Quy chuẩn quốc gia về báo hiệu đường bộ QCVN:41/2019 có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7 quy định rõ ôtô con (thường gọi là xe con) là xe được xác định theo giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, để chở người không quá 9 chỗ ngồi kể cả ghế lái. Các dòng xe bán tải, xe tải VAN có khối lượng chuyên chở cho phép từ 950 kg trở lên được coi là xe tải và tuân theo các quy định về khung giờ cấm hoạt động ở các khu vực đông dân cư ở những TP lớn.
Như vậy, nếu quy định cũ cho phép xe bán tải , xe tải VAN khối lượng chuyên chở dưới 1.500 kg được xem là xe con thì theo quy định mới, tải trọng trên 950 kg không được xem là xe con nữa.
Trước thay đổi trên, không ít người có ý định mua xe bán tải đang cân nhắc bởi nhiều dòng tải trọng lớn không còn quyền ưu tiên khi lưu thông trên đường. Sau khi khảo sát nhiều đại lý ôtô, ông Lê Quang Tuấn (ngụ quận Thủ Đức, TP HCM) phản ánh các mẫu xe tải đời mới đều không vướng quy định trên vì các hãng đã nhanh chóng hạ tải trọng các mẫu xe xuống dưới 950 kg. Chỉ còn một số mẫu cũ bị vướng quy định với số lượng không đáng kể. Tuy vậy, ông Tuấn vẫn đắn đo bởi không biết quy định này có tiếp tục bị chỉnh sửa theo hướng bất lợi cho xe bán tải hay không?
Khách hàng không còn mặn mà với xe bán tải
Tìm hiểu mua xe bán tải từ nhiều năm trước, ông Trịnh Văn Dũng (tỉnh Đồng Nai) dự định sau khi dịch Covid-19 lắng xuống sẽ mua một chiếc để chở hàng. Tuy nhiên, quy định mới khiến ông phải suy nghĩ kỹ trước khi quyết định bởi mua xe tải trọng nhỏ hơn 950 kg thì không đáp ứng được nhu cầu chở hàng.
Tại một số đại lý ôtô, chúng tôi ghi nhận các mẫu ôtô bán tải gần đây không còn được trưng bày nhiều như trước do người tiêu dùng đã bớt quan tâm đến dòng xe này. Ông Trần Thanh Quyền, phụ trách kinh doanh tại một đại lý ôtô ở quận Bình Tân (TP HCM), cho hay tiêu thụ xe bán tải trước đây khá tốt bởi nhiều gia đình muốn kết hợp vừa di chuyển trong TP vừa phục vụ du lịch cuối tuần. Gần đây, khi có quy định nhiều dòng xe bán tải được chuyển thành xe tải thì khách hàng ít qua tâm đến phân khúc này hơn. "Ngay giữa năm trước, xe bán tải đã không còn hấp dẫn khách hàng, tiêu thụ tuột dốc đến mức không cứu vãn được vì lệ phí trước bạ tăng từ 2% lên 7%. Nay thêm quy định mới, chắc chắn người tiêu dùng sẽ quay lưng với dòng xe này" - ông Quyền nhận định.
Theo ông Tôn Bình An, phụ trách đại lý ôtô trên đường Cộng Hòa (quận Tân Bình, TP HCM), sở dĩ xe bán tải được ưa chuộng vì có ưu điểm vừa chở được nhiều người vừa chở được hàng hóa. Chưa kể, theo quy định cũ, xe bán tải được di chuyển thoải mái trong nội thành như xe con; còn khi lưu thông trên xa lộ, dòng xe này được phép chạy vào cả làn đường dành cho xe tải hoặc xe con, trong khi xe con không được phép chạy trong làn xe tải. "Từ khi có quy định những mẫu xe bán tải có tải trọng từ 950 kg trở lên được xem là xe tải, nhiều khách hàng tỏ ra e dè, không dám mua, dù các mẫu xe bán tải mới đều có tải trọng dưới mức này" - ông An ngao ngán.
Nhiều hãng, đại lý phản ánh dù giảm giá từ vài chục triệu cho đến cả trăm triệu đồng cho mỗi chiếc xe, tặng 50%-100% lệ phí trước bạ, tặng gói phụ kiện trị giá 30-40 triệu đồng hoặc quy đổi ra tiền mặt và trừ vào giá xe… nhưng sức mua xe bán tải cũng không khá hơn.
Thống kê từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) cho thấy tiêu thụ xe bán tải ngày càng giảm. Sáu tháng đầu năm, toàn thị trường chỉ có 7.341 xe bán tải được bán ra, giảm mạnh tới gần 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhiều mẫu xe bán tải đã không còn trong danh mục công bố của VAMA. Giới kinh doanh cũng dự báo xe bán tải bán ra trong tháng 7 và những tháng sắp tới sẽ tiếp tục giảm mạnh.
Ôtô bán tải cũ cũng càng khó bán - mua vì nhiều mẫu có tải trọng hơn 950 kg. Ông Khuất Tài Tiến, chuyên buôn bán xe bán tải cũ khu vực quận Thủ Đức (TP HCM), cho biết nhiều chủ xe bán tải cũ đang tìm mọi cách bán tháo, dẫn đến nguồn cung thừa nên giá giảm mạnh. Tuy thế, cho dù giảm giá đến 50% hoặc hơn cũng vẫn rất khó bán vào thời điểm này. Thống kê từ chuyên trang Chợ Tốt Xe cho thấy sau khi có nghị định chuyển đổi một số loại xe bán tải thành xe tải thì lượt bán lại xe cũ trong tháng 7 tăng 16,5% so với tháng trước và tăng 22% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, số lượng liên hệ mua xe bán tải trong tháng 7 lại đạt thấp nhất từ đầu năm đến nay.