Diễn ra đúng vào thời điểm tình hình ở Biển Đông đang diễn biến hết sức phức tạp và khó lường với việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 (Haiyang Shiyou-981) trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIII thu hút sự quan tâm, kỳ vọng của đồng bào, cử tri cả nước.
Tiếng nói của Quốc hội, của đại biểu Quốc hội tại diễn đàn Quốc hội cũng như bên lề kỳ họp đều thể hiện ý chí, nguyện vọng của cử tri, thể hiện rõ lập trường, quan điểm của Đảng, Nhà nước Việt Nam trước việc Trung Quốc vi phạm nghiêm trọng chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam, đe dọa hòa bình và an ninh khu vực.
Mạnh mẽ và kiên quyết
Ngay từ phiên họp báo quốc tế trước ngày khai mạc kỳ họp, hàng chục câu hỏi của các nhà báo trong nước và quốc tế gửi đến Người phát ngôn của Quốc hội đều quan tâm tới phản ứng của cơ quan lập pháp đối với hành động thách thức, vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế của phía Trung Quốc đang diễn ra trong vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam.
Đúng như mong đợi của đồng bào, cử tri cả nước, trong phát biểu khai mạc Kỳ họp thứ 7 của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, nhân dân cả nước đã cảm nhận được những đánh giá tình hình đầy thẳng thắn, thời sự và khẳng định trách nhiệm to lớn của Quốc hội đối với thách thức mà đất nước đang phải đối mặt.
Thay mặt cho gần 500 đại biểu của hơn 90 triệu cử tri cả nước, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đặc biệt nhấn mạnh: “Việc Trung Quốc đặt giàn khoan trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, cùng với sự hộ tống, trong đó có cả tàu chiến và máy bay quân sự bảo vệ là sự vi phạm đặc biệt nghiêm trọng chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam, Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982, Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Biển Đông; bất chấp cả những thỏa thuận cấp cao giữa hai Đảng và hai Nhà nước Việt Nam-Trung Quốc."
Chủ tịch Quốc hội tuyên bố: “Hòa bình và an ninh đang bị đe dọa.”
Đó cũng là nhận định, là thái độ và ý chí của Quốc hội, cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất trước những vi phạm nghiêm trọng và hành động sai trái mà Trung Quốc cố tình tạo ra.
Tại phiên khai mạc Kỳ họp, gửi đến Quốc hội ý kiến của đồng bào, cử tri trong và ngoài nước, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân cũng nêu rõ nhân dân trong nước, kiều bào ta sinh sống ở nước ngoài cực lực phản đối hành động vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam, gây tổn hại nghiêm trọng cho quan hệ hợp tác hữu nghị giữa nhân dân hai nước đồng thời nhân dân bày tỏ sự đồng tình với lập trường, quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước Việt Nam về vấn đề này.
Báo cáo trước Quốc hội, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc kiên quyết trước việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã cực lực phản đối, kiên quyết đấu tranh bảo vệ chủ quyền quốc gia, lợi ích chính đáng, phù hợp với luật pháp quốc tế và truyền thống yêu chuộng hòa bình của dân tộc Việt Nam.
Ngay trước khi báo cáo chuyên đề Biển Đông với Quốc hội trong ngày làm việc đầu tiên của Kỳ họp, dành cho báo chí phần trả lời phỏng vấn tại hội trường, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định: “Chúng ta vẫn tiếp tục các biện pháp đấu tranh ngoại giao. Một trong những biện pháp đấu tranh ngoại giao là giao thiệp trực tiếp với Trung Quốc và cho đến nay đã có hơn 20 cuộc giao thiệp, chúng ta kiên quyết đấu tranh và yêu cầu Trung Quốc phải rút giàn khoan và tàu hộ tống ra khỏi khu vực đó. Đó là lập trường kiên quyết của phía ta. Tất cả các biện pháp hòa bình chúng ta đều có thể sử dụng để bảo vệ chủ quyền đất nước.”
Ý chí và nguyện vọng của cử tri
Là nơi hội tụ ý chí và nguyện vọng của cử tri cả nước, Quốc hội đã và đang chứng tỏ vị trí và vai trò đặc biệt quan trọng của mình. Qua 10 ngày đầu làm việc tại Kỳ họp thứ 7, tại mỗi phiên họp, mỗi chủ đề thảo luận, vấn đề phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh của đất nước trong bối cảnh phải "đối mặt" với những "cơn sóng dữ" trên Biển Đông đều được các đại biểu Quốc hội đặt lên bàn nghị sự.
Một nét riêng của Kỳ họp thứ 7, dễ nhận thấy, là "ngọn lửa" nhiệt tình, tinh thần trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội. Dường như, mỗi đại biểu, ai cũng cảm thấy cần nỗ lực nhiều hơn, trách nhiệm nhiều hơn, cố gắng hoàn thành tốt hơn vai trò đại diện cho ý chí và nguyện vọng của cử tri cả nước.
Chung vai trước biến cố đe dọa an ninh quốc gia, nhiều đại biểu tích cực hiến kế giữ vững chủ quyền biển đảo, vun đắp cho tình hữu nghị láng giềng đồng thời đảm bảo phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Nhiều ý kiến cho rằng kỳ họp này là cơ hội tốt để bàn bạc và thống nhất quyết sách lớn bảo vệ chủ quyền, giữ được hòa bình, ổn định. Quốc hội phải tận dụng hết quyền năng của mình, nhất là trong phân bổ các nguồn lực quốc gia.
Đã có ý kiến đề nghị cần "thắt lưng buộc bụng" tập trung nguồn lực cho bảo vệ chủ quyền. Cần đặt nền kinh tế vào trạng thái động, vừa ổn định vĩ mô vừa gắn kinh tế với quốc phòng; sắp xếp lại ưu tiên đầu tư để dành ngân sách hỗ trợ cho ngư dân hình thành những đội tàu lớn đủ sức vươn khơi, bám biển.
Đáp ứng mong đợi của đại biểu và cử tri, một thông điệp mạnh mẽ từ nghị trường về tình hình Biển Đông đã được Quốc hội phát đi sau ngày làm việc thứ hai. Kiên quyết phản đối những vi phạm nghiêm trọng của Trung Quốc đối với chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam, trong Thông cáo số 2 của Kỳ họp thứ 7, Quốc hội kêu gọi các ngành, các cấp cùng đồng bào cả nước đoàn kết, thống nhất và đặc biệt quan tâm giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội, quốc phòng an ninh, đối ngoại của đất nước.
Đặc biệt hơn, so với các thiết chế quyền lực khác, Quốc hội bàn việc nước là sự thể hiện rõ nét nhất quyền dân chủ đại diện của người dân, sự chia sẻ trách nhiệm giữa Nhà nước và nhân dân đối với những vấn đề quốc kế, dân sinh. Khi mọi câu chuyện được đặt lên bàn nghị sự, nhất là câu chuyện về chủ quyền Tổ quốc, người ta thấy rất rõ "hơi thở cuộc sống," chính kiến của nhân dân qua mỗi ý kiến phát biểu tại nghị trường. Đó cũng là những dấu hiệu rõ nét nhất, sinh động nhất trong nỗ lực đưa Quốc hội ngày càng gần dân, sát dân hơn.
