tiền liệt, viêm mào tinh hoàn và các bệnh truyền nhiễm khác.
Vì vậy, nam giới nên thường xuyên ăn thực phẩm có hàm lượng kẽm, selen cao như sữa, ngô, gạo đen, đậu đen...
10. Thuốc, dược phẩm
Nam giới phải sử dụng các loại thuốc thường xuyên sẽ làm giảm chức năng của tuyến sinh dục, suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, rối loạn chức năng tình dục.
Để tránh điều này, nam giới nên chú ý hơn đến chủng loại thuốc, liều lượng, cách điều trị, độ tuổi và các yếu tố khác.
*Theo Health/99