Nằm ở tỉnh lộ 10, huyện Bình Chánh, cơ sở Lê Minh Xuân thuộc Bệnh viện Tâm thần TP HCM rộng gần 3ha là nơi tập trung đông nhất bệnh nhân tâm thần từ khắp nơi. Bên trong cánh cửa bệnh viện, hàng trăm con người đang cố vượt qua nỗi đau từ căn bệnh tâm thần quái ác.
Sau khi thăm một vòng bệnh viện Lê Minh Xuân, ban giám đốc đồng ý cấp cho tôi một bộ đồng phục mới toanh và bắt đầu vào vai một bệnh nhân.
Nhập viện
Tôi đi qua những hành lang rộng của các khu điều trị trong bệnh viện. Những ánh mắt đầu tiên nhìn chằm chằm khiến tôi hơi lo sợ. Thi thoảng, từ một góc nào đó lại vang lên tiếng người nói hoặc hát một mình. Khi đã định thần và làm quen dần với không gian đó, tôi thấy bệnh nhân tâm thần không đáng sợ như nhiều người vẫn nghĩ. Thậm chí họ còn rất vui vẻ và gần gũi. “Anh Hai mới xuống hả? Trời! Xuống mà không cho em hay để em cho xe đón”- một bệnh nhân nam ngoài 40 tuổi chạy đến chụp lấy vai tôi lởi xởi.
Anh tự giới thiệu tên là Thiệu, nhà ở quận Tân Bình, vào đây đã được vài năm. Trước anh là sinh viên của trường ĐH Kinh tế TP HCM, đã có vợ và một con gái. Anh còn khoe hiện đang nắm giữ phần lớn cổ phần của một công ty sữa quốc tế và được cử vào đây để làm một “điệp vụ” bí mật mà anh không thể chia sẻ với ai. Tôi chẳng biết nói gì, cứng người như bị thôi miên giữa những câu chuyện khi tỉnh, khi mơ của người đàn ông hoạt bát, có giọng nói ấm trầm dễ mến. Sau này, các y tá cho tôi biết anh thật sự đã từng là sinh viên trường kinh tế.
Phóng viên cùng các bệnh nhân tại cơ sở Lê Minh Xuân, Bệnh viện Tâm thần TP HCM
Vài BN khác bắt đầu xúm lại chỗ tôi và anh Thiệu “điệp viên” đang ngồi. Người hỏi thăm gia cảnh, người thì kể chuyện góp vui. Những câu chuyện không đầu không kết, hư hư thực thực. An, bệnh nhân trẻ nhất trong nhóm có gương mặt khôi ngô, đôi mắt trong veo hồn nhiên tay chống cằm chăm chú lắng nghe từng câu chuyện: “Cháu nghiện games nên phải vào đây chú ạ. Lúc trước, cháu học giỏi, gia đình cho nhiều tiền nên cứ vùi đầu vào games nên học hành sa sút. Bị gia đình la mắng, thất vọng với bản thân cùng với chứng nghiện games nặng khiến đầu óc cậu không còn tỉnh táo, lâm bệnh lúc nào chẳng hay. Vào đây rồi cháu hối hận lắm, nhớ cha mẹ và các bạn ở trường quá chú ơi”! An kể rồi gục mặt xuống khóc nức nở. Các bệnh nhân khác xúm lại vỗ về An như những người thân thiết.
Thấy tôi trong bộ đồng phục mới, anh Huy, BN ở khu T2 an ủi: “Mới vào hả. Bệnh có nặng không? Thôi gắng chữa cho hết bệnh rồi các cô thầy cho về sớm nhé”. Nói rồi anh dẫn tôi đi chào hỏi và giới thiệu với các y, bác sĩ trong bệnh viện. Anh nhớ mặt, nhớ tên và chào hỏi từng người rất lễ phép. Anh kể: Năm nay 41 tuổi, vợ là công nhân đang nuôi con gái của hai người hiện học cấp hai. Gia đình vừa đón anh về ăn Tết rồi đưa trở vào nên anh phải đi chào hỏi từng người cho phải phép. Tôi hỏi: “Vậy chừng nào anh về hẳn”? “Sớm thôi chú ơi, ở đây với mấy ông khùng riết mệt lắm!”, anh nói tỉnh queo rồi gãi đầu cười khà khà. Rồi như chợt tỉnh lại sau một phút mê sảng, anh nói buồn buồn: “Mình quyết cố gắng trị hết bệnh về nhà sớm để lo cho vợ con”.
Nỗi đau không hồi kết
Chị Lệ, bệnh nhân ở khu điều trị dành cho nữ, là một trung niên trắng trẻo, phốp pháp và rất linh hoạt. Nếu không khoác lên mình bộ đồng phục xanh của BN thì không ai tin chị bị tâm thần. Chị cười rất tươi nhưng thỉnh thoảng lại ngắt quãng, đôi mắt buồn rười rượi. Cuộc đời chị là một nỗi đau vô cùng tận khiến không ít người ở bệnh viện này rơi nước mắt. Cả 4 chị em chị đều mang bệnh tâm thần và trước đây cùng ở trong bệnh viện. Mẹ mất sớm, cha chị ngày đêm đạp xe đi bán Pò-pía mấy chục năm thăm nuôi 4 chị em. Vài năm trước, ông lâm bệnh rồi qua đời. Bốn chị em được bà con thương tình đem về nhà nuôi dưỡng. Được khoảng một năm thì người chị đầu chết, người thứ hai bỏ đi thất lạc. Chị Lệ được đưa vào lại nơi đây, còn người em út thì được đưa lên nhà thương điên ở Đà Lạt.
Bác Võ Văn Hùng, bảo vệ gắn bó với bệnh viện 30 năm nay, đã chứng kiến không biết bao nhiêu trường hợp đau lòng, bất hạnh. Bác Hùng cho biết: bệnh nhân đủ loại, nghèo khổ có, giàu có cũng có, thất học có mà học cao cũng nhiều. Có người từng là dược sĩ, công an, giám đốc doanh nghiệp thành đạt, thậm chí có cả kỹ sư máy tính tu nghiệp từ Mỹ về cũng không thoát khỏi căn bệnh quái ác. Có người đang khỏe mạnh bỗng dưng bị người say rượu đi xe đụng phải, chấn thương thần kinh. Có người làm công bị ông chủ nợ tiền, đòi mãi không được rồi bỗng phát điên. Bác Hùng kể: Có bà mẹ già gần 70 tuổi ở quận Gò Vấp hơn 10 năm ròng bán vé số nuôi hai người con trai. Hai năm trước các con bà lần lượt qua đời. Bác theo chuyến xe chở người xấu số đến nhà an táng mà chẳng biết buồn hay vui cho bà cụ. Trong nỗi đau mất con, nhiều người vẫn mừng cho bà được sống nốt quãng đời còn lại bớt cơ cực, đau đớn.
BS Đặng Văn Bình, Phó giám đốc Bệnh viện Tâm thần TP HCM, cho biết: Cơ sở Lê Minh Xuân đang điều trị cho khoảng 500 BN, trong đó 100 người là nữ. 70% BN bị tâm thần phân liệt, 10% bị bệnh do nghiện rượu, còn lại là vì các lý do khác như di truyền, tai nạn... Cũng có trường hợp người nghiện ma túy nhưng gia đình giàu có, cho con dùng ma túy trong thời gian quá dài, đến khi đổ bệnh thì không còn cứu vãn được. “Tâm thần là căn bệnh khó truy được nguyên căn nên khó có thể điều trị thành công”- BS Bình tâm sự. Có người được điều trị lành bệnh về nhà có vợ con, cuộc sống ổn định nhưng vài chục năm sau lại tái phát nhập viện.
Cũng có nhiều bệnh nhân gần như gắn bó cả đời với BV, không thể nào chữa khỏi. “Mỗi bệnh nhân vào đây là một câu chuyện xé lòng. Chỉ những người gắn bó với nơi này mới thấm thía được những nỗi đau có khi kéo dài qua hai ba thế hệ của người bệnh và gia đình”, BS Bình trải lòng. Đáng buồn là vẫn có quá ít người hiểu và đồng cảm với bệnh nhân tâm thần. Bên ngoài bệnh viện, xã hội vẫn nhìn vào cái không gian ấy bằng sự lệch lạc, vô cảm và nhiều khi còn xa lánh.
Theo Kiến Giang
Đất Việt