Những mánh khóe trong giới chủ buôn!
Theo như H. một chủ buôn có tiếng trong giới săn nấm Chẹo vùng Đông Bắc tiết lộ, do loài nấm này vô cùng quý hiếm và đắt giá, nên nó trở thành miếng mồi ngon cho giới thương lái xâu xé nhau. Cuộc chiến trong việc tranh giành nguồn hàng, thị trường tiêu thụ loài nấm quý này vì vậy vô cùng khốc liệt. Đúng như ông cha ta đã nói “mạnh vì gạo, bạo vì tiền”, những ông chủ lắm tiền, nhiều của thường là những người thâu tóm toàn bộ thị trường nấm Chẹo vùng Đông Bắc Việt Nam .
Để độc chiếm thị trường buôn bán loài nấm quý, những người này thường chịu lỗ khoảng 2 đến 3 vụ để thổi giá thu mua lên cao ngất ngưỡng nhằm loại bỏ những ông chủ ít vốn ra khỏi thị trường.
Đối với những thương lái lạ mặt ở nơi khác tới, thường bị các chủ buôn lâu năm đe dọa, dằn mặt và cấm đoán khiến họ không dễ dàng trong việc làm ăn.
Thậm chí giới chủ buôn lắm tiền, nhiều mánh khóe để “triệt hạ” những chủ buôn mới vào nghề, họ còn bày cách cho người dân trộn lẫn nấm Chẹo với những loài nấm khác có nhiều nét tương đồng để hạ uy tín của những chủ buôn mới vào nghề.
Theo tìm hiểu của PV, cánh chủ buôn ở các tỉnh Bắc Giang, Lạng Sơn, Quảng Ninh vào khoảng thời gian tháng 3-4 và tháng 9-10 âm lịch hàng năm lại đổ xô về vùng này để thu gom loài nấm quý.
Thu gom được càng nhiều, số tiền lợi nhuận sẽ càng cao. Chính vì vậy, giới chủ buôn sẵn sàng ăn, ngủ hàng tuần trong các bản sâu nhằm thu gom được thật nhiều nấm quý.
Sau khi tập kết được nguồn hàng, các lái buôn này sẽ vận chuyển theo đường bộ qua cửa khẩu Chi Mai hoặc theo các đường mòn ở Tân Thanh (Lạng Sơn), Móng Cái (Quảng Ninh) đưa sang Trung Quốc. Số lượng loài nấm này được thu mua không hạn chế.
Giá cả loại nấm quý này cao thấp khác nhau tùy thuộc vào chất lượng. Các thương lái thường chia nấm Chẹo thành 3 loại để định giá.
Nấm loại I, loại đắt nhất thường có màu đỏ đậm, mái nấm rộng, to, không bị xước mẻ; Loại II, thường có màu đỏ nhạt hơn, mái nấm nhỏ hơn, bị sứt mẻ nhưng không đáng kể; Loại III là loại còn lại sau khi đã được thương lái phân loại xong loại I và II.
Thương lái có thể mua nấm Chẹo dưới hai dạng tươi hoặc sấy khô. Giá của một nấm tươi thường dao động từ 1,5 – 3 triệu/kg, trong khi đó nấm đã được sấy khô có giá từ 4-5 triệu/kg.
Vỡ mộng vì nấm quý!
Do nấm Chẹo có thể mang lại nguồn lợi kinh tế rất lớn, nên rất nhiều người đã ôm mộng làm giàu từ loại thực vật quý hiếm này. Bên cạnh những ông chủ lắm tiền, nhiều của, nhiều người nông dân cũng bán hết của cải, tài sản trong gia đình nhằm hùn vốn để buôn nấm với giấc mơ trở thành triệu phú. Nhưng giấc mơ thành triệu phú chưa thấy đâu, những người nông dân đã phải vỡ mộng, trắng tay vì trót ôm mộng nấm quý.
Trường hợp của gia đình ông Hoàng Thế L. là một minh chứng đắng lòng cho những người nông dân bị khuynh gia bại sản vì trót ôm giấc mộng làm giàu từ nấm quý. Sau khi bán đi gần hết số tài sản trong nhà, đồng thời vay thêm từ các anh em, bạn bè, ông L. quyết định đổ vào việc buôn nấm. Lúc đầu, nhờ sự khéo léo trong giao tiếp nên ông L. nhanh chóng thu gom được rất nhiều nấm quý từ người dân.
Các chủ buôn lâu năm khác trong vùng thấy vậy liền nghĩ ra những chiêu trò “tiểu nhân” để làm mất uy tín của ông L. Những chủ buôn lắm tiền liền cắt nhỏ nguồn nấm dự trữ của họ bán với giá cao cho ông L. Vốn là người thật thà, cộng thêm tính liều lĩnh, ông L. đã dồn hết vốn liếng mình có để thu mua. Khi đã mua được một số lượng nấm lớn, nguồn vốn của ông L. cũng cạn kiệt.
Lúc này, ông mới tính đến chuyện nhập sang Trung Quốc nhằm thu hồi lại vốn, nhưng không hiểu vì lý do gì giá nấm khi đó tụt xuống chỉ còn 1 triệu/kg. Bị đẩy vào thế chân tường, không bán không được, vì giữ lại lâu nấm sẽ hỏng vứt đi, không còn cách nào khác ông L. đành cắn răng bán đi tất cả số nấm đã thu mua được nhằm vớt vát được ít nào hay ít đó. Sau lần đó, gia đình ông L. bị phá sản. Giấc mộng làm giàu từ nấm Chẹo của ông L. cũng tan thành mây khói.
Do nấm khô vừa giữ được lâu, giá lại bán được đắt hơn rất nhiều nấm tươi, nên nhiều gia đình ở vùng nấm mọc cũng dồn vốn mua nấm và lò sấy để làm khô nấm bán. Tuy vậy, kĩ thuật sấy nấm đạt hiệu quả là rất khó, nếu không có kinh nghiệm rất dễ làm nấm hỏng. Nhiều gia đình vì nóng lòng làm giàu đã bỏ tiền mua nấm, rồi xây lò và tiến hành sấy, nhưng kĩ thuật lại không đúng nên toàn bộ số nấm mang đi sấy đã phải đổ đi. Rất nhiều trường hợp khóc ra nước mắt vì giấc mộng nấm quý.
Chính sự ồ ạt thu mua của giới chủ buôn và sự tận diệt của người dân vì lợi nhuận kinh tế, hiện nay loài nấm Chẹo quý hiếm này đang có nguy cơ dần bị cạn kiệt.