“Vì sao Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) lại quyết định đầu tư dự án thủy điện Sông Tranh 2 tại vị trí tiềm ẩn quá nhiều rủi ro như huyện Bắc Trà My, Quảng Nam. Nếu có sự cố xảy ra, ai sẽ phải chịu trách nhiệm”. Đó là câu hỏi được rất nhiều người đặt ra sau khi khu vực thủy điện Sông Tranh 2 liên tiếp xảy ra động đất.
Có sự cố, chủ đầu tư “gánh” hết
Nghị định 72/2007 còn nêu đập thủy điện chỉ đưa vào khai thác sau khi được kiểm tra và chứng nhận bảo đảm an toàn về chất lượng. Nghị định 209/2004 về quản lý chất lượng công trình xây dựng yêu cầu các công trình xây dựng trên lãnh thổ Việt Nam phải áp dụng các tiêu chuẩn về bảo môi trường, điều kiện địa chất thủy văn, phân vùng động đất… Trong đó, công trình thủy lợi trước khi đưa vào sử dụng phải được kiểm tra, chứng nhận sự phù hợp về chất lượng.
PGS-TS Trần Chủng, Trưởng ban Chất lượng Tổng hội Xây dựng Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục Giám định chất lượng công trình xây dựng, Bộ Xây dựng, cho biết: Đối với các đập thủy điện, để đưa vào phát điện phải trải qua các giai đoạn quan trọng như ngăn sông, tích nước, phát điện. Tương ứng các giai đoạn này là các khâu kiểm tra về sự an toàn của đập.
“Theo quy định hiện hành, chủ đầu tư là đơn vị chịu trách nhiệm về chất lượng đập. Các cơ quan quản lý chất lượng về công trình xây dựng có kiểm tra chất lượng nhưng nếu có sự cố xảy ra thì cơ chế hiện nay lại khó “xử” được các cơ quan quản lý nhà nước” - PGS-TS Chủng nói.
Nếu đập Sông Tranh 2 bị sự cố gì về chất lượng thì đó cũng là việc của chủ đầu tư (EVN) và các công ty xây dựng đập. Nghiêm trọng hơn, nếu đập Sông Tranh 2 bị vỡ thì rất khó xử lý trách nhiệm của các đơn vị có chức năng kiểm tra, quản lý chất lượng công trình xây dựng. “Sẽ là điều vô lý nếu các cơ quan quản lý về chất lượng công trình xây dựng vô can” - ông Phúc bức xúc.
Nỗi bất an về động đất gần đây luôn thường trực trên từng nét mặt của người dân huyện Bắc Trà My, Quảng Nam. Ảnh: LÊ PHI
Kịch bản di dời dân: Tiếp tục chờ
Ngày 10-9, ông Nguyễn Ngọc Truyền, Chánh Văn phòng UBND tỉnh Quảng Nam, thông tin: “Đến thời điểm này tỉnh vẫn chưa có kịch bản di dời dân. Ban Quản lý Dự án thủy điện 3 đã gửi cho tỉnh phương án phòng, chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn trong mùa mưa này nhưng tỉnh không phê duyệt. Nguyên nhân do họ chưa có những đánh giá cụ thể về tác động của động đất đến đập cũng như kế hoạch ứng phó với tình huống vỡ đập”.
Cũng theo ông Truyền, phải chờ đến khi có kết luận cuối cùng của đoàn khoa học (ngày 12-9), tỉnh mới tính đến các phương án có di dân hay không. Trước mắt, tỉnh đang tích cực phổ biến cho người dân các kiến thức về phòng tránh và giảm thiệt hại do động đất gây ra.