Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trả lời các câu hỏi của học giả quốc tế tại Đối thoại Shangri-La - Ảnh: V.V.Thành
Ông Christian Le Miere, học giả cao cấp về Hải quân và an ninh hàng hải - Viện nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (IISS) của Vương quốc Anh nêu câu hỏi: “Trong bài phát biểu, ngài Thủ tướng đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của tuân thủ luật pháp quốc tế ở Biển Đông. Như vậy có nghĩa là Việt Nam đồng ý với việc Philippines kiện Trung Quốc ra Tòa án quốc tế về Luật biển?”.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh: Về vấn đề này, ngày 26-4-2013, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam đã tuyên bố công khai quan điểm của Việt Nam. Để tiết kiệm thời gian của quý vị và các bạn, tôi xin không nhắc lại.
Cụ thể, ngày 26-4-2013, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết quan điểm của Việt Nam trước việc ngày 24-4-2013, Chánh án Tòa án Quốc tế về Luật Biển đã chính thức chỉ định các trọng tài viên cho Tòa Trọng tài được thành lập theo Phụ lục VII Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 trên cơ sở Thông báo và Tuyên bố khởi kiện ngày 22-1-2013 của Philippines, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lương Thanh Nghị nói: Việt Nam được biết ngày 22-1-2013, Bộ Ngoại giao nước Cộng hòa Philippines đã chuyển cho Đại sứ quán nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại Philippines công hàm kèm theo Thông báo và Tuyên bố về việc Philippines chính thức khởi kiện Trung Quốc ra Tòa Trọng tài Phụ lục VII Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 và ngày 24-4-2013, Chánh án Tòa án Quốc tế về Luật Biển đã chỉ định xong các Trọng tài viên cho Tòa Trọng tài nói trên.
Là quốc gia ven biển có các quyền và lợi ích quốc gia hợp pháp và chính đáng ở Biển Đông, Việt Nam quan tâm và theo dõi sát tiến trình của vụ kiện này.
Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý, lịch sử và thực tế quản lý để khẳng định chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng biển của mình được xác lập phù hợp với Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982, các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên và các văn bản pháp lý của Việt Nam.
Đồng thời, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lương Thanh Nghị khẳng định: Việt Nam sẽ áp dụng mọi biện pháp hòa bình phù hợp và cần thiết, để bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán cũng như các lợi ích quốc gia hợp pháp và chính đáng khác của mình ở Biển Đông phù hợp với Hiến chương Liên Hợp Quốc, luật pháp quốc tế và Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982.
Việt Nam một lần nữa khẳng định chủ quyền của mình đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa, cũng như chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của mình ở Biển Đông.
Việt Nam đề nghị các bên liên quan nghiêm túc thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các Bên ở Biển Đông (DOC) ký năm 2002 giữa các quốc gia thành viên ASEAN và Trung Quốc, Tuyên bố chung của Hội nghị cấp cao ASEAN-Trung Quốc lần thứ 15 kỷ niệm 10 năm DOC và mong muốn các quốc gia thành viên ASEAN và Trung Quốc sớm tiến hành đàm phán chính thức xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Một lần nữa, chúng tôi kêu gọi ASEAN và Trung Quốc cùng nhau thực hiện nghiêm túc DOC, nỗ lực xây dựng COC. Tất cả chúng ta hãy cùng nhau xây dựng lòng tin chiến lược, vì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển và thịnh vượng chung.
Thiếu tướng Yao Yun Zhu, giám đốc Trung tâm quan hệ quốc phòng Trung-Mỹ, Học viện kỹ thuật Quân sự Trung Quốc nêu câu hỏi trong bài phát biểu, ngài Thủ tướng đã đề cập đến các thách thức an ninh ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, trong đó có thách thức có thể làm gián đoạn tự do hàng hải, hoạt động thương mại quốc tế. Ngài cũng đề cập một vài cường quốc vi phạm luật pháp quốc tế, xin Ngài đưa ra các ví dụ về cường quốc nào vi phạm luật pháp quốc tế và vi phạm luật nào, qua đó làm gián đoạn tự do hàng hải?
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ: Thưa các bạn, hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển, thịnh vượng cũng như an ninh, an toàn, tự do hàng hải là lợi ích, là mong muốn, là mục tiêu chung của khu vực và thế giới. Những nhân tố đe dọa tới hòa bình, ổn định và an ninh, an toàn, tự do hàng hải tôi đã đề cập trong bài phát biểu của mình. Và những diễn biến gần đây trên thực tế, thì mọi người chúng ta có mặt tại đây đều đã biết. Tôi xin không nhắc lại. Để thực hiện được mong muốn và mục tiêu chung mà tôi đã nêu ở trên, trước hết các bên liên quan cần thực hiện nghiêm túc DOC, nỗ lực tiến tới COC, phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về luật biển 1982. Chỉ có như vậy, chúng ta mới có thể cùng nhau thực hiện được mục tiêu và mong muốn chung là hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển, thịnh vượng cũng như an ninh, an toàn, tự do hàng hải trong khu vực.
Trả lời câu hỏi của ông Lee Chung Min - Đại học Yonsei - Hàn Quốc nói trong bài phát biểu, Ngài đã nhiều lần đề cập vấn đề xây dựng lòng tin chiến lược. Vậy Ngài có thể cho biết đánh giá của Việt Nam về lòng tin đối với Hoa Kỳ và Trung Quốc hiện nay?
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết: Về vấn đề lòng tin đối với Hoa Kỳ và Trung Quốc, tôi đã đề cập trong bài phát biểu của mình. Tôi không nhắc lại, chỉ xin nhấn mạnh là: Hoa Kỳ và Trung Quốc là hai cường quốc có vai trò và trách nhiệm lớn nhất đối với tương lai quan hệ của chính mình cũng như đối với hòa bình, hợp tác, phát triển, thịnh vượng chung của khu vực và thế giới. Chúng ta tin tưởng và hy vọng rằng, với tư cách là hai cường quốc của thế giới, Hoa Kỳ và Trung Quốc nhận rõ vai trò, trách nhiệm và lợi ích của mình, có chiến lược và việc làm thiết thực, phù hợp để đóng góp ngày càng nhiều vào hoà bình, ổn định, hợp tác, phát triển và thịnh vượng chung.
