Thời tiết, sét đánh
- Ông Nguyễn Hồng Lĩnh: Tôi loại trừ ngay khả năng máy bay bị biến mất do thời tiết vì tôi đã bay qua vùng này rất nhiều lần. Mùa này thời tiết tốt, không có mưa bão, bay đêm còn tốt hơn bay ngày. Mùa này càng không có sét đánh nên không thể có chuyện sét đánh làm nổ tung máy bay và làm mất áp suất nghiêm trọng. Nếu chẳng may có sét đánh, B777 cũng không thể ngay lập tức rơi xuống biển vì tổ lái đủ khả năng, thời gian xử lý tình huống.
Ông Nguyễn Hồng Lĩnh, cơ trưởng Boeing 777, Trưởng đoàn bay Vietnam Airlines, giáo viên bay Boeing 777 nhiều năm. Ảnh: Nguyễn Khánh.
Lỗi kỹ thuật
- Ông Nguyễn Hồng Lĩnh: Đã từng có sự cố bộ phận truyền cảm tốc độ bên ngoài máy bay bị che phủ dẫn đến mất tín hiệu chế độ lái tự động trong chuyến bay AF 447 của Air France rơi ở Đại Tây Dương năm 2009 khi đang trên đường từ Rio de Janeiro đến Paris, làm toàn bộ 228 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng, nhưng B777 chưa từng ghi nhận một trường hợp nào bị như vậy. Đã từng có những phi công tự sát khi đang bay nhưng tổ lái luôn có hai người có thể kiểm soát nhau trong buồng lái.
Ngoài radio UHF và VHF, máy bay B777 là một trong những thế hệ máy bay hiện đại nhất còn được trang bị công nghệ hệ thống liên lạc và báo tin hàng không (ACRS), được cài đặt bên trong những chiếc máy tính của máy bay. Hệ thống này cho biết máy bay đang hoạt động ra sao, về tốc độ, mức nhiên liệu, lực đẩy... Nếu có bất kỳ điều gì đó bất thường, hệ thống này sẽ gửi tín hiệu tới hãng khai thác. Động cơ hoạt động như thế nào, nhà sản xuất động cơ và hãng điều hành máy bay cũng nhận được báo cáo ngay lập tức. Vì vậy khả năng lỗi kỹ thuật xảy ra cho máy bay trong quá trình bay là rất khó với một máy bay hiện đại như B777.
Ông Nguyễn Nam Liên, cơ trưởng Boeing 777, TGĐ Cty Cổ phần Đào tạo Bay Việt Nam, giáo viên bay Boeing 777 nhiều năm. Ảnh: Lê Nam.
Không tặc tấn công, đưa máy bay đến vị trí bí mật
- Ông Nguyễn Nam Liên: Rất khó vì toàn thế giới hiện nay đang cùng nhau chống khủng bố. Máy bay B777 phải hạ cánh xuống sân bay cỡ lớn chứ không thể rơi xuống bãi vì xuống bãi thì vỡ rồi và tín hiệu đài định vị khẩn cấp sẽ phát lên. Máy bay phải tìm chỗ an toàn trong phạm vi bay mà nhiên liệu cho phép: ở khu vực này không có đảo nào tiếp nhận được máy bay, còn vào đất liền thì không thể thoát được thông tin. Đừng quên 239 hành khách sẽ có rất nhiều điện thoại di động và còn tổ bay thì ai cũng có điện thoại. Nên việc bắt cóc máy bay đi đâu đó, theo tôi, gần như là zero.
Trên máy bay có ba thiết bị định vị phát sóng khẩn cẩp. Hai cái ở hai cánh cửa sẽ phát tín hiệu khi thuyền phao/máng trượt bung ra và tiếp nước. Cái thứ ba gắn trên đỉnh nóc thân máy bay sẽ tự động phát sóng khi có va đập (giảm tốc đột ngột). Những bộ phát sóng này được thử nghiệm trong các môi trường nước, lửa... có khả năng phát sóng trong 30 ngày liên tục. Nếu có khủng bố máy bay phát nổ và rơi xuống đất, các thiết bị định vị này còn phát sóng nhanh hơn. Ba đài phát sóng khẩn cấp này một khi đã kích hoạt thì chẳng ai có thể tắt nó đi được trừ khi hết năng lượng, phi công chỉ bật được chứ không tắt được ba đài này. Cự ly phát sóng này máy bay bay càng cao càng dễ nhận được trên tần số 121,5 MHz. Vậy tại sao không máy bay nào nghe được tín hiệu này khi bay qua khu vực trên?
- Ông Nguyễn Hồng Lĩnh: Nếu bay từ Kuala Lumpur đến điểm Igary (điểm mất tín hiệu) chỉ khoảng 40 phút nhưng thông tin có được là 1 giờ 59 phút nên cũng có thể có khả năng phi công bị không tặc tấn công, buộc phi công đổi hướng bay và tắt mọi kênh thông tin với mặt đất trong hơn một tiếng đồng hồ và mặt đất không kiểm soát được. Trường hợp này không tặc phải am hiểu quy trình máy bay rất rõ mới làm được điều này. Với máy bay lớn như B777 thì sân bay phải đáp ứng đủ yếu tố kỹ thuật mới hạ cánh an toàn, nhưng cũng không loại trừ trường hợp bất khả kháng và vì lý do nào đó cũng có thể khủng bố buộc máy bay phải hạ cánh xuống sân bay nhỏ, xa, không đủ yêu cầu hạ tầng.
Rơi
- Ông Nguyễn Nam Liên: Một máy bay lớn như B777 không thể nào biến mất như chưa từng xuất hiện được. Nếu rơi xuống biển nó phải vỡ, khi đó sẽ có rất nhiều mảnh vỡ nổi trên mặt biển với diện tích rất rộng hàng trăm kilômet vuông vì máy bay B777 to và mang theo nhiều thứ có thể nổi được. Bản thân các ghế ngồi cũng là các phao để tạo cơ hội cho hành khách bám vào, còn vali, hành lý... Nếu quả thật máy bay rơi trong vị trí đó mà không để lại dấu vết gì thì có thể là mình đã dự đoán vị trí sai?
UFO (vật thể lạ) bắt cóc, lọt vào hệ quy chiếu khác
- Ông Nguyễn Nam Liên: Hơi viễn tưởng và tâm linh. Đó là trò đùa vui nhưng xin dành cho các nhà khoa học viễn tưởng.
- Ông Nguyễn Hồng Lĩnh: Trong giảng dạy cho phi công, chúng tôi không đề cập chuyện người ngoài hành tinh hay đi vào một hệ quy chiếu khác vì đó là chuyện khoa học viễn tưởng. Chúng tôi thường xuyên giảng cho học viên những nguy cơ máy bay có thể xảy ra va đập, phi công bị bất tỉnh, nổ máy bay, bị tấn công và đưa ra các trường hợp để giải quyết, nhưng khi máy bay nổ thì tổ lái không thể can thiệp.
Nổ trên không
Dữ liệu do thám từ Lầu Năm Góc khẳng định chiếc Boeing B777-200, số hiệu MH370 khó có khả năng nổ trên không do hệ thống phát hiện đốm sáng toàn cầu của cơ quan này không phát hiện bất kỳ đốm sáng nào trong khu vực vào thời điểm chiếc máy bay mất tích. Trước đó, một số chuyên gia hàng không khác lại cho rằng khả năng chiếc máy bay đã nổ tung ở độ cao hơn 10km. Reuters dẫn lời một quan chức giấu tên ở Malaysia cho biết các chuyên gia đưa ra dự đoán trên bởi cho đến nay vẫn chưa tìm thấy bất kỳ mảnh vỡ nào từ chiếc MH370.
Các chuyên gia hàng không cho rằng máy bay biến mất khi đang bay ở độ cao bằng và đang ở trạng thái an toàn nhất, thậm chí có thể đang ở chế độ lái tự động, cho nên khả năng đã xảy ra một vụ nổ trên máy bay dẫn đến việc mất tích khó hiểu của nó. “Máy bay Boeing B777 có thể bay thêm một giờ sau khi bị sét đánh và thậm chí là ngay cả trong trường hợp giảm áp suất nghiêm trọng. Nhưng nếu đó là một vụ nổ thì không còn cơ hội nào nữa” - Reuters dẫn lời một cựu phi công của MAS cho biết.
