Xung quanh bản dịch bài thơ: “Sông núi nước Nam” được đưa vào trong SGK lớp 7, khiến phụ huynh sốc khi không giống như bản dịch quen thuộc trước đây - Vốn được xem là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước Việt Nam, GS Nguyễn Khắc Phi, Tổng chủ biên SGK Ngữ văn lớp 7 tập 1 đã lên tiếng về vấn đề này.
Nếu trước đây, bài thơ: “Sông núi nước Nam” được dịch là: “Sông núi nước Nam vua Nam ở/Rành rành định phận tại sách trời/ Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm/ Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời”.
Thì đến nay ở trang 62 sách Ngữ văn lớp 7 tập I, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN) phát hành lại in bản dịch như sau:
“Sông núi nước Nam vua Nam ở/ Vằng vặc sách trời chia xứ sở/ Giặc dữ cớ sao phạm đến đây/ Chúng mày nhất định phải tan vỡ”.
Như vậy, từ 4 câu thơ quen thuộc với hàng triệu học sinh, phụ huynh nay các nhà làm sách đã chọn bản dịch khác, với 3 câu thơ sau khác so với bản dịch trước.
Theo nhận định của nhiều phụ huynh, bản dịch sau trúc trắc, khó đọc và không hay như bản cũ.
Về vấn đề này, GS Nguyễn Khắc Phi - Tổng Chủ biên sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 tập I cho biết: “Nam quốc sơn hà tương truyền của danh tướng Lý Thường Kiệt, ngay cả văn bản chữ Hán cũng có nhiều dị bản khác nhau".
Nội dung nguyên bản bài thơ Nam quốc sơn hà.
"Khi làm sách, chúng tôi phải cân nhắc ngay từ bản chữ Hán, nên dùng bản nào.
Cuối cùng, chúng tôi chọn bản theo Đại Việt sử ký toàn thư, nhưng có đảo chữ "Tiệt nhiên phận định" thành "Tiệt nhiên định phận". Phiên âm chữ Hán trong bức tranh sơn mài ở Viện Bảo tàng lịch sử cũng sửa lại là định phận”, GS Nguyễn Khắc Phi nói.
Khi phóng viên Infonet đặt câu hỏi vì sao lại chọn bản dịch khác thay cho bản dịch đã quá quen thuộc vào sách giáo khoa, GS Nguyễn Khắc Phi nhấn mạnh:
“Bản dịch trong sách giáo khoa tốt hơn bản cũ. Bản dịch bài thơ "Nam quốc sơn hà" cũ nghe êm tai, hay hơn, nhưng không đáp ứng được tiêu chuẩn lựa chọn tốt nhất".
Nội dung bài thơ trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7.
"Chẳng hạn "rành rành" không hay bằng "vằng vặc". Bản dịch nói lên vấn đề bờ cõi, biên giới nên đã cân nhắc rất nhiều. Dùng từ "vằng vặc" vừa sáng vừa rõ ràng, nó cụ thể và ý nghĩa hơn từ "rành rành"", GS Nguyễn Khắc Phi dẫn giải.
GS Nguyễn Khắc Phi nhấn mạnh thêm: “Bản dịch này trung thành với nội dung và tốt hơn bản trước, nên chúng tôi chọn”.
