Theo ông Hải, nguyên nhân dẫn đến những trận mưa đá liên tiếp ở Lào Cai là do trước đó 4-5 ngày, Lào Cai chìm trong nắng nóng tương đối gay gắt, cộng thêm gió khô Ô Quý Hồ thổi mạnh khiến mặt đất bị hun nóng và khô khốc.
Ông Hải cho rằng, gió mùa đông bắc tràn xuống, sự xung đột giữa hai khối khí nóng và lạnh kích thích sự đối lưu phát triển mạnh. Hơi nước bốc lên cao, ngưng tụ lại thành hạt đá nhỏ, những hạt đá này tiếp tục đông kết và dính lại nhau tạo nên những hạt đá to hơn.
Hàng nghìn ngôi nhà của người dân đã bị “thổi bay” mái là do sự kết hợp giữa sức công phá của những hạt đá to rơi từ trên cao xuống và gió giật mạnh.
Ông Hải cho biết: “Theo tôi, mưa đá xảy ra ở Lào Cai và trước đó là ở Kon Tum, Quảng Nam và một số địa phương khác, là hiện tượng thời tiết cực đoan, mức độ nguy hiểm chỉ đứng sau bão và mưa lớn kéo dài. Tuy nhiên, các hiện tượng này đang xảy ra theo đúng quy luật”.
Cũng theo ông Hải, hiện đang là thời điểm giao mùa giữa mùa lạnh và mùa nóng nên cũng là “mùa” của mưa đá và giông lốc. Mưa đá có thể xảy ra ở bất cứ nơi nào trên cả nước nhưng ở các tỉnh miền núi phía Bắc thì khốc liệt hơn, nhất là khi không khí lạnh tràn xuống.
Có dự báo được mưa đá hay không? Trả lời câu hỏi này, ông Hải cho biết: cho đến nay, chúng ta vẫn chưa dự báo được mưa đá xảy ra. Các nước tiên tiến trên thế giới cũng không phải là ngoại lệ.
"Chúng tôi chỉ có thể cảnh báo mưa đá kèm theo giông lốc ở một khu vực tương đối rộng lớn dựa trên những dữ liệu quan trắc được và hệ thống thời tiết nguy hiểm", ông Hải nói.
Ông Hải cũng đưa ra khuyến cáo với người dân về một số dấu hiệu để nhận biết mưa đá chuẩn bị xảy ra dựa vào một vài những đặc điểm như: ban ngày mà có giông mạnh, mây đen kịt trên bầu trời; ban đêm trời giông, sét, gió đang thổi đều đều bỗng lặng đi, trời lạnh hơn đột ngột.
Nếu thấy có cảnh báo mưa đá và những dấu hiệu nhận biết như trên, đặc biệt là vào ban đêm, người dân đang ở những ngôi nhà lợp tấm pro-xi măng nên nhanh chóng di chuyển sang những ngôi nhà kiên cố, chẳng hạn như nhà mái bằng, nhà tầng gần nhất để tránh mưa đá.
Theo dự báo, “mùa” mưa đá có thể kết thúc khi mùa mưa bắt đầu, tức khoảng giữa tháng 5 tới.
