Tiết học xúc động
Năm nay 82 tuổi, cô Đàm Lê Đức vẫn miệt mài trên bục giảng dạy về đức dục.
Cả lớp 10A, trường THCS-THPT Đức Trí, TP.HCM chưa hết ngạc nhiên, bà giáo già đã mở đầu bài dạy: “Hôm nay, cô xin phép giáo viên chủ nhiệm để dạy cho các con hai tiết về đức dục. Bài dạy của cô gồm ba phần: hiếu thảo với cha mẹ, lễ nghĩa với thầy cô và thân ái với bạn bè”. Mới nghe đến đây, một số học sinh đã nhún vai, lắc đầu…
Nhìn thấy điều đó, cô Đức vào đề rất nhanh:
- Tại sao phải hiếu thảo với cha mẹ? Các con, có ai nói cho cô biết công lớn nhất của cha mẹ là gì?
- Là sinh thành cô ơi.
- Đúng rồi, chúng ta không phải tự nhiên sinh ra. Từ khi mới là giọt máu trong bụng mẹ, các con đã làm cho cả nhà phải khổ: người mẹ ăn vào thì nôn ra, đêm ngủ thì trằn trọc canh trường, không ngon giấc. Khi người mẹ xanh xao, vàng vọt, khó ở thì người cha làm mọi việc thay cho mẹ, chăm sóc, động viên mẹ… Khi con lớn dần trong bụng thì người mẹ khệ nệ, nóng nực, đi lại khó khăn….
Bây giờ cô hỏi các con: Các con đeo ba lô trên vai một ngày có khó chịu không?
- Dạ có - cả lớp đồng thanh.
- Thế mẹ của chúng ta mang chúng ta trong bụng bao nhiêu ngày?
- Dạ, 9 tháng 10 ngày.
- Từng ấy ngày khó chịu và mệt nhọc rồi đến lúc sinh chúng ta ra còn phải đau đớn tột cùng.
Rồi bà kết luận: “Kẻ nào không yêu cha mẹ sẽ không yêu được bất kỳ ai ”.
Không khí cả lớp lúc này bắt đầu chùng xuống, một vài học sinh trước đó lơ là bây giờ ngồi thẳng lên, chăm chú nhìn lên bảng…
Bà lại hỏi tiếp:
- Kể từ khi sinh ta ra, nuôi ta lớn lên cha mẹ ta hao tổn tinh thần, tốn kém vật chất, đau đớn về thể xác, không ai kể xiết. Bây giờ, 1kg gạo, 1kg thịt giá bao nhiêu các con có biết không?
Cả lớp lặng thinh. Giọng bà giáo sang sảng:
- Phải mất rất nhiều gạo và thịt thì các con mới lớn được như hôm nay.
"Chim trời ai dễ đếm lông
Nuôi con ai dễ kể công tháng ngày. "
Các con có nhớ cái tuổi lên ba, lên năm cha làm ngựa cho con cưỡi, tập cho con đi những bước chập chững đầu tiên...
Có bao giờ các con nghĩ đến việc không còn cha còn mẹ không? Cha mẹ không sống đời với ta đâu. Các con có cha mẹ bằng xương, bằng thịt bên cạnh là hạnh phúc lắm rồi. Cha mẹ qua đời thì ta cô đơn lắm, mất cha, mất mẹ là mất cả cuộc đời.
Xen lẫn với giọng sang sảng của bà giáo già, tiếng sụt sịt từ dưới lớp bắt đầu nổi lên, ngay cả một số học sinh nam cũng lấy tay quệt nước mắt…
Giảng bài là hết mệt
82 tuổi, cô giáo giảng một lúc hai tiết đạo đức mà không cần nghỉ ngơi. Sau khi bước ra khỏi lớp 10A, cô Đàm Lê Đức vẫn sang sảng: “Ngay từ khi còn là giảng viên ĐH Kinh tế TP.HCM, từ năm 1985 tôi đã thành lập cơ sở bồi dưỡng văn hóa ngoài giờ. Với đối tượng học sinh phổ thông, ngoài dạy chữ phải dạy làm người. Vì thế, mặc dù chỉ là những lớp học thêm nhưng học sinh ở trung tâm đều phải học từ bốn - tám tiết. Và tôi trực tiếp đứng lớp”.
Sau này, số lượng học sinh ngày càng đông, cô Đức không trực tiếp giảng dạy được tất cả học sinh mà giao bớt cho giáo viên bộ môn giáo dục công dân đảm nhiệm. Tùy theo cấp lớp mà tiết đức dục và trí dục có những nội dung khác nhau, nhưng tựu trung bao gồm các chuyên đề: văn hóa ứng xử của học sinh trong gia đình - nhà trường - xã hội, tích cực phát huy tinh thần tự học để trở thành học sinh giỏi, tự học qua cách học ở thầy, ở bạn, ở sách…
Từ năm 2010, cô Đức sáng lập Trường THCS - THPT Đức Trí: “Bây giờ, tôi vẫn trực tiếp giảng dạy đức dục và trí dục ở tất cả các lớp ở Trường Đức Trí (học sinh vẫn học môn giáo dục công dân theo chương trình của Bộ GD-ĐT) và khối 11, 12 tại cơ sở 218 Lý Tự Trọng. Bài dạy đức dục và trí dục bây giờ đã có giáo trình chung cho các giáo viên sử dụng. Điều quan trọng nhất là sau bài dạy, học sinh sẽ viết bài thu hoạch. Từ những bài này, mình mới nắm được tâm tư, tình cảm của các em” - cô Đức cười rất tươi.
Hỏi tại sao không giao hết cho giáo viên bộ môn giáo dục công dân đảm nhiệm, cô Đức nghiêm mặt: “Niềm vui của tôi là đứng trên bục giảng mà. Đúng là lớn tuổi mà giảng một lúc hai tiết dễ bị khan giọng, nhưng cứ vào lớp, đứng trên bục giảng là tôi hết mệt”.
Những bài thu hoạch của học sinh, sau khi học tiết đức dục của cô Đàm Lê Đức:
"Con và cha mẹ không mấy được gần gũi có lẽ là do hoàn cảnh công việc của cha mẹ. Từ bé, con đã ít ở bên ba mẹ. Trước khi nghe cô giảng, thành kiến của con vẫn còn. Con có cảm giác cha mẹ không thương yêu và quan tâm đến con. Nhưng nghe cô giảng xong, con biết con đã sai và hiểu mình cần phải làm gì để sửa cái sai đó” (B.N.)
“Vì luôn được cha mẹ bảo bọc, yêu thương nên con cứ xem như đó là nhiệm vụ của cha mẹ với con cái. Bài giảng đức dục đã thức tỉnh sâu xa lòng con, con hiểu ra công lao sinh thành vô cùng lớn lao, hiểu mọi nỗi nhọc nhằn nuôi nấng. Con xin ý thức báo đáp bằng sự nỗ lực học tập, ngoan ngoãn hàng ngày” (T.V.)
“Nghe xong bài giảng, con thấy như mình đã thành một người mới với một tâm hồn mới. Con rất muốn có những việc làm tốt ngay ngày mai để chứng tỏ con đã thay đổi” (H.D)