Ngày 17/10, Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) đưa ra tuyên bố thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar thiệt mạng trong một cuộc đấu súng ở miền nam Gaza. IDF cũng xác nhận họ không biết đã tiêu diệt được thủ lĩnh Sinwar cho đến khi xác minh hồ sơ nha khoa, dấu vân tay và xét nghiệm DNA xác nhận cái chết của lãnh đạo Hamas.
Cái chết của thủ lĩnh Sinwar và trước đó là loạt thủ lĩnh cấp cao của Hamas được xem là thời khắc then chốt để Israel hoàn thành mục tiêu loại bỏ hoàn toàn ảnh hưởng Hamas ở dải Gaza.
Thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar thiệt mạng trong một cuộc đấu súng ở miền nam Gaza hôm 17/10. (Ảnh: AP)
Tuy nhiên, xung đột ở Gaza có sớm chấm dứt hay không còn phụ thuộc nhiều vào toan tính chính trị của Israel và Hamas, bởi lực lượng này từng tuyên bố bất kỳ thủ lĩnh nào cũng có thể thay thế.
Các nhà phân tích cho biết, cơ hội này mở ra cho Israel một lối thoát để chấm dứt giao tranh, kể cả ở những nơi xa hơn trong khu vực, như Lebanon, nơi Israel đang giao tranh với Hezbollah.
Nhà phân tích cấp cao về Trung Đông Ryan Bohl từ công ty an ninh RANE Network cho biết: "Cái chết của thủ lĩnh Hamas tạo ra một câu hỏi về sự kế thừa, cũng như câu trả lời về những gì phong trào này muốn thực hiện trong tương lai".
Ông Ryan Bohl cũng cho rằng việc Hamas mất đi người lãnh đạo không có nghĩa phong trào này sẽ dừng lại "kháng chiến" chống lại Israel.
Thủ lĩnh Yahya Sinwar, 61 tuổi, được bổ nhiệm làm lãnh đạo Hamas sau vụ ám sát thủ lĩnh chính trị của phong trào này là Ismail Haniyeh tại Tehran vào tháng 7.
Tuy nhiên, các quan chức Mỹ gọi Sinwar là trở ngại chính cho các cuộc đàm phán ngừng bắn ở Gaza vốn bị đình trệ trong nhiều tháng.
Ngày 17/10, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Washington muốn khởi động lại đàm phán để thúc đẩy lệnh ngừng bắn và trao trả các con tin Israel ở Gaza. Tổng thống Mỹ Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris cho biết cái chết của ông Sinwar có thể giúp chấm dứt cuộc chiến kéo dài một năm ở khu vực này.
Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan cho biết còn nhiều việc phải làm để đảm bảo cái chết của thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar "thực sự giáng đòn dài hạn vào Hamas”.
Ông Sullivan lưu ý mục tiêu của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vẫn chưa đạt được vì những con tin bị Hamas bắt giữ năm ngoái vẫn chưa về nhà.
Tư lệnh lực lượng phòng vệ Israel Herzi Halevi (giữa) thăm hiện trường nơi Thủ lĩnh Hamas Sinwar được cho là bị tiêu diệt bởi đạn pháo hôm 17/10. (Ảnh: IDF)
Chính quyền Mỹ tin tưởng đã loại bỏ rào cản chính cho đàm phán bởi Thủ lĩnh Sinwar là người theo đường lối cứng rắn và trong suốt các cuộc đàm phán ngừng bắn với Israel, ông được coi là người có tiếng nói cuối cùng về bất kỳ thỏa thuận nào cho Gaza và việc thả con tin.
Thủ lĩnh Sinwar của Hamas luôn kiên trì các yêu cầu đòi thả hàng trăm tù nhân Palestine, rút toàn bộ lực lượng Israel khỏi Gaza và ngừng bắn lâu dài. Do đó, sau cái chết của Sinwar, giới lãnh đạo chính trị của Hamas tại Qatar có thể linh hoạt hơn trong đàm phán và có thể chịu áp lực từ Qatar.
Giới lãnh đạo Mỹ cũng cho biết sẽ cử Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đến Israel trong vài ngày nữa, và các cuộc đàm phán sẽ bao gồm các thỏa thuận hậu chiến cho Gaza.
Tuy vậy, Thủ tướng Netanyahu tuyên bố chiến tranh ở Gaza chỉ có thể chấm dứt nếu Hamas hạ vũ khí và trao trả tất cả các con tin.
"Trục khủng bố do Iran xây dựng đang sụp đổ" , Thủ tướng Netanyahu nhấn mạnh.
Trên thực tế, Israel không có động thái nào cho thấy đang tìm kiếm một kết thúc cho cuộc xung đột, bởi quân đội nước này vẫn tăng cường các hoạt động của mình ở phía bắc Gaza trong những tuần gần đây.
Giới quan sát cho rằng, với tình thế đang bị xét xử vì cáo buộc tham nhũng, cuộc chiến kéo dài sẽ cho phép ông tận hưởng sự ủng hộ tăng lên sau mỗi thành công trên chiến trường.
Trong khi đó, Hamas vẫn tỏ ra thách thức, tuyên bố sẽ "chuyển sang giai đoạn mới và leo thang trong cuộc đối đầu với Israel".
Phái đoàn Iran tại Liên hiệp quốc khẳng định tinh thần kháng cự sẽ được củng cố hơn nữa sau vụ việc, ám chỉ khả năng đáp trả của Iran và các lực lượng ủy nhiệm của nước này tại Trung Đông.