Thời gian qua, báo chí phản ánh một số nhà xuất bản đã xuất bản và phát hành một số sách có nội dung, hình ảnh không phù hợp với đặc điểm, tình hình chính trị, kinh tế, xã hội Việt Nam, gây bức xúc trong xã hội.
Bộ Trưởng Nguyễn Bắc Son
Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Son cho biết, "trong năm 2012 và 3 tháng đầu năm 2013, Bộ Thông tin và Truyền thông, cụ thể là Cục Xuất bản, đã xử lý sai phạm của 51 xuất bản phẩm của 27 nhà xuất bản có những cuốn sách có nguồn gốc từ nước ngoài, như sách tham khảo chương trình vừa nêu, dẫn chứng những hình ảnh không phù hợp như cờ nước ngoài đáng lẽ ra là cờ Việt Nam, rồi những cuốn sách sai phạm khi in hình ảnh chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc có những sai sót".
Bộ trưởng Son diễn giải, nguyên nhân là do một số Giám đốc, Tổng Biên tập không thực hiện nghiêm túc Luật Xuất bản hiện hành, dẫn đến một số đối tác liên kết lấn sân vai trò trách nhiệm của Giám đốc, Tổng Biên tập nhà xuất bản, họ đưa vào những nội dung không đúng, khi ký quyết định phê duyệt bản thảo cũng như phát hành không được kiểm tra kịp thời hoặc không thực hiện nộp lưu chiểu đúng quy định, dẫn đến có sai sót, Bộ trưởng Son nói tiếp.
Hoặc sai sót nữa là từ biên tập viên do trình độ hạn chế hoặc do trách nhiệm còn yếu trước những vấn đề nhạy cảm về biên giới chủ quyền lãnh thổ dẫn đến có sai phạm. Một nguyên nhân nữa là vai trò trách nhiệm của cơ quan chủ quản nhà xuất bản gần như khoán trắng công việc đó cho các nhà xuất bản.
Trước sự việc nêu trên, Bộ trưởng Son cũng thừa nhận trách nhiệm xuất bản những sách báo, đặc biệt là sách tham khảo, là trách nhiệm trước hết là của Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Khi phát hiện những sai phạm trên, Bộ đã chỉ đạo Cục Xuất bản có hoạt động cụ thể như thực thi theo quy định pháp luật để ngăn chặn các hoạt động này. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan liên quan tiến hành thanh tra, kiểm tra, giám sát kịp thời đề ngăn ngừa sai trái trong hoạt động xuất bản, đặc biệt ngay từ khâu khai thác bản thảo.
Trước đó, chỉ trong hai ngày 6-7/3, các độc giả đã liên tục phát hiện ra lỗi sách có hình cổng trường treo cờ Trung Quốc của NXB Dân Trí và cuốn “Bé làm quen với chữ cái” của tác giả Nguyễn Thị Thúy Hà của NXB ĐH Sư Phạm, được nộp lưu chiểu tháng 1/2012. Ở bài 14 (học chữ C) có in những con vật, đồ vật có chữ cái là “C”, có minh họa bằng hình vẽ cờ Trung Quốc.
Trước thực trạng trên, Bộ GD-ĐT yêu cầu NXB Giáo dục Việt Nam, các đại học, các trường đại học có nhà xuất bản kiểm tra, rà soát, loại bỏ các nội dung trong xuất bản phẩm không phù hợp với mục tiêu, nội dung chương trình giáo dục và đào tạo theo quy định.
Lãnh đạo Bộ GD-ĐT nhấn mạnh: “đặc biệt lưu ý đối với các sách dịch, sách mua bản quyền, sách liên kết xuất bản. Tuyệt đối không xuất bản và phát hành các loại xuất bản phẩm không đúng với pháp luật, không phù hợp với văn hóa, lịch sử, địa lý và thuần phong mỹ tục Việt Nam”.
