Ngày 23/8, Giám đốc Bảo tàng điêu khắc Chăm (Đà Nẵng) cho biết, đoàn khảo cổ di tích Chăm làng Phong Lệ vừa khai quật được một hố nằm ở trung tâm lòng tháp Chăm với nhiều hiện vật, kết cấu gần như nguyên vẹn.
Hố khai quật đã phát lộ 8 hốc lõm ở 8 hướng dưới đáy hố sâu khoảng 2m
Đoàn khảo cổ đã phát hiện một hố vuông cạnh 4,25m bằng gạch Chăm trong lòng một kiến trúc có độ sâu 2m. Trong lòng hố được lấp đầy khoảng 30 mét khối cát và sỏi xếp lớp. Sau khi đưa toàn bộ cát, sỏi ra khỏi hố, đoàn khảo cổ phát hiện có 8 ô lõm chia ra 8 hướng, nằm ở 4 góc và cạnh đáy ở độ sâu 2m. Trong mỗi ô lõm có xếp 1 viên gạch vuông vức nằm lên một viên đá cuội tròn, xung quanh có nhiều viên thạch anh và lấp đầy cát.
Về quy mô của kiến trúc vừa phát hiện, đoàn khảo cổ cho rằng nhiều khả năng đây là nền móng của một kiến trúc tháp Chăm như chúng ta thường thấy. Đặc biệt, ngay giữa đáy hố khai quật còn sót lại một dãy đá cuội và thạch anh xếp thành hình bán nguyệt, các chuyên gia khảo cổ dự đoán trước đây dãy đá này được xếp theo hình tròn nhưng không hiểu lí do gì đã bị bóc gỡ hoặc mất mát.
“Theo tín ngưỡng của người Chăm, ở 8 hướng có 8 vị thần cai quản, do đó có thể đây là tín ngưỡng tâm linh nói đến các vị thần canh giữ, bảo trì. Tuy nhiên, viên đá cuội và thạch anh có ý nghĩa tâm linh như thế nào thì chúng ta phải tiếp tục nghiên cứu thêm” - ông Võ Văn Thắng - Giám đốc Bảo tàng điêu khắc Chăm - cho biết.
Một trong 8 hốc lõm ở đáy hố tháp Chăm
Các chuyên gia khảo cổ cũng cho biết, căn cứ vào nền móng đồ sộ vừa được khai quật của tháp Chăm thì nơi đây đã từng tồn tại một tháp Chăm rất lớn, có thể nói là tháp lớn nhất từ trước đến nay; cùng với quần thể kiến trúc tháp Chăm đã được phát lộ trước đó đã minh chứng cho sự tồn tại một trung tâm tôn giáo của người Chăm từ thế kỉ XI hoặc XII.
Hiện các chuyên gia khảo cổ tiếp tục khai quật và giải mã ý nghĩa tín ngưỡng vừa được phát hiện ở nền tháp Chăm này để tìm hiểu sâu hơn. Dự kiến đến cuối tháng 8 này, công tác khai quật cơ bản được hoàn thành và sẽ có báo cáo đầy đủ đến các cơ quan chức năng nhằm bảo tồn di tích Chăm này.
Đền tháp Chăm nằm tại làng Phong Lệ (phường Hòa Thọ Đông, Cẩm Lệ, Đà Nẵng) được khai quật từ giữa năm 2011 nhằm phục vụ công tác bảo tồn, giáo dục và du lịch. Tại đây, các nhà khảo cổ phát hiện một vùng diện tích rộng lớn là khu đền tháp Chăm cách đây khoảng 1.000 năm.