Còn nhớ, cuộc họp giao ban đầu tháng 8 tại Bộ Công Thương, lãnh đạo hai đơn vị là Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) phản ánh tình trạng ế điện do Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) mua không đủ điện theo kế hoạch.
Cụ thể, trong tháng 7, lượng điện EVN huy động từ các nhà máy thuộc PVN chỉ đạt 91% của kế hoạch tháng mà hai bên đã đề ra. Tương tự, đại diện Vinacomin cũng cho hay, lượng điện EVN mua từ các nhà máy thuộc Vinacomin chỉ bằng 70% sản lượng của tháng 6. Dự kiến lượng điện EVN mua từ các doanh nghiệp thuộc ngành than sẽ còn giảm nữa trong tháng 8.
Lý giải về việc này, ông Dương Quang Thành, Phó tổng giám đốc EVN cho biết, do lượng nước về các hồ thủy điện nhiều nên tập đoàn đưa một số nhà máy nhiệt điện ra khỏi danh sách mua điện để các nhà máy này thực hiện đại tu bảo dưỡng. Vì vậy lượng điện mua từ các nhà máy nhiệt điện và khí của các đối tác có giảm.
Trả lời báo chí, ông Tạ Văn Hường, nguyên Vụ trưởng Vụ Năng lượng (Bộ Công Thương) cũng khẳng định việc huy động sản lượng điện ở Việt Nam hiện theo nguyên tắc nguồn phát điện nào giá rẻ sẽ được ưu tiên. Thị trường phát điện cạnh tranh thí điểm bắt đầu vận hành từ ngày 1-7 vừa qua cũng thực hiện theo nguyên tắc chào giá cạnh tranh này.
Các nhà máy điện độc lập (IPP) của PVN và TKV là các nhà máy điện toubin khí, nhiệt điện dầu, nhiệt điện than, giá bán cao hơn thủy điện, do đó việc EVN giảm lượng huy động về nguyên tắc là hợp lý.
Vấn đề ở đây là EVN giảm sản lượng điện giá cao của các nhà đầu tư IPP trong nước nhưng vẫn duy trì kế hoạch mua điện giá cao từ Trung Quốc là 4,56 tỉ kWh (cho cả năm), từ nhà máy BOT Phú Mỹ 3 (5,88 tỉ kWh) và Phú Mỹ 2.2 (5,38 tỉ kWh ). Giá mua của EVN cũng dao động từ 6-8 cent/kWh, tương đương giá mua từ TKV và PVN. Vì sao lại có chuyện bất công như vậy?
Một chuyên gia chuyên xem xét các hợp đồng đàm phán trong ngành điện mới đây đã “bật mí” cho báo giới rằng, hợp đồng mà EVN đã ký mua của Trung Quốc hàng năm là hợp đồng bao tiêu sản phẩm theo một sản lượng được xác định cụ thể.
EVN giảm muađiện trong nước nhưngvẫn mua đủ điện từ Trung Quốc với giá tương đương (Ảnh minh họa)
Theo nhu cầu của bên mua (EVN) hàng năm, phía Trung Quốc sẽ có giá bán phụ thuộc vào sản lượng bên mua yêu cầu, mua ít đi hay nhiều thêm so với cam kết trong hợp đồng đều bị phạt.
Bằng chứng là, do hạn hán kéo dài, thiếu nước cho thủy điện, quí 1/2010, EVN đã bị phía Trung Quốc phạt gần 900.000 đô la Mỹ vì tăng mua đột ngột. Trong khi đó, cùng thời điểm, Công ty Điện lực Vân Nam tự ý cắt giảm sản lượng điện cung cấp cho Việt Nam hơn 20 ngày mà không bị phạt gì.
Tương tự, các hợp đồng mua bán điện giữa EVN và các chủ đầu tư BOT đã được đàm phán kín kẽ cho cả đời dự án, từ giá bán, mức huy động tối thiểu, tối đa hàng năm…
Ngược lại, các hợp đồng mua bán điện giữa TKV và PVN với EVN không phải là các hợp đồng bao tiêu nên chuyện huy động sản lượng điện nhiều hay ít không phạt được EVN.
Điều đó cho thấy, sự không rõ ràng trong hợp đồng giữa EVN với TKV và PVN chính là nguyên nhân dẫn đến việc bị đối xử thiếu công bằng của EVN. Sự việc này chắc hẳn EVN không phải không biết, vấn đề là họ có chịu điều chỉnh để đảm bảo quyền lợi cho hai đối tác đồng thời cũng đang là chủ nợ với khoản nợ “khủng” lên tới gần cả chục nghìn tỷ đồng.
Theo Dantri.com.vn