Trước đó như Soha News đã đưa tin, gần chục năm nay hàng nghìn người dân ở thôn Xuân Dục nói riêng, xã Yên Thường nói chung đang phải sử dụng nguồn nước ô nhiễm nặng. Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Hồng Sơn, (trưởng ban quản trị khu tập thể xưởng cơ khí Yên Thường) xã Yên Thường, huyện Gia Lâm bức xúc:
"Tôi sống ở đây cũng khá lâu rồi, hơn 10 năm trở về trước, nguồn nước sinh hoạt cũng như ăn uống ở đây vẫn bình thường. Nhưng từ khi có nhà máy chế tạo kết cấu thép Yên Thường, thuộc công ty cổ phần xây lắp điện 1 Hà Nội đến nay, các hóa chất mà nhà máy thải ra đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân."
Nguồn nước nhiễm bẩn ngay cạnh nhà máy chế tạo kết cấu Yên Thường.
Theo ông Sơn thì các hóa chất như cromat khi ngấm sâu vào lòng đất hòa với nước ngầm, khi con người sử dụng nguồn nước ngầm này sinh sống, hóa chất này tích lũy dần có thể dẫn tới các bệnh khó lường vô phương cứu chữa. Khi nhà máy hoạt động mùi hóa chất nồng nặc, chan chát và ngột ngạt thải ra từ cở sở này bao trùm toàn bộ cụm dân cư sống ngay cạnh nhà máy và các khu lân cận.
Cũng theo ông Sơn thì thay vì phải xử lý nước thải trước khi thải ra môi trường, thay vì việc thu gom nước thải tạm thời trước khi chuyển về cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ tập trung để xử lý, nhà máy đã thải trực tiếp nước thải vào lòng đất (bao gồm các loại hóa chất như HCL, NH4CL, Cromat…) bằng nhiều thủ đoạn và phương pháp khác nhau.
Tất cả các nước thải từ các bể hóa chất trên đều được đưa vào bể chứa: một phần tự ngấm vào lòng đất (do thành bể và đáy bể được xây thô nhưng nước thải ngấm trực tiếp vào lòng đất), phần còn lại thải theo cống ngầm ra ngoài phía sau nhà máy rồi chảy ra cánh đồng…
Một điều đáng nói là những người cận kề nhà máy, nhân dân ở các thôn Yên Khê, Xuân Dục và những thôn lân cận vẫn phải dùng nước giếng tự khoan để sinh sống.
Kết quả giải quyết đơn thư về nguồn nước từ nhà máy chế tạo kết cấu Yên Thường
Trong những năm gần đây, ngày càng xuất hiện nhiều người mắc bệnh hiểm nghèo (đặc biệt là ung thư). Chỉ trong vòng 8 năm trở lại đây cụm cư dân sống cạnh nhà máy đã có 8 người, thôn Xuân Dục đã có hơn 50 chết vì bệnh ung thư. Ngoài ra, số người đang ủ bệnh và đang được điều trị tại thôn Xuân Dục là 18 người. Ông Sơn cho biết thêm.
Đi tìm lời giải cho nguyên nhân của nguồn nước bẩn cũng như căn bệnh ung thư gần đây tại các thôn trong xã Yên Thường ngày càng nhiều.
Phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Đặng Văn Nghĩa – Phó tổng giám đốc công ty cổ phần xây lắp điện I và được ông Nghĩa cho biết: “Nhà máy chế tạo kết cấu thép Yên Thường thành lập từ năm 1963 tiền thân là xưởng cơ khí. Nhà máy nằm khoảng giữa thôn Xuân Dục và Yên Khê (xã Yên Thường) và giữa cánh đồng, cách xa khu dân cư. Từ hai thôn này đến nhà máy gần 1km. Xung quanh chỉ có một bộ phận công nhân đã nghỉ hưu của nhà máy sinh sống Nhiệm vụ chính của nhà máy là phục vụ cho ngành cơ khí đường dây”.
Hằng năm các cơ quan chức năng vẫn vào kiểm tra định kỳ việc đảm bảo vệ sinh môi trường. Một số cơ quan kết luận là nước nhiễm sắt. Ngoài ra không có gì vượt quá tiêu chuẩn cho phép. Và việc nước thải của nhà máy ra môi trường là hoàn toàn không có. Hiện tại nhà máy đang sử dụng dây chuyền đầu tư từ năm 2005 công nghệ Đức, với máy móc CNC của Pháp. Hoàn toàn không phải dây chuyền lạc hậu.
Cũng theo ông Nghĩa thì việc nước nhiễm sắt không chỉ riêng ở khu vực này mà còn ở nhiều nơi khác. Nguồn nước giếng khoan từ dưới đất lên bao giờ cũng phải lọc mới dùng trong ăn uống được.Chính gia đình tôi sống ở nội thành dùng nước máy nhưng phải qua lọc mới sử dụng.
Khi phóng viên đặt câu hỏi hồi tháng 5 năm 2012, Phòng PC49 phối hợp một số cơ quan kiểm tra, kết luận nước thải vượt quá tiêu chuẩn cho phép, ông giải thích như thế nào về vấn đề này?
“Mẫu nước thải này sau đó đã kết luận lại, là do cán bộ kiểm tra của PC49 lấy ở cuối nguồn đường ống nước sinh hoạt của khu tập thể quanh nhà máy chảy ra. Và mẫu nước này cho thấy không có đủ lượng ôxy trong nước chứ không phải là nhiễm độc". Ông Nghĩa cho biết.
Ông Nghĩa thừa nhận trong quá trình sản xuất, Nhà máy thường gây ra tiếng ồn ào. Nhiều người xung quanh tỏ ra khó chịu, nên lãnh đạo Nhà máy đã cố gắng hạn chế làm việc vào ca đêm.
Câu chuyện nguồn nước của người dân thôn Xuân Dục nói riêng và xã Xuân Thường nói chung đang là vấn đề rất nóng. Hiện nay, hàng ngày hàng giờ người dân nơi đây đang đối mặt với nguy cơ bệnh tật rất cao do điều kiện sống không được đảm bảo. Nguyên nhân do đâu, và hướng khắc phục như thế nào, mong cơ quan chức năng sớm có câu trả lời và xem xét.