Một tuần nay hàng chục công an, bộ đội biên phòng Quảng Ngãi phải túc trực bảo vệ "kho cổ vật 500 năm". Mặc dù Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cho phép Quảng Ngãi khai quật khẩn cấp cổ vật dưới con tàu chìm, song ngành văn hóa tỉnh này vẫn còn loay hoay lựa chọn đơn vị trục vớt.
Lực lượng Biên phòng Quảng Ngãi lập biên bản xử phạt ngư dân vì hành vi lén lút vào "vùng cấm" trục vớt cổ vật. Ảnh: Trí Tín.
Đêm 14, rạng sáng 15/9, lợi dụng biển động sóng lớn, năm chiếc tàu cùng hàng chục ngư dân đã vượt qua hàng rào an ninh vào "vùng cấm" để khai thác cổ vật. Cuộc truy bắt kéo dài đến 4h sáng 15/9 tình hình an ninh mới tạm lắng xuống.
Một ngày trước, 8 ngư dân ở xã này cũng đánh liều cho hai tàu cá có trang bị thiết bị lặn vào khu vực tàu cổ. Bị kiểm tra, chủ tàu không trình được giấy xuất bến do biên phòng cấp, trên tàu có nhiều dây hơi, bình lặn và một số dụng cụ dùng trục vớt đồ cổ.
"Do biển động sóng lớn, lợi dụng các tàu, canô của công an, biên phòng vào bờ núp gió, hàng chục ngư dân đã đưa tàu thuyền đi trục vớt cổ vật. Lực lượng an ninh phờ phạc vì truy bắt, canh giữ cổ vật thâu đêm suốt sáng", đại diện Công an xã Bình Châu cho biết.
Khai nhận với cơ quan chức năng, ông Trần Trung A, chủ 2 tàu cá bị lập biên bản nói: "Chúng tôi lâu nay hành nghề lặn tôm, cá ở vùng biển gần bờ. Những ngày qua nghe bạn chài kháo nhau mò cổ vật bán được số tiền lớn nên đánh liều thử vận may, không dè mới lọt vào vùng cấm thì bị phát hiện. Đồ cổ chưa thấy đâu đã phải tốn tiền nộp phạt".
Cảnh sát cơ động tỉnh Quảng Ngãi tuần tra bảo vệ nghiêm ngặt "kho cổ vật 500 tuổi". Ảnh: Trí Tín.
Suốt tuần qua, làng chài Châu Thuận Biển yên bình bỗng dưng bị xáo trộn lớn vì cổ vật được phát hiện dưới con tàu chìm ở vùng biển này.Hàng trăm ngư dân tạm dừng việc ra khơi đánh bắt thủy sản ở nhà chờ cơ hội trục vớt cổ vật bán kiếm tiền.
Ngồi trên bờ biển nhìn ra vị trí con tàu chìm chứa cổ vật, lão ngư Trương Quang Sở (80 tuổi) cho biết, mới đầu ngư dân ở làng chài vớt được chén bát cổ cách nhà ông chỉ 100 mét, ai cũng bảo đó là lộc biển trời cho. Vì món lợi quá lớn từ cổ vật nên ai nấy đều đổ xô đi trục vớt rồi xảy ra tranh giành, giật giây hơi lặn, chửi nhau ngoài biển náo động cả một vùng. "Mới lộc biển đó mà giờ thành tai họa cho làng chài rồi", lão ông thở dài.
Chỉ tay về phía biển, nơi có nhiều canô của cảnh sát giao thông đường thủy, bộ đội biên phòng bảo vệ "kho cổ vật", ông Võ Tấn Miên, Trưởng thôn Châu Thuận Biển cho hay, từ ngày cổ vật được phát hiện, ngư dân đổ xô đi lặn trục vớt tranh giành cổ vật đánh nhau khiến ít nhất 5 người bị thương. Người này vừa lấy được, người kia giật lấy khiến cổ vật vỡ toác. Thế là họ dùng những mảnh vỡ làm vũ khí cứa vào tay, chân của nhau ngay dưới đáy biển.
Ông Miên kể, ba hôm trước có một ngư dân trẻ ở thôn An Hải trong lúc giành giật cổ vật đã bị nhóm ngư dân đập vỡ kính lặn máu chảy lênh láng phải đưa đến trạm y tế xã khâu 3 mũi trên mặt, suýt chút nữa là hỏng cả mắt. "Tụi trẻ trong thôn gọi đây là 'cuộc chiến của người nhái', may mà chưa xảy ra chết người", ông xót xa.
Ông Phùng Bá Vương, Phó chủ tịch UBND xã Bình Châu bày tỏ tiếc nuối vì cổ vật vớt lên bờ nguyên vẹn, song vì ngư dân giành giật đã vỡ thành nhiều mảnh. Ảnh: Trí Tín.
Cũng theo ông Miên, do ngư dân dùng xà beng, bay của thợ xây, móc sắt... trục vớt trong tình trạng lộn xộn nên rất ít cổ vật lấy lên nguyên vẹn. Cứ 10 cái thì chỉ lấy được 2 cái nguyên vẹn, còn lại bể nát. Người ta đồn thổi làng chài trúng tiền tỷ từ cổ vật, song tiền chưa thấy đâu mà làng quê đã xôn xao, đố kỵ, tình nghĩa mất hết vì tranh giành nhau. Giới buôn đồ cổ khắp nơi đổ về lùng sục rất mất an ninh.
Theo thống kê của UBND xã Bình Châu, hiện lực lượng chức năng thu giữ 36 hiện vật gồm tô, dĩa và chén men nâu, men ngọc... nhưng chưa bàn giao cho Bảo tàng Quảng Ngãi. Phó chủ tịch Phùng Bá Vương kể, mấy hôm trước, trong lúc làm thủ tục bàn giao các tô men ngọc, men nâu cho Bảo tàng Quảng Ngãi, bỗng dưng một phụ nữ khóc bù lu, bù loa xông vào phòng làm việc giật lấy 4 cái tô chạy ra sân của trụ sở. Hậu quả là một chiếc tô men nâu bị bể thành nhiều mảnh.
Bà này cho rằng, hai con trai của bà lặn thuê trục vớt cổ vật và được chủ tàu trả công bằng 4 cái tô này nên cơ quan chức năng phải trả lại cho gia đình. Chỉ đến khi công an phân tích rõ hành vi trục vớt của hai con trai cũng như việc bà này gây hư hại, làm vỡ cổ vật là vi phạm pháp luật thì bà ta mới chịu về.
"Nếu các cơ quan chức năng không sớm tổ chức khai quật cổ vật trong con tàu chìm thì thời gian tới tình trạng xô xát đánh nhau, tranh giành vì món lợi cổ vật gây ra án mạng chết người là hoàn toàn có thể xảy ra", ông Vương cảnh báo.