3 triệu xe máy mỗi năm - 3 triệu nguồn xả thải gây ô nhiễm không khí
Theo thống kê, hơn 50% lượng khí thải ô nhiễm của thế giới gây ra bởi phương tiện giao thông. Để giảm bớt nguồn thải nguy hại này, nhiều nước đã đưa ra tiêu chuẩn rất ngặt nghèo cho các phương tiện giao thông để bảo vệ môi trường và sức khỏe của người dân.
Ở Việt Nam, tiêu chuẩn khí thải cho ô tô là Euro 4, trong khi mô tô áp dụng tiêu chuẩn Euro 3, xe máy Euro 2, ngang bằng với những nước khác trong khu vực như Thái Lan hay Malaysia. Riêng tại Singapore, tiêu chuẩn khí thải được áp dụng là mức Euro 5, còn các nước châu Âu hiện thời đang áp dụng tiêu chuẩn Euro 6 cho ô tô và Euro 5 cho mô tô.
Ngoài việc áp dụng tiêu chuẩn khí thải, các quốc gia này còn kết hợp thêm nhiều chính sách hành chính đánh mạnh vào tài chính, như đánh thuế nặng trên những phương tiện giao thông cũ và có mức phát thải cao, đồng thời phát triển các loại hình giao thông xanh, phát thải thấp.
Ô nhiễm môi trường, đặc biệt từ nguồn phát thải là phương tiện giao thông, đang gây ra những vấn đề sức khỏe đáng báo động với người dân các đô thị lớn ở Việt Nam.
Tại Việt Nam, việc hạn chế phương tiện giao thông cá nhân là rất khó, do đặc thù kiến trúc, quy hoạch các thành phố hiện có quá nhiều ngõ ngách, nêm trong tương lai gần phương tiện giao thông chủ yếu vẫn là xe máy. Tuy nhiên, thay vì phải đi đăng kiểm định kỳ như ô tô, các loại xe 2 bánh tại Việt Nam không hề bị kiểm tra khí thải trong suốt quá trình sử dụng, do đó có rất nhiều xe cũ nát, quá niên hạn vẫn được thoải mái lưu hành. Đây chính là những nguồn phát thải khí độc lớn ra môi trường.
Theo thống kê, Việt Nam có 46 triệu xe máy đang lưu hành, đứng thứ tư trên thế giới và mỗi năm có thêm 3 triệu xe mới được bán ra. Lượng xe máy này đóng góp một phần không nhỏ vào lượng khí thải gây ra ô nhiễm cho các thành phố lớn ở Việt Nam. Chính vì thế, xu hướng chuyển từ phương tiện giao thông gây ô nhiễm sang phương tiện giao thông sạch đang là một nhu cầu lớn và hết sức cấp bách.
Xe máy điện - vì sao chưa phổ biến?
Xe máy điện là giải pháp tốt cho việc hạn chế lượng khí thải ra môi trường. Tuy nhiên, hiện tại Việt Nam chỉ có khoảng 3 triệu xe máy điện đang lưu hành, chiếm khoảng 8% tổng số phương tiện cá nhân. Vậy lý do tại sao thị trường xe máy điện chưa phát triển đúng như kỳ vọng?
Trước đây, các cửa hàng kinh doanh xe máy điện chủ yếu phân phối những sản phẩm được sản xuất tại Trung Quốc với những mẫu mã đơn điệu, chất lượng thấp, bảo hành bảo dưỡng kém. Thị trường vắng bóng những doanh nghiệp làm ăn bài bản, đặc biệt là doanh nghiệp nội, thiếu những sản phẩm có chất lượng tốt có thể cạnh tranh với xe máy chạy xăng với giá thành hợp lý. Vì thế người tiêu dùng cũng không quá mặn mà với xe máy điện.
Nhưng giờ đây tình hình đã đổi khác. Trước xu hướng chuyển sang dùng các phương tiện giao thông sạch trên toàn thế giới, các hãng lớn ở Việt Nam đã bắt đầu nghiên cứu giới thiệu vào thị trường những mẫu xe điện hoặc động cơ lai xăng điện.
Hãng xe Piaggio đang nghiên cứu tung vào thị trường Việt Nam mẫu xe điện nổi tiếng Vespa Elettrica. Honda đã giới thiệu PCX Electric tại Việt Nam, đồng thời đang bán mẫu xe Cub huyền thoại chạy điện ở thị trường nội địa và nghiên cứu khả năng xuất khẩu. Yamaha cũng giới thiệu chiếc xe Grande chạy động cơ lai xăng điện. Ngoài ra, thị trường cũng vừa đón nhận loạt xe máy điện đến từ thương hiệu MBI (Hàn Quốc) và đặc biệt là VinFast với 3 dòng sản phẩm: Klara, Impes và Ludo.
Xe máy điện sẽ là giải pháp tốt cho giao thông đô thị, vừa đảm bảo được nhu cầu di chuyển cá nhân, vừa bảo vệ môi trường. Nhưng trước khi bảo vệ được môi trường, xe máy điện phải chinh phục được khách hàng trước đã. Xe máy điện phải đáp ứng được những tiện ích cơ bản của khách hàng như khả năng vận hành tốt, chất lượng đảm bảo, mẫu mã đẹp, bảo hành, bảo dưỡng thuận tiện, tin cậy, giá cả hợp lý để người tiêu dùng có thể mua với số lượng đủ lớn, thay thế cho xe máy xăng.
Xét về những tiêu chí trên thì Honda cùng với hai thương hiệu nội địa là Pega và VinFast đang có lợi thế. Xe máy điện của những thương hiệu này có thể so sánh ngang ngửa với xe máy chạy xăng, với số km chạy được sau mỗi lần sạc từ 60 đến 80 km, thiết kế thời trang, chất lượng tốt, thậm chí còn có khả năng lội nước, giá cả từ 18 đến 45 triệu đồng, nhiều sự lựa chọn. Tuy nhiên, hiện mới chỉ có 2 doanh nghiệp nội đã thương mại hoá sản phẩm, trong khi Honda mới đưa PCX Electric ra dưới dạng thăm dò thị trường.
An toàn tối đa cho môi trường
Một điểm đáng lưu ý đối với xe máy điện là tuy là phương tiện giao thông không phát thải nhưng ắc quy của xe máy điện lại là một nguồn tiềm năng gây ô nhiễm. Những ắc quy của xe máy điện không dùng nữa thải ra môi trường sẽ gây ô nhiễm kim loại nặng. Nhưng dường như các hãng xe máy điện cũng đã ý thức được vấn đề này.
Những người tiên phong trên thị trường bắt đầu triển khai dịch vụ đổi và cho thuê ắc quy nhằm quản lý được số lượng, đồng thời thu hồi lại ắc quy cũ để xử lý nếu có hỏng hóc. MBI của Hàn Quốc cho thuê ắc quy theo cây số, còn VinFast có dịch vụ đổi pin khi hết điện. MBI đang có 4 trạm đổi ắc-quy tự động, trong khi đến 31/12/2019, VinFast dự kiến sẽ có 5.000 điểm đổi pin trên toàn quốc.
Với hệ thống rộng khắp và dịch vụ thuận tiện, việc chuyển đổi phương tiện cá nhân từ xe chạy xăng sang chạy điện đang có nhiều thuận lợi, việc còn lại chính là những chính sách khuyến khích của chính quyền địa phương và ý thức của người tiêu dùng. Biết rằng thói quen tiêu dùng không thể nhanh chóng thay đổi ngày một ngày hai, nhưng chắc chắn nếu người dân mỗi ngày đều cưỡi một chiếc xe máy chạy động cơ xăng xả thải ô nhiễm ra môi trường, thì ước mong có một bầu trời xanh không khói bụi sẽ mãi chỉ là mong ước.